Της Γιάννας Σουλάκη
Έκθεση του London School of Economics με τίτλο «Κοινωνικές Δαπάνες στην Ελλάδα: Υπάρχει περιθώριο δίκαιης ανακατανομής» παρουσίασε ο Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Υγείας του LSE, κ. Πάνος Καναβός, στο Free Thinking Zone, με την παρουσία εκπροσώπων των κομμάτων, στελεχών της Υγείας και δημοσιογράφων.
Σύμφωνα με τη συνοπτική παρουσίαση των βασικών σημείων από τον καθηγητή Πάνο Καναβό, η Έκθεση του LSE συγκρίνει τις κοινωνικές δαπάνες στην Ελλάδα (Άμυνα, Παιδεία, Έρευνα, Υγεία, Μεταφορές, Τοπική Αυτοδιοίκηση κ.α), με εκείνες χωρών του Ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου και παρουσιάζει τον τρόπο, με τον οποίο επιλέγει να κατανείμει κάθε χώρα, τους κοινωνικούς της πόρους.
«Στην περίπτωση της Υγείας», τόνισε ο καθηγητής, «η Ελλάδα ξοδεύει κοντά στο 5% του ΑΕΠ, ενώ οι άλλες χώρες από 7% έως 9%, ενώ οι ανάγκες για επένδυση στην Υγεία θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν την επόμενη δεκαετία και ενώ ο πληθυσμός της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης, θα συνεχίζει να γερνάει... Πρέπει να δούμε πως θα καλύψουμε αυτό το κενό», σημείωσε ο Πάνος Καναβός.
Σύμφωνα με τον κ. Καναβό, φαίνεται ότι είναι τέτοιες οι εξελίξεις της επόμενης δεκαετίας, που σε τομείς-κλειδιά στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής - όπως είναι η Υγεία - απαιτείται να επιτευχθεί από σήμερα μία - έστω και ελάχιστη - συναίνεση σε βασικά ζητήματα και να οικοδομηθεί μια σταθερή πολιτική, εφόσον η χώρα θα αποφασίσει, πως θα πρέπει να κατανείμει με περισσότερο ορθολογισμό και συνοχή, τους πόρους που διαθέτει.
Μεγάλες συντάξεις, μικρά κοινωνικά και οικογενειακά επιδόματα
Μεγάλο μέρος της Έκθεσης, όπως είπε ο Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Υγείας του LSE, καταλαμβάνει το πεδίο της Κοινωνικής Ασφάλισης (Συντάξεις, Πρόνοια, Κοινωνικά Επιδόματα). Στο πεδίο αυτό ο κ. Καναβός τόνισε πως η Ελλάδα καταβάλλει αναλογικά το μεγαλύτερο ποσοστό συντάξεων (~15% του ΑΕΠ) χωρίς να επενδύει σε επιπλέον κοινωνικό κράτος όπως είναι τα κοινωνικά, οικογενειακά επιδόματα. Αντίθετα, για παράδειγμα η Δανία, διαθέτει ένα ποσοστό ~25% του ΑΕΠ για Κοινωνική Ασφάλιση, αλλά με το μείγμα συντάξεων- πρόνοιας – επιδομάτων να είναι πολύ διαφορετικό από αυτό της Ελλάδας. Εντυπωσιακό ήταν το παράδειγμα της Ελλάδας, η οποία αποτελεί την τελευταία χώρα σε επενδύσεις κοινωνικής στέγασης, ενώ όλες οι υπόλοιπες χώρες επενδύουν ως και ~2% του ΑΕΠ τους, όπως απέδειξαν τα ευρήματα της Έκθεσης.
Σε ποια σημεία συμφώνησαν οι εκπρόσωποι των κομμάτων
Στη συζήτηση που ακολούθησε συμμετείχαν οι Τομεάρχες Υγείας Σάκης Παπαδόπουλος (ΣΥΡΙΖΑ), Εύη Χριστοφιλοπούλου (Δημοκρατική Συμπαράταξη), ο αναπληρωτής Τομεάρχης Υγείας της Ν.Δ. Ιάσων Φωτήλας και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος για θέματα Υγείας Γιώργος Μαυρωτάς (Ποτάμι).
Στις τοποθετήσεις τους πάνω στα θέματα του επίμαχου τομέα της Υγείας, οι εκπρόσωποι των κομμάτων συνέκλιναν σε 4 βασικούς πυλώνες δράσης, δημιουργώντας ένα βασικό πυρήνα συναίνεσης, παρά τις επιμέρους διαφορές που καταγράφηκαν.
Πιο συγκεκριμένα οι 4 εκπρόσωποι των κομμάτων κατέληξαν:
- Στην ανάγκη δόμησης μιας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ικανής να ανακόψει τη σημερινή κατάσταση με την υπερφόρτωση της Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
- Στην ανάγκη προώθησης των Κλινικών Μελετών στην Ελλάδα, μέσω της απελευθέρωσης του σχετικού νομοθετικού πλαισίου και της άρσης γραφειοκρατικών εμποδίων. Το πεδίο αυτό μπορεί να αποφέρει περίπου €250 εκ σε ετήσια βάση στο σύστημα Υγείας.
- Στην κοινή παραδοχή, ότι η κλειστή φαρμακευτική δαπάνη των €1.945 δις δεν είναι πλέον αρκετή για την κάλυψη του πληθυσμού της χώρας και πως πρέπει να αναζητηθούν οι τρόποι – σε συνεννόηση με την Τρόικα – ώστε αυτή να ανέβει στα ~€2,3 δις που είναι το θεμιτό για την Ελλάδα.
- Στην κοινή παραδοχή, ότι η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας προς τους πολίτες στα Δημόσια Νοσοκομεία της χώρας πρέπει να βελτιωθεί.
Άλλα σημεία της Έκθεσης του LSE
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την Έκθεση του LSE, στην Ελλάδα οι μειώσεις των δημοσίων δαπανών και ο εξορθολογισμός εξακολουθούν να παίζουν κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια να αυξηθεί το εθνικό πλεόνασμα, να εξοφληθούν οι οφειλές και να επιτευχθεί μακροπρόθεσμη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Σήμερα, διεξάγεται συζήτηση σχετικά με τον αντίκτυπο των μεταρρυθμίσεων στο επίπεδο διαβίωσης της σημερινής γενεάς του ελληνικού πληθυσμού και την ικανότητα του προγράμματος λιτότητας να εξασφαλίσει ότι η ελληνική οικονομία θα επανέλθει τελικά σε κατάσταση βιωσιμότητας και ανάπτυξης, όπως είπε ο κ. Καναβός.
Συνεπώς, η παρούσα έκθεση αναλύει και συγκρίνει το επίπεδο ανάμεσα στις ελληνικές και ευρωπαϊκές δαπάνες σε βασικά χαρτοφυλάκια, μεταξύ των οποίων είναι: (α) η υγεία και η κοινωνική φροντίδα, (β) η κοινωνική ασφάλιση, (γ) η στέγαση και οι στεγαστικές παροχές, (δ) οι μεταφορές, (ε) η εκπαίδευση, (στ) ο στρατιωτικός εξοπλισμός, (ζ) η κατανομή του προϋπολογισμού στις τοπικές αρχές, (η) η επιστήμη, η έρευνα και η ανάπτυξη (θ) το δημόσιο χρέος και οι δαπάνες.
Η Έκθεση αναφέρει, επίσης, ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες - υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής σε κεντρικό και εθνικό επίπεδο - θα πρέπει, εκτός από τον εντοπισμό τομέων αποτελεσματικότητας, να επικεντρωθούν και στην αξιοποίηση συνεργιών και συνεταιρισμών σε καθέναν από αυτούς τους τομείς εθνικών δαπανών.
Λαμβάνοντας υπόψη και συγκρίνοντας τα ελληνικά και ευρωπαϊκά ιστορικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων σε καθένα από αυτά τα χαρτοφυλάκια, η έκθεση υποστηρίζει ότι οι ευρύτερες ευρωπαϊκές πιέσεις για μεταρρυθμίσεις πρέπει να αλλάξουν στρατηγική, συγκριτικά με την τρέχουσα στρατηγική λιτότητας.
Πράγματι, η απερίσκεπτη πίεση για μεταρρυθμίσεις έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει εμπόδια στις εθνικές οικονομίες και να προκαλέσει κακουχίες σε νοικοκυριά, γεγονός που τελικά απειλεί τη βιωσιμότητα του ίδιου του ευρωπαϊκού σχεδίου.
Σε χαρτοφυλάκια, όπως οι συντάξεις και η υγειονομική περίθαλψη, τόσο η εθνική όσο και η ευρωπαϊκή ανάγκη για μεταρρυθμίσεις πρέπει να έχει ως κεντρικό άξονα την αποκατάσταση της αναποτελεσματικότητας ευρύτερου ενδιαφέροντος για την εξασφάλιση οικονομικής και οικιακής βιωσιμότητας.
Η παρουσίαση της Έκθεσης από τον καθηγητή Πάνο Καναβό, είναι η πρώτη που γίνεται στο πλαίσιο ενός θεσμού διαλόγου και διεύρυνσης σχέσεων, μιας δημιουργίας συμμαχιών μέσω της ανάπτυξης θέσεων και επιχειρηματολογίας, που θα γίνει μέσω ανοιχτών συζητήσεων με ακαδημαϊκούς, πολιτικούς και εν γένει προσωπικότητες που επηρεάζουν την κοινή γνώμη.
Η «Σειρά Διαλόγων για την Yγεία – Κοινωνία – Καινοτομία – Βιώσιμη Ανάπτυξη» (Health Policy Series for Health – Society – Innovation – Sustainable Development) που θα πραγματοποιείται από δω και πέρα σε τακτά χρονικά διαστήματα και με θέματα που απασχολούν & φέρνουν σε επαφή με πολιτικούς & influencers, θα λαμβάνει χώρα στο Free Thinking Zone.
