Της Γιάννας Σουλάκη
Οι περισσότεροι πιστεύουν, ότι η απώλεια μνήμης είναι φυσικό επακόλουθο της προχωρημένης ηλικίας, της κατάχρησης ουσιών ή κοινό σύμπτωμα ασθενειών που σχετίζονται με τη μνήμη, όπως είναι για παράδειγμα, η νόσος Alzheimer. Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν, όμως, είναι ότι τα επεισόδια απώλειας μνήμης, μπορούν επίσης να προέρχονται από ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων και μάλιστα ευρείας χρήσης.
"Πλέον οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η απώλεια μνήμης δεν είναι απαραίτητα, μια αναπόφευκτη συνέπεια του γήρατος", γράφει ο Armon B. Neel, φαρμακοποιός της Αμερικανικής Ένωσης Συναξιούχων (AARP). "Κι αυτό γιατί ο εγκέφαλος μας έχει τη δυνατότητα να αναπλάθει τα εγκεφαλικά κύτταρα και να δημιουργεί νέες συνάψεις, καθ ''όλη τη διάρκεια της ζωής μας", λέει.
Με σκοπό, λοιπόν, να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει τους ασθενείς – και κυρίως τους ηλικιωμένους – σχετικά με τις άγνωστες επιβλαβείς ανεπιθύμητες ενέργειες κάποιων φαρμάκων, ο Armon Neel συνέταξε έναν κατάλογο με σκευάσματα, που είναι γνωστό ότι μπορεί να προκαλέσουν απώλεια μνήμης σε κάποιους ασθενείς. Κατάλογο τον οποίο δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της Αμερικανικής ''Ενωσης Συνταξιούχων (ΑΑRP).
Αν υποφέρετε, λοιπόν, από απώλεια μνήμης στην καθημερινή σας ζωή, ίσως ο ένοχος να κρύβεται σε μία από τις παρακάτω κατηγορίες φαρμάκων, τα οποία περιέχουν κάποιες από τις ακόλουθες δραστικές ουσίες:
Φάρμακα για την αντιμετώπιση του ''Αγχους (βενζοδιαζεπίνες)
Παραδείγματα δραστικών ουσιών: αλπραζολάμη, χλωροδιαζεποξείδιο, κλοναζεπάμη, διαζεπάμη, φλουραζεπάμη, λοραζεπάμη.
Οι ουσίες αυτές χορηγούνται συνήθως για την αντιμετώπιση των διαταραχών του άγχους, ή κατά της διέγερσης, των μυϊκών σπασμών και της παραληρηματικής διαταραχής. Ωστόσο, με την καταστολή κάποιων βασικών κέντρων του εγκεφάλου, αυτές οι ουσίες μπορεί να παρεμβαίνουν την ίδια στιγμή, στη διαδικασία μεταφοράς δεδομένων από τη βραχυπρόθεσμη (short-term memory) στη μακροπρόθεσμη μνήμη (long-term memory).
Για να αποφύγετε αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες, λοιπόν, οι ειδικοί προτείνουν να περιορίσετε - αν γίνεται - τη λήψη τους, σε μικρότερες χρονικές περιόδους (πάντα μετά από συναίνεση και υπόδειξη του θεράποντα γιατρού σας).
Φάρμακα κατά της Χοληστερόλης (Στατίνες)
Παραδείγματα δραστικών ουσιών: ατορβαστατίνη, φλουβαστατίνη, λοβαστατίνη, πραβαστατίνη, ροσουβαστατίνη και σιμβαστατίνη
Οι στατίνες μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα σας. Ωστόσο, μπορεί να μειώσουν και τα αντίστοιχα επίπεδα στον εγκέφαλό σας. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, οι συνάψεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων μπορεί να “ατονίσουν”, με αποτέλεσμα τη μειωμένη μνήμη.
“Εάν παίρνετε στατίνες για τη ρύθμιση ελαφρώς αυξημένων επιπέδων χοληστερόλης και όχι για διαγνωσμένη στεφανιαία νόσο, μιλήστε με τον γιατρό σας για να σας προτείνει εναλλακτικές επιλογές, εάν υπάρχουν για την περίπτωσή σας”, συνιστά ο Α,Neel.
Φάρμακα κατά της κατάθλιψης (Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά)
Παραδείγματα δραστικών ουσιών: αμιτριπτυλίνη, κλομιπραμίνη, δεσιπραμίνη, δοξεπίνη, ιμιπραμίνη.
Εκτός από την κατάθλιψη, αυτά τα φάρμακα συνταγογραφούνται για μια μεγάλη γκάμα ψυχολογικών νοσημάτων, όπως για τη διαταραχή πρόσληψης τροφής, για τον χρόνιο πόνο και την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Ωστόσο, περισσότερο από το 1/3 των ενηλίκων που λαμβάνουν φάρμακα που περιέχουν αυτές τις ουσίες έχουν αναφέρει επεισόδια απώλειας μνήμης, ενώ οι μισοί από αυτούς ισχυρίζονται ότι έχουν πρόβλημα συγκέντρωσης.
Εάν αντιμετωπίζετε σοβαρό πρόβλημα με τη μνήμη σας - προκειμένου να αποφύγετε ή να μειώσετε τα συμπτώματα- ίσως θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας, για να σας προτείνει εναλλακτικές λύσεις.
Φάρμακα κατά της Υπέρτασης (β-αναστολείς)
Παραδείγματα δραστικών ουσιών: ατενολόλη, καρβεδιλόλη, μετοπρολόλη, προπρανολόλη, σοταλόλη, τιμολόλη
Οι βήτα αναστολείς χορηγούνται με σκοπό την επιβράδυνση του καρδιακού παλμού και τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Δυστυχώς, όμως, παράλληλα μπορεί να "μπλοκάρουν" τη ροή σημαντικών ορμονών, όπως η νορεπινεφρίνη και η επινεφρίνη και να προκαλέσουν προβλήματα μνήμης.
Υπνωτικά (μη–βενζοδιαζεπίνες και κατασταλτικά)
Παραδείγματα δραστικών ουσιών: ζοπικλόνη, ζαλεπλόνη και ζολπιδέμη
Αυτά τα χάπια μπορεί να σας βοηθούν στην αντιμετώπιση της αϋπνίας, αλλά ακριβώς όπως συμβαίνει και με τα φάρμακα κατά της κατάθλιψης, ο τρόπος δράσης τους μπορεί να περιορίσει την αλληλεπίδραση μεταξύ βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης μνήμης.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Μία απότομη και βίαιη διακοπή, ή ακόμα και τροποποίηση της φαρμακευτικής σας αγωγής μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες στον οργανισμό σας, αλλά και να επηρεάσει σοβαρά την πορεία της νόσου από την οποία πάσχετε. Οπότε μην προχωρήσετε σε καμία ενέργεια χωρίς την συμβουλή, παρακολούθηση και καθοδήγηση του γιατρού σας.
Πηγή: www.medicaldaily.com