Ο πόλεμος τον οποίο προκάλεσε η Ρωσία με την απρόκλητη εισβολή της στην Ουκρανία συμπληρώνει δυστυχώς μεθαύριο δύο μήνες και αυτό συνιστά τραγωδία. Η προσοχή όλων μας είναι συγκεντρωμένη πλέον στην μεγάλη μάχη της Ανατολικής Ουκρανίας, όρο που συνειδητά χρησιμοποιεί ο συντάκτης αυτού του άρθρου έναντι του ευρέως χρησιμοποιούμενου όρου «μάχη του Ντόνμπας», καθόσον οι μάχες αυτής της φάσεως του πολέμου αναμένονται να επεκταθούν σε ευρύτερες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας που κείνται δυτικότερα των διοικητικών ορίων της ομώνυμης αυτής Περιφέρειας.
Υποστηρίζουμε μάλιστα εξ αρχής ότι πρόκειται για την 3η και όχι για την 2η φάση του πολέμου όπως χαρακτηρίζεται από τους περισσοτέρους και εξηγούμε το γιατί. Θεωρούμε ως 1η φάση την εισβολή των ρώσων σε 4 άξονες και τον κατακερματισμό των δυνάμεων με όλα τα σημαντικά λάθη, προβλήματα και αδυναμίες τόσο σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό-τακτικό επίπεδο και ως 2η την απαγκίστρωση των ρωσικών δυνάμεων (χωρίς την ουσιαστική πίεση των ουκρανών) από την περιοχή του Κιέβου, την σύμπτυξη τους στην Λευκορωσία και την στρατηγική αναδιάταξη τους με κέντρο βάρος πλέον την Ανατολική Ουκρανία. Η επιτυχής διεξαγωγή άμυνας από πλευράς των Ουκρανών στην περιοχή του Κιέβου με εκμετάλλευση των σημαντικών λαθών και αδυναμιών των Ρώσων μπορεί να δημιούργησε κλίμα ευφορίας και τους όπλισε με περίσσια αυτοπεποίθηση αλλά στην Ανατολική Ουκρανία η κατάσταση είναι αναμφίλεκτα διαφορετική!
Οι Ρώσοι μετά από ευρεία κινητοποίηση παρά το γεγονός ότι η Μόσχα επισήμως δεν έχει κηρύξει πόλεμο, συγκεντρώνουν πλέον στην περιοχή σημαντική υπέρτερη μαχητική ισχύ προκείμενου να επιφέρουν το αποφασιστικό αποτέλεσμα που επιζητούν κάτι που δεν έκαναν στο Κίεβο. Μέχρι τώρα έστω και με αργό ρυθμό έχουν καταλάβει ουκρανικά εδάφη βορείως του Χαρκόβου και πέτυχαν την δημιουργία παραθαλάσσιας ζώνης που συνδέει την Κριμαία μέσω Μαριούπολης με τις αποσχισθείσες περιοχές του Ντονμπάς και από εκεί με την Ρωσία (σημ. μέχρι τώρα η Κριμαία συνδεόταν με την Ρωσία μέσω της γέφυρας στα στενά του Κερτς). Διαφαίνεται ότι οι ρωσικές δυνάμεις σκοπεύουν να επεκταθούν και πέραν των διοικητικών ορίων της Περιφέρειας του Ντόνμπας και ταυτόχρονα να κυκλώσουν και να καταστρέψουν το μείζον μέρος των Τακτικών Ουκρανικών Δυνάμεων (FJO)που βρίσκονται εκεί (50-55 χιλ) με επιθετική κίνηση από βορρά (Χάρκοβο-Ιζιούμ) και Νότο (Μελιτούπολη-Ζαπορίζια –Ντνίπρο) όπως είχε ήδη επισημανθεί και σε δύο προηγούμενα άρθρα-αναλύσεις μας (19 και 30 Μαρτίου). Στον χάρτη του ISW φαίνεται καθαρά ότι τα άκρα του πετάλου κλείνουν προς το κέντρο.
Από τα ξημερώματα της Τρίτης 19 Απριλίου έχει αρχίσει αυτή η 3η φάση με τους Ρώσους να προσβάλουν με καταιγισμό πυρών Πυροβολικού και ρουκετών ουκρανικούς στρατιωτικούς στόχους και υποδομές σε όλη την Ανατολική Ουκρανία, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιούνται μικρές επιθέσεις ως προκαταρκτικές ενέργειες, όπως στην Κρεμίνα την οποία και κατέλαβαν και το Σλαβιάνσκ έτσι ώστε να δημιουργηθούν περαιτέρω ευνοϊκές συνθήκες. Πυραυλικές προσβολές πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο διήμερο και στην περιοχή της Λβιφ για να δείξουν οι Ρώσοι ότι κανείς δεν είναι ασφαλής ακόμα και στην Δυτική Ουκρανία.
Το ανοικτό πεδίο επιτρέπει την ευρεία ανάπτυξη τεθωρακισμένων δυνάμεων. Αν οι Ρώσοι «έμαθαν το μάθημα τους» στις επιχειρήσεις προς το Κίεβο, δεν θα προσεγγίσουν ξανά αστικό ιστό εάν αυτός δεν έχει εξασφαλιστεί, οπότε εκτιμάται ότι θα υπάρξει και περιορισμένη δράση των Α/Τ όπλων από πλευράς των Ουκρανών. Εδώ κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι στην μάχη του Κιέβου δεν υπήρξε πειθαρχία πυρός με αποτέλεσμα η στάθμη αποθεμάτων ιδιαιτέρως των Javelin να είναι πολύ χαμηλή κάτι που αναγκάζει τις ΗΠΑ να αποστείλουν ακόμα 5.500 βλήματα. Όπως προαναφέρθηκε η Ρωσία ενώ στην 1η φάση «παραβίασε» μία από τις «Αρχές του Πολέμου», την Συγκέντρωση Δυνάμεων, σε αυτήν την 3η φάση σύμφωνα με τις εκτιμήσεις έχει συγκεντρώσει στην περιοχή τουλάχιστον 3-4 φορές περισσότερα στρατεύματα από την αρχική διάταξη, με 78-80 Τακτικά Συγκροτήματα Ταγμάτων (BTGs).
Δεν γνωρίζουμε αν ο νέος Ρώσος Διοικητής του Θεάτρου Επιχειρήσεων της Ουκρανίας, Αντιστράτηγος Αλεξάντρ Ντβορνίκωφ (φωτο) μπορεί να αντιμετωπίσει τα σημαντικά προβλήματα του Ρωσικού Στρατού που σχετίζονται με την διοίκηση και τον έλεγχο, την τακτική και σωστή χρησιμοποίηση των μέσων και την επιμελητεία. Έχει την φήμη του σκληρού και αδυσώπητου στρατιωτικού και αποκαλείται και «χασάπης» λόγω του ότι διοίκησε τις ρωσικές δυνάμεις στον δεύτερο πόλεμο της Τσετσενίας όταν ισοπέδωσαν στην κυριολεξία το Γκρόζνυ και αργότερα στο Χαλέπι που είχε σχεδόν την ίδια «τύχη».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις πολλών δυτικών ινστιτούτων άμυνας και ασφάλειας οι Ρώσοι έχουν δημιουργήσει αυτή την φορά ένα προωθημένο και εκτεταμένο δίκτυο Διοικητικής Μέριμνας όπως το ονομάζουμε στην Ελλάδα για την αποτελεσματική υποστήριξη των επιχειρήσεων. Αυτό αφορά όχι μόνον στον ανεφοδιασμό σε καύσιμα, πυρομαχικά και τρόφιμα αλλά και στην προωθημένη τεχνική υποστήριξη (σημ. στην περιοχή του Κίεβου εγκατέλειπαν τα μέσα λόγω βλαβών που δεν μπορούσαν να αποκατασταθούν) στην προωθημένη υγειονομική υποστήριξη και διακομιδή απωλειών αλλά και στην ταχεία αναπλήρωση αυτών. Το ζήτημα από την πλευρά των αμυνομένων είναι αν μετά την επιχειρούμενη απομόνωση του πεδίου από τους Ρώσους και την καταστροφή υποδομών και βάσεων ανεφοδιασμού των Ουκρανικών Δυνάμεων θα υπάρξει επαρκής επιμελητεία προς τις εμπρός μαχόμενες μονάδες. Κάτι που θα κρίνει και την τελική έκβαση αυτής της κρίσιμης μάχης.
Αν οι Ρώσοι «καθοδηγούνται» όπως φαίνεται ακόμα από τα σοβιετικά δόγματα επιχειρήσεων, θα εκτελέσουν πολλαπλές διεισδύσεις με μία βέβαια κυρία προσπάθεια κάτω από ισχυρή προπαρασκευή Πυροβολικού, με ακολουθούσες δυνάμεις και θα ενισχύσουν τις κατευθύνσεις που η προσπάθεια τους ευωδούται! Για την επιτυχή αντιμετώπιση της ρωσικής επίθεσης και εξάλειψη των όποιων επιτυχιών στο έδαφος οι Ουκρανικές Δυνάμεις θα πρέπει να διαθέτουν ταχυκίνητες και ισχυρές εφεδρείες για να εκτελέσουν έγκαιρες και σκόπιμες αντεπιθέσεις κάτι όμως που είναι αμφίβολο. Απώλειες σε μέσα και προσωπικό δεν είχαν μόνον οι Ρώσοι και δεν γνωρίζουμε τις δυνατότητες αναπληρώσεων από πλευράς Κιέβου όπως βέβαια και τα αποθέματα σε καύσιμα και πυρομαχικά. Οι έφεδροι και οι εθελοντές που ενίσχυσαν την Ουκρανική Εθνοφυλακή στο Κίεβο και στα περίχωρα του και συγκρότησαν μικρές ομάδες με Α/Τ όπλα και ελευθέρους σκοπευτές, αντιμετωπίζοντας με επιτυχία σε πόλεις και κωμοπόλεις τους Ρώσους δεν μπορεί να στελεχώσουν άρματα μάχης και στοιχεία πυροβολικού και να εμπλακούν χωρίς εκπαίδευση σε έναν αγώνα ελιγμών με τεθωρακισμένες και μηχανοκίνητες μονάδες.
Αντί επιλόγου επισημαίνουμε ότι παραθέτουμε χωρίς ευσεβοποθισμούς την κατάσταση όπως μπορούμε να την δούμε μέσα από την «ομίχλη του πολέμου» που ενισχύεται όπως έχουμε επισημάνει από τις πληροφοριακές επιχειρήσεις και των δύο πλευρών. Δυνατότητες και προθέσεις επιχειρούμε να διερμηνεύσουμε και ειλικρινά δεν μπορεί κανείς με απόλυτη βεβαιότητα το ποια θα είναι η τελική έκβαση αυτής της κρίσιμης μάχης που ίσως κρίνει και το χρόνο του πολέμου. Όπως επίσης δεν γνωρίζουμε αν οι τεράστιες ποσότητες πολεμικού υλικού που στέλνονται συνεχώς από τις ΗΠΑ, το ΗΒ και άλλες χώρες, θα φθάσουν έγκαιρα σε στρατιώτες που είναι εκπαιδευμένοι σε αυτά.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι Ουκρανικές Δυνάμεις κατορθώσουν να μην περικυκλωθούν, να επιβιώσουν στο μεγαλύτερο μέρος τους από την αρχική επίθεση και να μπορούν φυσικά να συνεχίζουν να ανεφοδιάζονται και να ενισχυθούν. Κάτι βέβαια που θα ενισχύσει την θέση του Κιέβου απέναντι στην Μόσχα σε μία διαπραγμάτευση αλλά για να είμαστε ειλικρινείς, οι πιθανότητες είναι δυστυχώς χαμηλές. Από την άλλη πλευρά ο Πούτιν αναζητεί την ευκαιρία να διακηρύξει την νίκη στο Κρεμλίνο και στον ρωσικό λαό ισχυριζόμενος ότι …«απελευθέρωσε» τους ομοεθνείς του στο Ντόνμπας, τους έδωσε λιμάνι (Μαριούπολη), ένωσε την Κριμαία χερσαία με την Ρωσία και… αποστρατικοποίησε την Ουκρανία καταστρέφοντας τις στρατιωτικές δυνάμεις όπως μας είχε πει με το διάγγελμα του τα ξημερώματα της Πέμπτης 24ης Φεβρουαρίου. Σε κάθε περίπτωση όμως το τέλος του πολέμου φαίνεται ότι αργεί.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
