Ως γνωστόν τα έσοδα των τραπεζών προέρχονται από τρεις πηγές δραστηριοτήτων. Από τους τόκους των δανείων και τα έσοδα των χρεογράφων, από τις προμήθειες των κλασσικών τραπεζικών υπηρεσιών, καθώς και από τις χρηματοοικονομικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Τα έσοδα από τις προαναφερθείσες πηγές εξαρτώνται από τα μακροοικονομικά δεδομένα και τους κύκλους των αγορών.
Για παράδειγμα, τα καθαρά έσοδα από τα επιτόκια εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών και το κόστος του χρήματος. Τα έσοδα από τις χρηματοοικονομικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες εξαρτώνται από την πορεία των χρηματιστηρίων, την είσοδο εταιρειών στα χρηματιστήρια και από τη δυναμική στο χώρο των εξαγορών και συγχωνεύσεων. Ίσως οι παραδοσιακές τραπεζικές προμήθειες, να αποτελούν τη μόνη σταθερή πηγή εσόδων.
Τα αποτελέσματα του Q3 τα οποία έδωσαν στη δημοσιότητα οι αμερικανικές τράπεζες που είναι τα πρώτα σε ένα περιβάλλον μειωμένων επιτοκίων, δίνουν τον τόνο για το τι θα πρέπει να περιμένουν οι επενδυτές, εάν η Fed συνεχίσει να οδηγεί τα επιτόκια σε χαμηλότερα επίπεδα.
Με μια πρώτη ματιά τα έσοδα από τις κλασσικές τραπεζικές προμήθειες παρέμειναν σταθερά.
Τα έσοδα από τις συμβουλευτικές χρηματοικονομικές τραπεζικές υπηρεσίες είχαν την τιμητική τους λόγω της συμμετοχής των τραπεζών σε deals.
Σύμφωνα με την ΕΥ, μέσα στο πρώτο εννεάμηνο του 2024 είχαν πραγματοποιηθεί περισσότερα από 700 deals, με τη συνολική αξία τους να υπερβαίνει τα $1 τρισ. Τα περισσότερα και πιο σημαντικά ήταν από το χώρο των ενεργειακών και πετρελαϊκών εταιρειών και τον χώρο της Tεχνητής Nοημοσύνης και της ψηφιακής τεχνολογίας. Το πιο εμβληματικό deal ήταν αυτό της εξαγοράς της Pioneer Natural Resources από την ExxonMobil’s με συνολικό τίμημα στα $60 δισ. Με τις τράπεζες Goldman Sachs, Morgan Stanley και Bank of America να έχουν συμμετάσχει ως χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι. Για το σύνολο του έτους η ΕΥ εκτιμά ότι θα ξεπεραστούν τα αντίστοιχα μεγέθη του 2023, όταν η αξία των deals είχε φτάσει στα $1,6 τρισ.
Ωστόσο, τα καθαρά έσοδα από τόκους, τα οποία στις αμερικανικές λογιστικές αναλύσεις περιγράφονται ως ΝΙΙ (net interest income), έχουν εμφανίσει μικτή συμπεριφορά στις δημοσιευθείσες λογιστικές καταστάσεις.
Για την JPMorgan Chase τα καθαρά έσοδα από τόκους παρουσίασαν αύξηση κατά 3%, ωστόσο αναμένεται υποχώρηση κατά 6% μέσα στο 2025. Τα έσοδα από πιστωτικές κάρτες αυξήθηκαν κατά 11%. Τα έσοδα από τις επενδυτικές δραστηριότητες της τράπεζας, αυξήθηκαν εντυπωσιακά. Τα έσοδα από τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες εμφάνισαν άνοδο της τάξης του 31%, τα έσοδα από τις χρηματιστηριακές αγορές έφτασαν στο 27%, ενώ τα έσοδα από τις αγορές τίτλων σταθερής απόδοσης όπως είναι τα κρατικά και εταιρικά ομόλογα παρέμειναν αμετάβλητα.
Η Bank of America εμφάνισε μείωση των καθαρών εσόδων από τόκους κατά 3% μέσα στο Q3. Σύμφωνα με τα εκτιμήσεις της τράπεζας μια πιθανή υποχώρηση των επιτοκίων από την πλευρά της Fed κατά 100 μονάδες βάσεις μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των ΝΙΙ κατά $2,7 δισ. Τα συνολικά καθαρά κέρδη της τράπεζας από το σύνολο των δραστηριοτήτων της εμφάνισαν συρρίκνωση κατά 12% σε σχέση με το προηγούμενο δωδεκάμηνο.
Και η Citi εμφάνισε μείωση των καθαρών εσόδων από τόκους κατά 2% μέσα στο Q3 σε συνέχεια της προηγούμενης πτώσης κατά 1% μέσα στο Q2. Τα συνολικά έσοδα της τράπεζας υποχώρησαν κατά 1%, ενώ τα κέρδη παρουσίασαν μείωση κατά 10%.
Η Wells Fargo, η οποία είναι περισσότερο εστιασμένη στην παραδοσιακή τραπεζική είδε τα καθαρά της έσοδα από τόκους να υποχωρούν κατά 11% σε δωδεκάμηνη βάση, με τις προβλέψεις για το σύνολο του 2024 να βρίσκονται στο -9%. Η Wells Fargo σκοπεύει να αναπροσαρμόσει τα επιτόκια της που θα πρέπει να ακολουθήσουν τις κινήσεις της Fed, προσεκτικά ανά τραπεζικό προϊόν και ανά πελάτη, ώστε να μην ανατραπούν οι σχέσεις με τους καταθέτες. Τα συνολικά έσοδα της τράπεζας υποχώρησαν κατά 2,5% ενώ τα κέρδη υποχώρησαν κατά 12%.
Τα παραδείγματα από την πορεία των τραπεζών στις ΗΠΑ, αποτελούν πολύτιμο υλικό για την ανάλυση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Με ιδιαίτερη ευκολία οι λαϊκίστικες πολιτικές φωνές και όχι μόνο, κατηγορούν τις τράπεζες για κερδοσκοπία, για υπερκέρδη και άλλα γραφικά. Ωστόσο, θα ήταν φρονιμότερο να μελετηθεί η διαδρομή των μεγεθών των τραπεζών κατά τη διάρκεια των διαδοχικών οικονομικών κύκλων. Αφού τίποτα δεν είναι δεδομένο και σταθερό.
Η μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ θα μεταβάλει τα καθαρά έσοδα από τόκους, τις εκταμιεύσεις νέων δανείων και τα έσοδα από τους τίτλους σταθερού εισοδήματος. Τα έσοδα από την παροχή συμβουλευτικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών το πιθανότερο είναι να υποχωρήσουν λόγω της ολοκλήρωσης των placements. Τα έσοδα από τις προμήθειες των πωλήσεων των χρηματοοικονομικών προϊόντων και των χρηματιστηριακών συναλλαγών θα εξαρτηθούν από την πορεία των χρηματιστηρίων.
Αντί για αφορισμούς λοιπόν, ας παρακολουθούμε από κοντά τις αλλαγές του οικονομικού περιβάλλοντος που επηρεάζουν το τραπεζικό οικοσύστημα, σε μια σειρά από πτυχές των υπηρεσιών που προσφέρει στην πραγματική οικονομία.
