Του Ηλία Παπαγεωργιάδη*
Στις βουλευτικές εκλογές του 2016 η συμμετοχή των ρουμάνων ψηφοφόρων έπεσε στο ιστορικό χαμηλό του 39%. Με αυτό το δεδομένο το σοσιαλιστικό κόμμα κατάφερε να φτάσει στο 45% των ψηφισάντων και να σχηματίσει μία παντοδύναμη κυβέρνηση. Πρώτη του δουλειά από τον Ιανουάριο του 2017 ήταν η προσπάθεια αλλαγής των νόμων, έτσι ώστε να δοθεί αμνηστία σε κατηγορίες πολιτικών, μεταξύ των οποίων (συμπτωματικά) και ο Πρόεδρος του κόμματος. Τότε οι Ρουμάνοι βγήκαν στους δρόμους και απέτρεψαν το τεράστιο σκάνδαλο. Είχαμε μιλήσει σχετικά εδώ.
Οι προσπάθειες για να αλλάξουν οι νόμοι δεν σταμάτησαν. Ο πανίσχυρος Πρόεδρος του σοσιαλιστικού κόμματος είχε ήδη μία καταδίκη και αν καταδικαζόταν ξανά, θα έμπαινε οριστικά στη φυλακή. Για αυτό και προσπαθούσε με κάθε τρόπο να περάσει τις αλλαγές, σε πείσμα μεγάλης μερίδας του κόσμου και του Προέδρου της χώρας (για αυτό είναι καλό ο Πρόεδρος να μην έχει μόνο εθιμοτυπικές αρμοδιότητες). Έχοντας καταδίκη στην πλάτη του, ο ίδιος ο Πρόεδρος των σοσιαλιστών δεν μπορούσε να γίνει πρωθυπουργός, όμως άλλαζε όποιον δεν δεχόταν να υπογράψει, η χώρα άλλαξε 3 πρωθυπουργούς μέσα σε 1 περίπου χρόνο. Η πίεση αυξάνονταν και το κράτος δικαίου δεχόταν ασφυκτικό σφυροκόπημα.
Στη Ρουμανία το δικαστικό ρεπορτάζ εδώ και 15 χρόνια έχει την τιμητική του, μιας και εκατοντάδες πολιτικοί, πρωθυπουργοί, υπουργοί, βουλευτές, δήμαρχοι, νομάρχες και άλλοι δημόσιοι λειτουργοί έχουν καταδικαστεί με βάση ξεκάθαρες αποδείξεις. Όμως στην υπόθεση αυτή οι δημοσιογράφοι είχαν σηκώσει τα χέρια ψηλά... «δεν υπάρχει ελπίδα έλεγαν». Η Δικαιοσύνη έχει τους χρόνους της... Στο μεταξύ η κυβέρνηση κατάφερε να αποπέμψει ακόμη και τη γενική εισαγγελέα κατά της διαφθοράς που έφτασε να είναι η πρώτη επιλογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη θέση του Ευρωπαίου Εισαγγελέα, η βραβευμένη Laura Covesi.
Το σοσιαλιστικό κόμμα προσπάθησε να κάνει τους ψηφοφόρους να ξεχάσουν, πολλαπλασιάζοντας τους μισθούς στον δημόσιο τομέα, που πλέον αμείβεται καλύτερα από τον αντίστοιχο Ελληνικό. Οι δε μισθοί των γιατρών στη Ρουμανία είναι συγκρίσιμοι με τους ευρωπαϊκούς.
Ο κόσμος όμως δεν ξέχασε. Μπήκε το 2019, η οικονομία ανεβαίνει, όμως η πλειοψηφία δεν θέλει να θυσιάσει τους θεσμούς της χώρας για τα χρήματα. Έτσι, με την τεράστια πίεση του ξένου παράγοντα και της Ε.Ε. προς την κατεύθυνση της προστασίας των θεσμών, ούτε η νέα κυβέρνηση των σοσιαλιστών άλλαξε τους νόμους. Προσπάθησε να το κάνει μέσω της Βουλής, χωρίς όμως να υπάρχει οριστική λύση του προβλήματος. (Ναι, στη Ρουμανία Κυβέρνηση και Βουλή δεν είναι το ίδιο πράγμα).
Και έφτασαν οι ευρωεκλογές του 2019, οι πρώτες μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2016. Το σοσιαλιστικό κόμμα καταποντίστηκε περίπου 20 μονάδες, πρώτοι βγήκαν οι φιλελεύθεροι και τρίτοι με μικρή διαφορά οι ανεξάρτητοι που προτάσσουν και αυτοί την κάθαρση. Στο δημοψήφισμα που διοργανώθηκε παράλληλα από τον Πρόεδρο της χώρας οι πολίτες ψήφισαν την προστασία των νόμων και του θεσμικού πλαισίου κατά της διαφθοράς. Συγκλονιστικές ήταν και οι εικόνες με τους εκατοντάδες χιλιάδες Ρουμάνους της διασποράς που περίμεναν ώρες ατελείωτες για να ψηφίσουν (δικαίωμα που στερούνται οι Έλληνες απόδημοι).
Την επόμενη ημέρα βγήκε και η απόφαση για τον Πρόεδρο του Σοσιαλιστικού κόμματος, του πιο σκληρού ηγέτη που γνώρισε η Ρουμανία μετά τον Nicolai Ceausescu. Ο πανίσχυρος άνδρας που έκανε τους πάντες να τρέμουν στο πέρασμά του τιμωρήθηκε με φυλάκιση 3,5 ετών και την ίδια ημέρα μεταφέρθηκε στη φυλακή για να εκτίσει την ποινή του. Ήδη αντικαταστάθηκε από όλες τις θέσεις του και το κόμμα του κάνει προσπάθεια να συνέλθει από το κτύπημα, λίγους μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου και τις βουλευτικές του 2020.
Είναι η Ρουμανία παράδεισος; Σίγουρα όχι.
Είναι η Ρουμανία μία χώρα που επιβάλλει τον νόμο, έστω και με εμπόδια; Απέδειξε πως είναι, για πολλοστή φορά.
Είναι η Ρουμανία μία χώρα της οποίας η πλειοψηφία των πολιτών επιθυμεί την κάθαρση και την τήρηση των νόμων; Αποδείχτηκε πως είναι.
Εμείς μιλάμε για τη Ρουμανία και την προσεγγίζουμε από την οικονομική της πλευρά και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται σε μία χώρα που καλπάζει προς τα 210+ δις Ευρώ ΑΕΠ το 2019. Όμως δεν είναι μόνο η χαμηλή φορολογία αυτή που τραβάει τους ξένους σα μαγνήτης στη χώρα αυτή. Είναι και οι θεσμοί της, που τελικά λειτουργούν. Κάτι πολύ σημαντικό για κάθε ξένο επενδυτή, που το λαμβάνει υπόψη του πριν επενδύσει τα λεφτά του σε μία άλλη χώρα.
Εμείς θα πάρουμε μαθήματα από αυτούς που μας έβλεπαν με το κυάλι και τώρα μας έχουν πια προσπεράσει;
ΥΓ. Την επόμενη εβδομάδα: Η νέα, στοχευμένη μείωση του ΦΠΑ. Πώς η Ρουμανία ενισχύει την εγχώρια παραγωγή της με νόμιμο τρόπο και προς όφελος των καταναλωτών.
* Ο κ. Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης είναι διευθύνων σύμβουλος της MORE στη Ρουμανία, Πρόεδρος του Ρουμανικού Συνδέσμου Βιομάζας και Βιοαερίου (ARBIO), εκλεγμένο μέλος του δ.σ. του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιοενέργειας (Bioenergy Europe) και Αντιπρόεδρος της Αγροτικής Ομοσπονδίας ProAgro (Ρουμανική ΠΑΣΕΓΕΣ).
**Συναντήσεις στην Αθήνα την Τετάρτη 5 και την Πέμπτη 6 Ιουνίου. Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού: 6979 339400, [email protected].
