Πλήθος ρυθμίσεων που ανοίγουν το δρόμο για τη μείωση των κόκκινων δανείων των τραπεζών συστημικών και μη (βοηθώντας έτσι και στη δημιουργία πέμπτου τραπεζικού πυλώνα) με παροχή εγγυήσεων 2 δισ. ευρώ, όπως και βελτίωση των όρων του εξωδικαστικού συμβιβασμού με υποχρεωτική αποδοχή των ρυθμίσεων του αλγόριθμου και κούρεμα έως 28% για όλους μαζί με εφαρμογή σταθερού επιτοκίου 3% για τρία χρόνια, φέρνει μεταξύ άλλων το νομοσχέδιο του υπουργού Εθνικής Οικονομίας που κατατέθηκε στη Βουλή.
Προβλέπει ακόμα πέραν αυτών και νέες ρυθμίσεις για να προχωρήσει η σύσταση Φορέα Ακινήτων μέσω του οποίου θα ενοικιάζουν και θα αποκτούν το ακίνητό τους πίσω ευάλωτοι οφειλέτες. Ο Φορέας θα αγοράζει στο 70% της εμπορικής αξίας του. Επίσης, ανοίγει το δρόμο για παροχή δανείων ακόμα και για στεγαστικά από εταιρίες παροχής πιστώσεων και επιβάλει υποχρεώσεις διαφανούς ενημέρωσης από τους servicers με πρόβλεψη προστίμων έως και 500.000 ευρώ.
Όλες οι ρυθμίσεις αποσκοπούν στο να διευκολύνουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις συναλλαγές σε όλα τα επίπεδα, να μειώσουν κόκκινα δάνεια, να ενισχύσουν τη διαφάνεια εισάγοντας ευρωπαϊκές οδηγίες και στάνταρντ, βελτιώνοντας τους όρους για ρυθμίσεις δανείων και ξεκαθαρίζοντας τους όρους μεταξύ δανειστών και δανειοληπτών. Όλες οι ρυθμίσεις επίσης, αναμένονταν από την αγορά.
Μεταξύ αυτών σημαντικό ρόλο πρόκειται να παίξει η εισαγωγή του νέου σχεδίου «Ηρακλής», με το οποίο θα έχουν την ευκαιρία όλες οι ελληνικές τράπεζες να μειώσουν τα κόκκινα δάνειά τους, με την παροχή εγγυήσεων του δημοσίου που θα τις βοηθήσουν να προχωρήσουν σε τιτλοποιήσεις και συναλλαγές.
Με τα δύο προηγούμενα προγράμματα «Ηρακλής», οι συστημικές τράπεζες έλαβαν συνολικά εγγυήσεις 18,7 δισ. ευρώ κι εκτιμάται ότι έκαναν συνολικά τιτλοποιήσεις και συναλλαγές περίπου 48 δισ. ευρώ, καθώς η εγγύηση χορηγείται για το πρώτης εξοφλητικής προτεραιότητας (senior) τμήμα των ομολογιών.
Προβλέπεται ποσό εγγυήσεων 2 δισ. ευρώ με την υποβολή αιτήσεων από τις ενδιαφερόμενες τράπεζες μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Στο νέο πρόγραμμα η ελάχιστη βαθμίδα πιστοληπτικής αξιολόγησης των ομολογιών υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας, καθορίζεται πλέον σε BB+, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας.
Αυτό συνεπάγεται αύξηση του επιτοκίου για την αποζημίωση του δημοσίου (προμήθεια με την οποία χορηγείται η εγγύηση) σε 6,5% από 4% σε συνδυασμό με το ύψος των επιτοκίων στις αγορές και του ασφαλίστρου κινδύνου CDS. Επίσης ο συντελεστής επιτοκιακών περιθωρίων επικαιροποιείται σε 41%.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμα:
- Εξωδικαστικός συμβιβασμός: Η πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών, μέσω εφαρμογής αλγόριθμου θα γίνεται αυτόματα και υποχρεωτικά αποδεκτή από το σύνολο των πιστωτών (τράπεζες και Δημόσιο), ενώ ο οφειλέτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση αυτή.
Οι πιστωτές μπορούν να την προσβάλουν στα δικαστήρια, εφόσον διαθέτουν στοιχεία ότι παράμετροι της αίτησης δεν είναι αληθινές. Με υπουργική απόφαση, που θα εκδοθεί αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, βελτιώνεται ο αλγόριθμος για το σύνολο των οφειλετών που έχουν δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση και όχι μόνο τους ευάλωτους. Το ύψος της ρυθμιζόμενης οφειλής από δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση θα μειωθεί έως και κατά 28% σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση. Με την ίδια απόφαση το επιτόκιο των ρυθμίσεων θα οριστεί σε 3% σταθερό για 3 έτη.
- Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων: Αίρεται η υποχρέωση του οφειλέτη να πληρώσει τα μισθώματα των 12 ετών σε περίπτωση που ασκήσει νωρίτερα το δικαίωμα επαναγοράς, εξομοιώνεται το φορολογικό καθεστώς του Φορέα με εκείνο των εταιριών που επενδύουν και διαχειρίζονται ακίνητα που παράγουν εισόδημα και προβλέπεται ότι ο φορέας θα αποκτά τα ακίνητα με έκπτωση 30% επί της εμπορικής αξίας του ακινήτου ή της τιμής πρώτης προσφοράς. Από την έκπτωση αυτή θα μπορεί να επωφεληθεί στο μέλλον και ο οφειλέτης κατά την άσκηση του δικαιώματος επαναγοράς.
- Δάνεια από μη τραπεζικούς φορείς: Παρέχεται η δυνατότητα στις Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων, εκτός από πιστώσεις σε φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη καταναλωτικών και προσωπικών αναγκών, να χορηγούν και στεγαστικά δάνεια. Στόχος είναι η τόνωση του ανταγωνισμού στην παροχή πιστώσεων, η διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για φυσικά και νομικά πρόσωπα, που αποκλείονται από το τραπεζικό σύστημα και η διευκόλυνση της αναχρηματοδότησης δανείων.
- Πτωχευτικός Κώδικας: Απλοποιούνται ρυθμίσεις με στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών. Ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι τα οικονομικά στοιχεία του οφειλέτη θα αναζητώνται αυτόματα από δημόσιους φορείς και τράπεζες με την υποβολή της αίτησης πτώχευσης, καθώς και ότι τυχόν σφάλματα σε στοιχεία και έγγραφα μπορούν να διορθωθούν κατά τη συζήτηση της αίτησης πτώχευσης, ώστε αυτή να μην κηρύσσεται απαράδεκτη.
- Εταιρίες Διαχείρισης Απαιτήσεων/Servicers: Εισάγεται σειρά συγκεκριμένων υποχρεώσεων προς τους servicers για την ενημέρωση, εξυπηρέτηση και σεβασμό των δικαιωμάτων των καταναλωτών, με βάση τις προβλέψεις της Κοινοτικής Οδηγίας 2021/2167, αλλά και πέρα από αυτές. Μεταξύ άλλων, οι servicers υποχρεώνονται να παρέχουν μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας προσωποποιημένη και αναλυτική ενημέρωση προς τους οφειλέτες, για το ύψος της οφειλής, το ιστορικό των πληρωμών, τις δόσεις, το επιτόκιο της ρύθμισης κ.λπ.
Ο οφειλέτης θα μπορεί να βλέπει τα στοιχεία αυτά εισερχόμενος με χρήση του κωδικού του σε ειδική εφαρμογή στις ιστοσελίδες των servicers (κατ’ αναλογία με το web banking των τραπεζών). Η εφαρμογή αυτή θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2024. Οι ποινές για τους παραβάτες περιλαμβάνουν πρόστιμα έως 500.000 ευρώ, υποχρέωση διόρθωσης της παράβασης, μέχρι και ανάκληση της άδειας λειτουργίας.
- Συστήματα άμεσων πληρωμών (IRIS): Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι υποχρεούνται να συνδέσουν τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με σύστημα άμεσων πληρωμών, όπως επίσης να δέχονται άμεση πληρωμή από οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο τους το ζητήσει. Επίσης, τα φυσικά πρόσωπα που συναλλάσσονται με άλλο φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες (ελεύθερο επαγγελματία ή αυτοαπασχολούμενο) δικαιούνται να ζητήσουν να γίνει η πληρωμή μέσω συστήματος άμεσων πληρωμών.
