Την Τετάρτη (14/08) ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανέφερε ότι η εξάπλωση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων (mpox) συνιστά μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Τόνισε, παράλληλα, ότι απαιτείται άμεση δράση για τον περιορισμό του.
Μία ημέρα αργότερα, την Πέμπτη (15/08) η Σουηδία ανακοίνωσε ότι εντόπισε σε ταξιδιώτη το πρώτο κρούσμα της νέας παραλλαγής του ιού. Ταυτόχρονα, άλλες ευρωπαϊκές υγειονομικές αρχές έχουν προειδοποιήσει ότι είναι πιθανό να υπάρξουν και άλλα εισαγόμενα κρούσματα.
Την Παρασκευή (16/08), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (ECDC) αύξησε το επίπεδο συναγερμού για τον ιό mpox, απευθύνοντας έκκληση ώστε να παραμείνουν υψηλά τα επίπεδα ενημέρωσης, ιδίως στους ταξιδιώτες που έρχονται από περιοχές που έχουν επηρεαστεί. «Λόγω της στενής σύνδεσης ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αφρική, πρέπει να προετοιμαστούμε για περισσότερες εισαγόμενες μολύνσεις της παραλλαγής clade I», δήλωσε η διευθύντρια του οργανισμού, Πάμελα Ρέντι Βάγκνερ.
Έπειτα απ' όλα τα παραπάνω, το Associated Press απάντησε σε μια σειρά από ερωτήματα προκειμένου να εξετάσει πόσο πιθανή είναι μια περαιτέρω εξάπλωση του ιού
Θα «πυροδοτήσει» ο ιός μια νέα πανδημία;
Φαίνεται εξαιρετικά απίθανο. Οι πανδημίες, όπως η γρίπη των χοίρων και η COVID-19, συνήθως πυροδοτούνται από ιούς που μεταδίδονται με τον αέρα και εξαπλώνονται ταχύτερα, μεταξύ άλλων και από ανθρώπους που μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα.
Η μετάδοση του ιού mpox από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται κυρίως μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος και μετά από παρατεταμένη στενή επαφή σε μικρή απόσταση και σπανιότερα από μολυσμένα αντικείμενα.
Για την ασφάλειά μας, οι ειδικοί συμβουλεύουν την αποφυγή στενής σωματικής επαφής με κάποιον που έχει αλλοιώσεις που μοιάζουν με mpox, καθώς και να μη μοιράζεστε τα σκεύη, τα ρούχα ή τα σεντόνια και να διατηρείτε καλή υγιεινή, όπως το τακτικό πλύσιμο των χεριών.
Την Παρασκευή (16/08), το ECDC δήλωσε ότι περισσότερα εισαγόμενα κρούσματα mpox από την Αφρική είναι «πολύ πιθανά», αλλά οι πιθανότητες τοπικών κρουσμάτων στην Ευρώπη είναι πολύ χαμηλές. Οι επιστήμονες λένε ότι ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό σε χώρες χωρίς συνεχιζόμενα κρούσματα mpox είναι χαμηλός.
Πόσο διαφορετικός είναι ο mpox από τον κορονοϊό;
O mpox εξαπλώνεται πολύ πιο αργά σε σχέση με τον κορονοϊό. Αμέσως μετά τον εντοπισμό του κορονοϊoύ στην Κίνα, ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε εκθετικά από μερικές εκατοντάδες σε αρκετές χιλιάδες. Σε μία μόνο εβδομάδα τον Ιανουάριο, ο αριθμός των κρουσμάτων υπερδεκαπλασιάστηκε.
Μέχρι τον Μάρτιο του 2020, όταν ο ΠΟΥ χαρακτήρισε την COVID-19 ως πανδημία, υπήρχαν περισσότερες από 126.000 μολύνσεις και 4.600 θάνατοι.
Στην περίπτωση του mpox, από το 2022 τα κρούσματα έχουν φτάσει τις 100.000 παγκοσμίως, με περίπου 200 θανάτους, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Παράλληλα, σε αντίθεση με τις πρώτες ημέρες της πανδημίας του κορονοϊού, υπάρχουν ήδη διαθέσιμα εμβόλια και θεραπείες για τον mpox. «Έχουμε ό,τι χρειαζόμαστε για να σταματήσουμε τον mpox», δήλωσε ο Δρ. Κρις Μπέιρερ, διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας του Πανεπιστημίου Duke. «Αυτή δεν είναι η ίδια κατάσταση που αντιμετωπίσαμε στην αρχή του κορονοϊού, όταν δεν υπήρχαν εμβόλια και αντιιϊκά φάρμακα».
Πόσο γρήγορα θα σταματήσει η εξάπλωση του ιού;
Δεν είναι σαφές. Το ξέσπασμα του mpox το 2022 σε περισσότερες από 70 χώρες επιβραδύνθηκε μέσα σε λίγους μήνες, κυρίως χάρη στα προγράμματα εμβολιασμού και τα φάρμακα που διατέθηκαν σε ευάλωτους πληθυσμούς στις πλούσιες χώρες.
Αυτή τη στιγμή, η πλειονότητα των κρουσμάτων mpox εντοπίζεται στην Αφρική. Ειδικότερα, το 96% των κρουσμάτων και των θανάτων καταγράφονται στο Κονγκό, μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, το σύστημα υγείας της οποίας έχει καταρρεύσει από τον υποσιτισμό, τη χολέρα και την ιλαρά. Αν και οι αξιωματούχοι του Κονγκό έχουν ζητήσει 4 εκατομμύρια εμβόλια, δεν έχουν λάβει κανένα.
Παρότι ο ΠΟΥ κήρυξε κατάσταση έκτακτου συναγερμού το 2022 για την εξάπλωση του mpox, η Αφρική δεν πήρε σχεδόν κανένα εμβόλιο ή άλλου είδους βοήθεια.
Ο Κρις Μπέιρερ δήλωσε ότι είναι προς το συμφέρον του πλανήτη να επενδύσει άμεσα στον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού στην Αφρική.
