Της Ιωάννας Δημητριάδου*
Η Δυσγραφία είναι μια μαθησιακή δυσκολία η οποία επηρεάζει τη γραφή. Εμφανίζεται μια αδυναμία στην αποκωδικοποίηση γραπτών μηνυμάτων και δυσκολία στον σχηματισμό γραμμάτων.
Εμφανίζεται περίπου στην ηλικία των 7 χρόνων ως 9 χρόνων, σε ποσοστό 20% του σχολικού πληθυσμού και επηρεάζει κυρίως τα αγόρια.
Η Δυσγραφία συνυπάρχει με τη Δυσαριθμησία σε ποσοστό 50%, με τη Δυσλεξία σε ποσοστό 20% και με τη Δυσορθογραφία σε ποσοστό 70%.
Τα κύρια χαρακτηριστικά των παιδιών με Δυσγραφία είναι τα εξής:
- Το παιδί συμπληρώνει τις γραπτές του εργασίες με δυσανάγνωστα και δυσανάλογα στο μέγεθος γράμματα.
- Γράφει εκτός των ορίων των γραμμών του τετραδίου, δηλαδή πάνω ή κάτω από αυτές.
- Δεν ολοκληρώνει τις εργασίες του στην ώρα τους.
- Χρησιμοποιεί πολύ συχνά τη γομολάστιχα.
- Παρουσιάζει σχετική αδεξιότητα κινητικού συντονισμού.
- Έχει κακή στάση του σώματος.
- Τοποθετεί κεφαλαία γράμματα ανάμεσα σε μικρά μέσα στις λέξεις.
- Το γραπτό του είναι γεμάτο μουντζούρες, με σχετική ακαταστασία.
- Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη και στο θέμα και
κυρίως στην κατάληξη των λέξεων. - Κάνει λάθη αντιγραφής.
- Παρουσιάζει καθρεπτική γραφή (π.χ. Γράφει 3 αντί για ε)
- Παρουσιάζει αβεβαιότητα στην προτίμηση χεριού (αριστερό ή δεξί).
- Στο γραπτό του λόγο δε χρησιμοποιεί παραγράφους και παραλείπει τα σημεία στίξης.
- Μέσα στις λέξεις προσθέτει ή παραλείπει γράμματα.
- Δε συμμετέχει ενεργά στις γραφοκινητικές δραστηριότητες.
- Ξεκινάει να γράφει από δεξιά προς τα αριστερά (παρατηρείται πιο έντονα στα αριστερόχειρα παιδιά)
- Πιέζει το μολύβι.
- Συνήθως δεν αφήνει ή αφήνει ελάχιστα κενά μεταξύ των λέξεων.
- Κουράζεται πολύ εύκολα στο να γράφει.
Μπορεί να βοηθήσει στο πρόβλημα αυτό η καλλιγραφία;
Η καλλιγραφία είναι μια ξεχασμένη, αλλά πολύ ωφέλιμη γραμματοσειρά. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες που έγιναν, με τη συμμετοχή του British Dyslexia Association (2016), η καλλιγραφία (cursive handwriting) βοηθάει σε μεγάλο βαθμό τα παιδιά με δυσλεξία που εμφανίζουν χαρακτηριστικά δυσγραφίας.
Τα αποτελέσματα των ερευνών έδειξαν πως η καλλιγραφία (cursive handwriting) βοηθάει τα παιδιά να ξεχωρίζουν τα γράμματα που μπερδεύουν οπτικά (π.χ. γ-χ), να ξεχωρίζουν τα γράμματα που γράφονται πάνω και κάτω από τη γραμμή, να συνδυάζουν πιο εύκολα τους ήχους με τα αντίστοιχα γράμματα, να γράφουν πιο σωστά τις λέξεις, κυρίως το θέμα των λέξεων, να κάνουν πιο ευανάγνωστα και στρογγυλά γράμματα, να θυμούνται τις σωστές μορφές των γραμμάτων και να διαβάζουν και να κατανοούν πιο εύκολα τα κείμενα. Επίσης, με το σύστημα της καλλιγραφίας (cursive handwriting), τα παιδιά καταβάλουν λιγότερη γραφοκινητική προσπάθεια καθώς δε χρειάζεται να σηκώνουν το μολύβι, ενισχύεται η οπτική τους μνήμη, η αντίληψη καθώς και τα μέρη του εγκεφάλου, υπεύθυνα για τις γλωσσικές και γραφοκινητικές δραστηριότητες.
Αποδεικνύεται, λοιπόν, πως η καλλιγραφία μπορεί να αποτελέσει έναν από τους τρόπους αντιμετώπισης της Δυσγραφίας.
Τα υλικά που χρειάζονται για να ξεκινήσει η εκπαίδευση είναι τα εξής:
- Μια πένα, ειδική για καλλιγραφία (6.0 mm) και μελάνι αντικατάστασης.
- Χοντρό, λευκό, λείο χαρτόνι για να γράφει η πένα πιο απαλά και να μην κουράζεται το χέρι (in my closet.gr)
- Οι κάρτες με τα καλλιγραφικά γράμματα.
- Μολύβι για να σχηματιστούν δύο πιο έντονες γραμμές, όπου ανάμεσά τους να υπάρχει και μια διακεκομμένη γραμμή, για να γράφονται οι λέξεις.
Η εκμάθηση των καλλιγραφικών γραμμάτων δεν βοηθάει μόνο τα παιδιά με δυσγραφία, αλλά και όλα τα παιδιά που ασχολούνται με τις γραφοκινητικές δραστηριότητες. Μήπως, θα πρέπει να αρχίζει να διδάσκεται πάλι στα σχολεία;
*Η κα. Ιωάννα Δημητριάδου είναι Ειδική Παιδαγωγός σε θέματα Δυσλεξίας και Μαθησιακών Δυσκολιών
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Shaywitz, S. (2003). Overcoming dyslexia, New York: Alfred A. Knopf
Virginia W. Berninger & Beverly J. Wolf (2009). Teaching Students with Dyslexia and Dysgraphia – Lessons from Teaching and Science, PAULH BROOKES, London
Atlantic Seaboard Dyslexia Education Center and British Dyslexia Association, (2016): Cursive Handwriting Helps Students overcome dyslexia- Domtar
Tufty Tammy (2016) The all natural remedy gor dyslexia –Blueline by Domtar
