Photo by Wikipedia
Της Γιάννας Σουλάκη
Με το κρύο, την γρίπη και τις ιώσεις να πλησιάζουν, πολλοί γονείς θα χρειαστεί να δώσουν αντιπυρετικό, αντιβηχικό ή άλλο φάρμακο σε υγρή μορφή για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα των παιδιών τους.
Εντούτοις, η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία συνιστά προσοχή, καθώς –σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από ένα μήνα στο επιστημονικό περιοδικό Pediatrics– τις περισσότερες φορές οι γονείς κάνουν λάθος στη δοσολογία των φαρμάκων που χορηγούν στα παιδιά τους, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να δώσουν ακόμη και διπλάσια δόση.
Η ακρίβεια στη χορήγηση του φαρμάκου είναι το μυστικό της θεραπείας
Κι ενώ η ακριβής μέτρηση του υγρού φαρμάκου που χορηγείται στα παιδιά αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη σωστή θεραπεία ορισμένων ασθενειών, για κάποιους γονείς η σωστή δοσολογία μπορεί να αποδειχθεί περίπλοκο ζήτημα.
Τα κύρια όργανα μέτρησης στη μελέτη ήταν τρία: τα καπάκια-δοσομετρητές που κλείνουν τα μπουκάλια των σιροπιών, οι σύριγγες και τα κουτάλια της κουζίνας. Οι ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης που έκαναν τη μελέτη ανάμεσα σε 2.100 γονείς κατέληξαν ότι η πιο αξιόπιστη μέθοδος απ'' όλες, είναι η μέτρηση του υγρού φαρμάκου με σύριγγα.
Έτσι, στα συμπεράσματά τους, οι επιστήμονες που έκαναν τη μελέτη, υποστήριξαν ότι η μέτρηση της φαρμακευτικής αγωγής με σύριγγα ακρίβειας χιλιοστού και η χορήγησή της από το στόμα, μπορεί να περιορίσει σημαντικά τα λάθη στη δοσολογία. Ενώ, αν ένα καπάκι-δοσομετρητής δεν έχει τοποθετηθεί σε μια επίπεδη επιφάνεια και στην ίδια ευθεία με τα μάτια του γονέα, η φαρμακευτική αγωγή είναι αδύνατον να μετρηθεί με ακρίβεια.
Τί μπορεί να συμβεί όταν τα παιδιά πάρουν λάθος δόση φαρμάκου;
Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι γονείς είχαν κατά τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να κάνουν λάθος, όταν μετρούσαν την δόση του φαρμάκου με τον δοσομετρητή-καπάκι, ενώ στις πολύ μικρές δόσεις, η χρήση της σύριγγας περιόριζε σημαντικά τον κίνδυνο μειωμένης ή υπερβολικής δοσολογίας.
Επίσης, στο σχετικό πείραμα που έγινε –όπου οι εθελοντές γονείς κλήθηκαν να μετρήσουν 9 δόσεις φαρμάκου με τη χρήση σύριγγας ή δοσομετρητή φαρμάκου– αποδείχθηκε ότι το 84% από αυτούς έκανε τουλάχιστον μία φορά λάθος στη δοσολογία του παιδικού σιροπιού, με απόκλιση μεγαλύτερη από 20% στην προτεινόμενη από τους ερευνητές δόση. Τα περισσότερα σφάλματα, μάλιστα, που προέκυψαν στην χορήγηση του φαρμάκου ήταν λάθη υπερδοσολογίας, ενώ το 21% των γονιών είχαν μετρήσει την ίδια δόση, περισσότερες από δύο φορές.
Η χορήγηση υπερβολικής ποσότητας φαρμάκου μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες ενέργειες, ενώ μια ασθένεια σίγουρα δεν θα αντιμετωπιστεί σωστά, εάν ένα παιδί έχει πάρει λιγότερο φάρμακο, υποστηρίζουν οι ερευνητές.
Έκπληκτοι από τα λάθη των γονιών οι επιστήμονες, όμως, δεν φταίνε οι γονείς...
Η επικεφαλής της μελέτης Dr. Shonna Yin, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής και Υγείας του Πληθυσμού στο NYU School of Medicine, λέει:
«Έμεινα έκπληκτη από το πόσο πολλά λάθη έκαναν οι γονείς. Ως παιδίατρος σε δημόσιο νοσοκομείο, έχω δει πολλούς γονείς να βρίσκονται σε σύγχυση σχετικά με το πώς να δώσουν σωστά την φαρμακευτική αγωγή στο παιδί τους», λέει.
Όμως, δεν φταίνε οι γονείς. Οι παιδιατρικές θεραπείες βασίζονται κυρίως σε υγρά σκευάσματα και οι γονείς καλούνται κάθε φορά να αποκρυπτογραφήσουν μια απίστευτη γκάμα οδηγιών που δίνονται σε διαφορετικές μονάδες μέτρησης και με διαφορετικές συντομογραφίες - χιλιοστόλιτρα, ml, κουταλάκι του γλυκού, ή κουτάλι της σούπας. Σε κάποια φάρμακα, μάλιστα, τα οποία διαθέτουν στη συσκευασία τους εργαλείο μέτρησης, στην ετικέτα ή τις οδηγίες αναγράφεται συχνά διαφορετική μονάδα μέτρησης.
Χρειάζεται παγκόσμια τυποποίηση των δοσομετρητών
Το 2013 η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής (FDA) συνέστησε τα φαρμακευτικά προϊόντα, που δεν μπορούν να μετρηθούν σε μονάδες (π.χ.χάπια) να απαιτούν τυποποιημένα εργαλεία δοσολογίας και ενιαία μονάδα μέτρησης στις οδηγίες της δοσολογίας, αλλά οι απαιτούμενες αλλαγές δεν προχώρησαν.
Πέρυσι, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής αποφάνθηκε ότι οι οδηγίες για τις δοσολογίες πρέπει να δίνονται με τη χρήση της μονάδας του χιλιοστόλιτρου (mL) και συνέστησε οι φαρμακευτικές θεραπείες στα παιδιά να δίνονται μόνο με τη χρήση σύριγγας και με μονάδα μέτρησης mL, ώστε να περιοριστούν στο ελάχιστο τα λάθη.
Τί μπορούν να κάνουν οι γονείς
Κατ'' αρχήν οι γονείς θα πρέπει να μην χρησιμοποιούν πλέον τα κουτάλια της κουζίνας, τα οποία ποικίλουν σημαντικά σε όγκο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ελληνικής μελέτης από το Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλφα» που έγινε στην Αττική το 2010, ανάμεσα σε 71 διαφορετικά κουτάλια που συλλέχθηκαν από 25 διαφορετικά νοικοκυριά, αποδείχθηκε ότι ο όγκος τους κυμαινόνταν από 2,5 έως 7,3 mL.
Είναι προτιμότερο να ακολουθήσετε τον κανόνα της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρείας που συστήνει για την χορήγηση σιροπιών και εναιωρημάτων τη χρήση δοσομετρικής σύριγγας σε ml (συνήθως οι κοινές σύριγγες δεν εξυπηρετούν) και κυρίως αυτές που περιλαμβάνονται στη συσκευασία των φαρμάκων. Προσοχή, όμως, όχι στα καπάκια – δοσομετρητές.
«Οι γονείς δεν θα πρέπει να φοβούνται ή να ντρέπονται να κάνουν διευκρινιστικές ερωτήσεις στον γιατρό, εάν βρίσκονται σε σύγχυση για την δοσολογία του φαρμάκου”, υποστηρίζει η καθηγήτρια Sh.Yin, η οποία κατέληξε: "Ελπίζω να μπορέσουμε κάποια στιγμή να βρούμε έναν πιο εύκολο τρόπο για τους ανθρώπους να παίρνουν το φάρμακό τους με μεγαλύτερη ασφάλεια», είπε.
