Τα ανθεκτικά μικρόβια σκοτώνουν κάθε χρόνο στην Ευρώπη όσους σκοτώνουν η γρίπη, το aids και η φυματίωση μαζί!
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) υπολογίζει ότι κάθε χρόνο περισσότεροι από 35.000 άνθρωποι πεθαίνουν από λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιμικροβιακά φάρμακα.
Μάλιστα, τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα με αφορμή τη σημερινή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τη Μικροβιακή Αντοχή δείχνουν αυξητική τάση την περίοδο 2016 – 2019 (τα δύο τελευταία χρόνια δεν θεωρούνται αντιπροσωπευτικά λόγω της πανδημίας) σε σύγκριση με προηγούμενες περιόδους.
«Βλέπουμε ανησυχητικές αυξήσεις στον αριθμό των θανάτων που αποδίδονται σε λοιμώξεις από βακτήρια ανθεκτικά στα αντιμικροβιακά φάρμακα. Κάθε μέρα, σχεδόν 100 άνθρωποι πεθαίνουν από αυτές τις λοιμώξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε η διευθύντρια του ECDC Andrea Ammon. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι αυξάνεται και η αντοχή στα φάρμακα τελευταίας γενιάς που αποτελούν την έσχατη άμυνα απέναντι στις σοβαρές λοιμώξεις.
Τα φονικά βακτήρια
Εδώ και χρόνια, η Ευρώπη «μάχεται» απέναντι σε συγκεκριμένα μικρόβια τα οποία προκαλούν σοβαρές λοιμώξεις – κυρίως στα νοσοκομεία αλλά και στην κοινότητα – και έχουν υψηλή αντοχή σε πολλές ομάδες αντιβιοτικών.
Το 2021, υπερδιπλασιάστηκαν τα ανθεκτικά στελέχη του βακτηρίου Acinetobacter το οποίο προκαλεί σοβαρή πνευμονία, λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και μολύνσεις δέρματος και τραυμάτων: καταγράφηκε αύξηση 121% σε σύγκριση με τον μέσο όρο για το 2018–2019.
Τα περιστατικά λοιμώξεων από Klebsiella με αντοχή στα νέας γενιάς αντιβιοτικά της «οικογένειας» καρβαπενέμες αυξήθηκαν κατά 20% το 2021 σε σύγκριση με το 2020. Το συγκεκριμένο μικρόβιο προκαλεί σοβαρές λοιμώξεις. Αντίστοιχα, οι μυκητιάσεις από ανθεκτικό μύκητα Candida auris σχεδόν διπλασιάστηκαν μεταξύ 2020 και 2021. Ο συγκεκριμένος μύκητας μπορεί να απειλήσει και τη ζωή των ασθενών και εμφανίζει σημαντική αντοχή σε πολλαπλά αντιμυκητιασικά φάρμακα.
Η μικροβιακή αντοχή είναι ανάμεσα στις 3 κορυφαίες υγειονομικές απειλές για την Ευρώπη. Πρόκειται για μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας το οποίο σχετίζεται άμεσα με την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών τόσο στο σύστημα περίθαλψης όσο και στην κοινότητα. Η υπέρμετρη χρήση αντιβιοτικών έχει σαν αποτέλεσμα τα μικρόβια να αναπτύσσουν αντοχή σε αυτά, καθιστώντας τα αναποτελεσματικά. Η χώρα μας είναι διαχρονικά ανάμεσα στους «πρωταθλητές» της κατανάλωσης αντιβιοτικών, με υψηλά ποσοστά μικροβιακής αντοχής τα οποία ξεπερνούν και το 73% κατά περίπτωση.
Κάθε μέρα στην Ευρώπη χορηγούνται 16.4 δόσεις αντιβιοτικών ανά 1.000 κατοίκους. Κατά το μεγαλύτερο μέρος, η κατανάλωση αφορά την πρωτοβάθμια περίθαλψη, δηλαδή τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται στην κοινότητα και φτάνουν τις 15 δόσεις ανά 1.000 κατοίκους σε ημερησία βάση.
Εδώ και αρκετά χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση «τρέχει» εκστρατείες για την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών. Για την περίοδο 2012–2021 αναφέρεται πανευρωπαϊκή μείωση 23% στη συνολική κατανάλωση αντιμικροβιακών φαρμάκων. Ωστόσο, αυτή η μείωση δεν είναι αρκετή για να αναστρέψει τις επιπτώσεις της μικροβιακής αντοχής.
Κι αυτό διότι η μείωση αφορά κατά κύριο λόγο αντιβιοτικά παλαιότερης γενιάς όπως οι πενικιλίνες. Αντίθετα, αυξήθηκε κατά 34% στα νοσοκομεία η χρήση νεότερων αντιβιοτικών φαρμάκων ενώ υπερδιπλασιάστηκε η χορήγηση των λεγόμενων φαρμάκων εφεδρείας. Πρόκειται για αντιβιοτικά που πρέπει να διαφυλάσσονται ως τελευταία γραμμή άμυνας ενάντια στις ανθεκτικές λοιμώξεις.
Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ότι σταδιακά εξαντλούνται τα όπλα μας απέναντι στα επικίνδυνα μικρόβια…
Απαιτούνται μέτρα για περαιτέρω μείωση της περιττής χρήσης αντιμικροβιακών καθώς και βελτίωση των πρακτικών πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων.
