Η Τράπεζα της Ιαπωνίας, η μόνη κεντρική τράπεζα που επέμενε στην πολιτική των πολύ χαμηλών επιτοκίων, έστειλε στις παγκόσμες αγορές ένα χριστουγεννιάτικο δώρο που δεν άρεσε. Έκανε την έκπληξη ανεβάζοντας το πλαφόν στις αποδόσεις των 10ετών ομολόγων στο 0,50% από 0,25%.
Το τελευταίο «περιστέρι» στον κόσμο των κεντρικών τραπεζών διατηρούσε μια πολιτική ελέγχου της καμπύλης αποδόσεων και κρατούσε μέσω παρεμβάσεων τις αποδόσεις σε ένα εύρος κοντά στο 0%. Η κίνησή της την Τρίτη να ανεβάσει την οροφή ουσιαστικά αύξησε το επιτόκιο στα 10ετή ομόλογα και ταυτόχρονα ενίσχυσε κατά 2,9% την ισοτιμία του γεν στα 133 ανά δολάριο.
Το ιαπωνικό νόμισμα είχε κάνει «τσουλήθρα» φέτος καθώς η Τράπεζα της Ιαπωνίας επέμενε στην πολιτική χαμηλών επιτοκίων ενώ οι υπόλοιπες νομισματικές αρχές του κόσμου ακολουθούσαν πολιτική νομισματικής σύσφιξης. Το σοκ της Τρίτης προκάλεσε μετασεισμούς στις παγκόσμιες αγορές με τις αποδόσεις στα μακροπρόθεσμα ομόλογα των ΗΠΑ και άλλων χωρών να παίρνουν την ανιούσα, προσθέτοντας άλλη μια δόση αβεβαιότητας.
Το ερώτημα πλέον στις αγορές είναι αν πρόκειται για μια εφάπαξ προσαρμογή ή για το ξεκίνημα μιας ευρύτερης μεταστροφής στη νομισματική πολιτική της χώρας.
Με τους traders να ετοιμάζονται να κλείσουν μια χρονιά αναταράξεων, η απόφαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας να επιτρέψει στην απόδοση των 10ετων ομολόγων να κινηθεί σε εύρος έως 50 μονάδων βάσης από το στόχο του 0% ήταν η μεγαλύτερη προσαρμογή μετά από ένα εξαετές πείραμα με τον λεγόμενο έλεγχο της καμπύλης αποδόσεων.
Ο επικεφαλής της Τράπεζας της Ιαπωνίας Haruhiko Kuroda προσπάθησε να πείσει οτι η προσαρμογή δεν ήταν μια αύξηση επιτοκίων, ούτε μια αναθεώρηση που θα οδηγήσει στην έξοδο από την πολιτική χαμηλών επιτοκίων και την εγκατάλειψη του ελέγχου της καμπύλης αποδόσεων. Οι αγορές όμως το διάβασαν διαφορετικά, ως σήμα προετοιμασίας για αλλαγή πολιτικής.
Αυτό φάνηκε στην αγορά με την απόδοση στα ιαπωνικά 10ετή ομόλογα να ανεβαίνει κοντά στη νέα οροφή στο 0,395%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη άνοδο των τελευταίων 14 ετών. Ανοδικά κινήθηκε όλη η καμπύλη των αποδόσεων όπως και τα επιτοκιακά swaps που χτύπησαν υψηλό εννέα ετών.
Η Ιαπωνία αποτέλεσε την εξαίρεση στη νομισματική πολιτική φέτος καθώς η έξαρση του πληθωρισμού ανάγκασε όλες τις άλλες κεντρικές τράπεζες των μεγάλων οικονομιών να σταματήσουν να αγοράζουν ομόλογα και να ξεκινήσουν ένα κύκλο νομισματικής σύσφιξης με αυξήσεις επιτοκίων.
Η προσπάθεια της Τράπεζας της Ιαπωνίας να αμυνθεί και να υποστηρίξει τον στόχο της στον έλεγχο της καμπύλης αποδόσεων απαίτησε τεράστιες αγορές ομολόγων. Τόσο μεγάλες που έφτασε να διακρατεί το ήμισυ όλων των ομολογιακών εκδόσεων της χώρας. Ηταν η πρώτη φορά που το χαρτοφυλάκιο της ξεπέρασε το 50% της συνολικής αγορά ομολόγων, σύμφωνα με τον οίκο Mizuho.
Το γεγονός οτι η κίνηση της Τρίτης συνοδεύτηκε από νέα δέσμευση αυξημένων αγορών ομολόγων για να στηριχθεί το νέο εύρος-στόχος προκαλεί αμφιβολίες στην αγορά για το αν θα λυθούν λειτουργικά ζητήματα. Αυτό εξακολουθεί να είναι ένα υποκείμενο πρόβλημα, που σημαίνει οτι η αλλαγή δεν είναι επαρκής, εκτιμά η UBS.
«Ο έλεγχος της καμπύλης των αποδόσεων επικάθεται πλέον στην ιαπωνική οικονομία σαν μια άσχημη περούκα και πιθανότατα θα εγκαταλειφθεί πλήρως μέχρι τον Απρίλιο», σχολίασε η ελβετική επενδυτική τράπεζα.
Αν είναι η αρχή του τέλους της πολιτικής των πολύ χαμηλών επιτοκίων στην Ιαπωνία, η μεταβλητότητα στην αγορά θα έχει συνέχεια.
