«Τον φετινό Δεκαπενταύγουστο οι Ορθόδοξοι θα μπορέσουν να τελέσουν κανονικά τη Θεία Λειτουργία στη Μονή της Παναγίας Σουμελά, στον Πόντο», δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τονίζοντας ότι «η εκκλησία είναι ένα σύμβολο για την προβολή της Τουρκίας στο εξωτερικό και φέρει τα ίχνη όλων των πολιτισμών που πέρασαν από την περιοχή».
Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της Παναγίας Σουμελά, όπου ολοκληρώθηκαν τα έργα στήριξης της Μονής. ο Ερντογάν δήλωσε πως «η Τουρκία κατέστησε και πάλι λειτουργικά τα υδραγωγεία και τις κλίμακες και σήμερα εγκαινιάζουμε ένα τμήμα του αφού έγιναν έργα βελτιώσεως των βράχων που βρίσκονται πάνω από το μοναστήρι».
Τον Ιούνιο του 2010 το Τουρκικό Κράτος έδωσε άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να τελεστεί στην ιστορική μονή η λειτουργία για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου του ίδιου έτους.
Η Ιερά Μονή είχε κλείσει προσωρινά το 2015, προκειμένου να πραγματοποιηθούν εργασίες στήριξης, καθώς είναι χτισμένη σε βράχο, σε ύψος 1.200 μέτρων.
Το ιστορικό μνημείο είχε ιδρυθεί από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Θεοδόσιο, το 386 μ.Χ.