Της Γιάννας Σουλάκη
Η εικόνα που αρέσκεται ο άνδρας να συντηρεί για τον εαυτό του, είναι αυτή του δυνατού, που έχει τα συναισθήματά του σε απόλυτο έλεγχο. Γι'' αυτό, όταν ένας άνδρας κλονίζεται από την απελπισία, η πρώτη αντίδραση του είναι να το κρύψει από το περιβάλλον του. Η κατάθλιψη, όμως, είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα που μπορεί να επηρεάσει πολλούς εκπροσώπους του “ισχυρού φύλου” σε κάποια φάση της ζωής τους.
Όταν η κατάθλιψη αρχίζει να ρίχνει τη βαριά σκιά της στην επαγγελματική και οικογενειακή ζωή ενός άνδρα, υπάρχουν αρκετά πράγματα που μπορεί να κάνει στο σήμερα, για να αρχίσει να νοιώθει καλύτερα.
Κατανοώντας την κατάθλιψη στους άνδρες
Η κατάθλιψη επηρεάζει, όχι μόνο εκατομμύρια άνδρες όλων των ηλικιών και κοινωνικών στρωμάτων, αλλά και όσους είναι δίπλα τους και νοιάζονται πραγματικά γι'' αυτούς – τις συζύγους, τους συνεργάτες, τους φίλους και την οικογένειά τους. Ως μια κατάσταση, που είναι κάτι περισσότερο από μια περιστασιακή κακοδιαθεσία λόγω των απογοητεύσεων της ζωής, η κατάθλιψη αλλάζει κυριολεκτικά τον τρόπο που σκέφτονται, αισθάνονται και λειτουργούν οι άνθρωποι στην καθημερινή τους ζωή. Μπορεί να παραλύσει την παραγωγικότητα στη δουλειά ή στις σπουδές και να επηρεάσει τις σχέσεις, τον ύπνο, τη διατροφή, και γενικά τον τρόπου που απολαμβάνει κάποιος τη ζωή. Η σοβαρής μορφής κατάθλιψη, μπορεί να είναι έντονη και αδυσώπητη.
Η κατάθλιψη στους άνδρες μπορεί συχνά να αγνοηθεί ή να παραγνωριστεί. Πολλοί άντρες δυσκολεύονται να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους, έτσι τείνουν να εστιάζουν στα σωματικά συμπτώματα που συχνά συνοδεύουν την νόσο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στο φαινόμενο της κατάθλιψης που εξελίσσεται, χωρίς θεραπεία.
Οι άνδρες που πάσχουν από κατάθλιψη, έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν, σε σχέση με τις γυναίκες. Κι αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που κάποιος θα πρέπει να αναζητήσει βοήθεια εάν έχει κατάθλιψη, καθώς το αίσθημα απελπισίας μετατρέπεται συχνά σε τάση αυτοκτονίας. Μιλήστε ειλικρινά σε κάποιον γιατρό, φίλο, ή ένα αγαπημένο πρόσωπο για το τι συμβαίνει στο μυαλό σας. Υπάρχουν πολλοί άνδρες που μπορούν να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε την κατάθλιψη. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι να αναγνωρίσετε έγκαιρα τα συμπτώματα.
Έχω κατάθλιψη;
Αν ταυτίζεστε με πολλές από τις παρακάτω προτάσεις, μπορεί να πάσχετε από κατάθλιψη.
- Αισθάνεστε απελπισμένοι και αβοήθητοι
- Έχετε χάσει το ενδιαφέρον σας για τους φίλους, τις δραστηριότητες, και τα πράγματα που κάποτε σας έδιναν απόλαυση και ευχαρίστηση
- Είστε πολύ πιο οξύθυμος, ευέξαπτος, ή επιθετικός από το συνηθισμένο
- Καταναλώνετε περισσότερο αλκοόλ, συμμετέχετε σε απερίσκεπτες-επικίνδυνες ενέργειες ή χρησιμοποιείτε την τηλεόραση, τον αθλητισμό και το σεξ ως “αυτοθεραπεία”, δηλ. ως ανακούφιση στη θλίψη σας.
- Αισθάνεστε συχνά ανήσυχος και ταραγμένος χωρίς λόγο
- Οι συνήθειες του ύπνου και η όρεξή σας έχουν αλλάξει.
- Δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε ή έχει μειωθεί η παραγωγικότητά σας στην εργασία σας
- Δεν μπορείτε να ελέγξετε τις αρνητικές σκέψεις σας
Τα σημάδια και τα συμπτώματα της κατάθλιψης στους άνδρες
Οι άνδρες είναι πολύ λιγότερο έμπειροι στην αναγνώριση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης από τις γυναίκες. Ένας άνδρας, είναι πολύ πιθανό να αρνηθεί τα συναισθήματά του, να τα κρύψει από τον εαυτό του και τους άλλους, ή να προσπαθήσει να τα καλύψει με άλλες συμπεριφορές.
Τα τρία πιο κοινά συμπτώματα της κατάθλιψης στους άνδρες είναι:
Σωματικός πόνος
Μερικές φορές η κατάθλιψη στους άνδρες εμφανίζεται με σωματικά συμπτώματα, όπως με πόνο στην πλάτη, με συχνούς πονοκεφάλους, προβλήματα ύπνου, σεξουαλική δυσλειτουργία, ή πεπτικές διαταραχές. Όταν υπάρχει κατάθλιψη, τα παραπάνω παθολογικά προβλήματα δεν ανταποκρίνονται στις συνήθεις θεραπείες.
Θυμός
Ο θυμός μπορεί να εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους: από ευερεθιστότητα, υπερευαισθησία στην κριτική ή απώλεια της αίσθησης του χιούμορ, μέχρι απότομα ξεσπάσματα (π.χ. στην οδήγηση), ή ακόμα και άσκηση βίας. Κάποιοι άνδρες γίνονται υβριστικοί ή υπερβολικά ελεγκτικοί.
Ακραία συμπεριφορά
Ένας άνδρας που πάσχει από κατάθλιψη μπορεί να εμφανίσει τάσεις φυγής ή να ολισθήσει σε επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως είναι τα ακραία σπορ, η επικίνδυνη οδήγηση ή στο σεξ χωρίς προφυλάξεις. Μπορεί, επίσης, να καταφύγει σε εξαρτήσεις και καταχρήσεις αλκοόλ, ναρκωτικών και τζόγου.
Αφορμές που μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη στους άνδρες
Πλήθος παραγόντων – βιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί – διαδραματίζουν τον δικό τους ρόλο στην κατάθλιψη στους άνδρες, καθώς επίσης και οι επιλογές τρόπου ζωής, οι σχέσεις και η ανάπτυξη δεξιοτήτων.
Στρεσογόνα γεγονότα της ζωής ή κάτι που μπορεί να συμβεί και κάνει τον άνδρα να νιώθει ανήμπορος, βαθιά λυπημένος, ή ιδιαίτερα αγχωμένος, μπορεί επίσης να προκαλέσει κατάθλιψη.
Κάποια από αυτά τα γεγονότα μπορεί να είναι:
- Μη ελεγχόμενο άγχος στην εργασία, στις σπουδές ή στο σπίτι
- Οικογενειακά προβλήματα ή προβλήματα σχέσεων
- Να μην μπορείς να κατακτήσεις σημαντικούς στόχους
- Απώλεια ή αλλαγή εργασίας / έναρξη στρατιωτικής θητείας
- Συνεχή οικονομικά προβλήματα
- Προβλήματα υγείας, όπως χρόνια ασθένεια, τραυματισμός, αναπηρία
- Πρόσφατη διακοπή του καπνίσματος
- Θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου
- Οικογενειακές ευθύνες, όπως η φροντίδα των παιδιών, της συζύγου ή των ηλικιωμένων γονέων
- Συνταξιοδότηση - Απώλεια της ανεξαρτησίας
Βοήθεια για την κατάθλιψη στους άνδρες
Συμβουλή 1: Ζητήστε κοινωνική υποστήριξη για να μειώσετε το άγχος και να αισθανθείτε πιο ευτυχισμένοι
Οι επαγγελματικές υποχρεώσεις μπορεί συχνά να αποτελούν εμπόδιο για τους άνδρες να βρουν τον χρόνο να διατηρήσουν τις φιλίες τους, αλλά οι στενές και ουσιαστικές σχέσεις είναι ζωτικής σημασίας και θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε αυτή τη δύσκολη στιγμή.
- Μια απλή πράξη, όπως το να μιλήσετε με κάποιον άνθρωπο πρόσωπο με πρόσωπο για το πώς αισθάνεστε, μπορεί να σας δώσει μια τεράστια βοήθεια.
- Το πρόσωπο που θα επιλέξετε να μιλήσετε δεν είναι απαραίτητο να σας πει τι κάνετε λάθος ή να σας δώσει κάποια συμβουλή. Το μόνο που χρειάζεστε είναι ένας καλός ακροατής, κάποιος που θα σας ακούσει με προσοχή, χωρίς να σας διακόπτει ή να σας κρίνει.
- Εάν νοιώθετε ότι δεν έχετε κανέναν άνθρωπο να στραφείτε για να ζητήσετε βοήθεια, δεν είναι ποτέ αργά να δημιουργήσετε νέες φιλίες κι έτσι να δημιουργήσετε ένα δίκτυο υποστήριξης και ασφάλειας.
Απευθυνθείτε στην οικογένεια και τους φίλους σας
Η αποδοχή βοήθειας και υποστήριξης δεν είναι σημάδι αδυναμίας και δεν σημαίνει ότι γίνεστε βάρος στους άλλους. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι φίλοι σας θα νοιώσουν κολακευμένοι που τους εμπιστευθήκατε και ζητήσατε από αυτούς βοήθεια.
Να συμμετέχετε σε κοινωνικές δραστηριότητες, ακόμη και αν δεν έχετε όρεξη
Όταν έχετε κατάθλιψη, αισθάνεστε πιο άνετα να αποσυρθείτε στο καβούκι σας. Αλλά το να περιστοιχίζεστε από ανθρώπους, θα βοηθήσει τη διάθεσή σας.
Ενταχθείτε σε μια ομάδα υποστήριξης και αυτοβοήθειας για την κατάθλιψη
Όντας με άλλους που αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε την αίσθηση της απομόνωσης και να αποβάλετε το στίγμα της κατάθλιψης, που μπορεί να υπάρχει.
Κάντε εθελοντισμό
Είναι χρήσιμη δραστηριότητα για τους άλλους, αποδίδει τεράστια ευχαρίστηση και είναι επίσης ένας πολύ καλός τρόπος για να επεκτείνετε τον κοινωνικό σας κύκλο.
Τηλεφωνήστε σε έναν παλιό φίλο
Ακόμα κι αν έχετε χαθεί από σχέσεις που κάποτε ήταν σημαντικές για εσάς, κάντε μια προσπάθεια να επανασυνδεθείτε.
Βοήθεια για την κατάθλιψη στους άνδρες
Συμβουλή 2: Ασκηθείτε για καλύτερη ψυχική και σωματική υγεία
Όταν είστε σε κατάθλιψη, ακόμα και το να σηκωθείτε από το κρεβάτι μπορεί να είναι τεράστιο εγχείρημα, πόσο μάλλον η άσκηση. Όμως, η τακτική σωματική άσκηση μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης στους άνδρες. Είναι επίσης κάτι, που μπορείτε να κάνετε εδώ και τώρα, για να ενισχύσετε τη διάθεσή σας.
- Ο στόχος σας είναι, να ασκήστε για 30 λεπτά ή και περισσότερο ανά ημέρα, ή να το “σπάσετε” σε σε μικρότερα κομμάτια, δηλαδή σε 3 δεκάλεπτα εντατικής δραστηριότητας. Το γρήγορο 10λεπτο βάδισμα μπορεί να βελτιώσει τη διάθεσή σας για δύο ώρες.
- Μεγαλύτερο όφελος στην ανδρική κατάθλιψη μπορεί να προκύψει από την ρυθμική άσκηση, όπως είναι το περπάτημα, την προπόνηση με τα βάρη, την κολύμβηση, τις πολεμικές τέχνες, ή τον χορό - όπου μπορείτε να κινείτε χέρια και πόδια.
- Προσθέτοντας στην άσκησή σας και έναν τύπου διαλογισμού, είναι ιδιαίτερα καλό και αποτελεσματικό. Για παράδειγμα, την ώρα που ασκείστε συγκεντρωθείτε στο πως αισθάνεται το σώμα σας καθώς κινείστε, στην αίσθηση των ποδιών σας που ακουμπούν στο έδαφος, ή στον άνεμο που χαϊδεύει το δέρμα σας.
- Ενταχθείτε σε μία αθλητική ομάδα. Θα μπορέσει να σας βοηθήσει και να σας δώσει κίνητρο να τονώσετε και την κοινωνική σας δραστηριότητα. Ή βρείτε μία παρέα στην προπόνηση και στη συνέχεια μπορείτε να πιείτε ένα ποτό μαζί ή να δείτε ένα ματς στην τηλεόραση.
Βοήθεια για την κατάθλιψη στους άνδρες
Συμβουλή 3: Ακολουθήστε υγιεινή διατροφή, για να βελτιώσετε τα συναισθήματά σας
Η διατροφή σας έχει άμεσο αντίκτυπο στον τρόπο που αισθάνεστε.
Ελαχιστοποιείστε τη ζάχαρη και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες
Μπορεί να αγαπάτε τα ζαχαρούχα σνακ, τις σφολιάτες, ή τα εύκολα φαγητά, όπως τα ζυμαρικά ή τις τηγανητές πατάτες, αλλά όλα αυτά τα τρόφιμα που σας κάνουν να «αισθάνεστε καλά» όταν τα τρώτε, γρήγορα θα σας οδηγήσουν σε μια απότομη πτώση της διάθεσης και της ενέργειάς σας.
Μειώστε την κατανάλωση τροφών που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη διάθεσή σας, όπως είναι η καφεΐνη, το αλκοόλ, τα τρανς λιπαρά (τηγανισμένα φαγητά) και οι τροφές με υψηλά επίπεδα χημικών συντηρητικών ή ορμονών.
Τρώτε περισσότερα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα για να αυξήσετε την καλή σας διάθεση
Οι καλύτερες πηγές είναι τα λιπαρά ψάρια (σολομός, η ρέγκα, σκουμπρί, γαύρος, σαρδέλα), φύκια, λιναρόσπορος, και τα καρύδια.
Δοκιμάστε τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά που βοηθούν τη διάθεση, όπως είναι οι μπανάνες (μαγνήσιο για να μειώσετε το άγχος, βιταμίνη Β6 για να αυξήσετε την εγρήγορση, τρυπτοφάνη να ενισχύσετε τα επίπεδα της σεροτονίνης) και το σπανάκι (μαγνήσιο, φυλλικό οξύ για τη μείωση της διέγερσης και τη βελτίωση του ύπνου).
Αποφύγετε την έλλειψη βιταμινών του συμπλέγματος Β, γιατί είναι κάτι που μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη. Τρώτε περισσότερα εσπεριδοειδή φρούτα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, φασόλια, κοτόπουλο και τα αυγά.
Βοήθεια για την κατάθλιψη στους άνδρες
Συμβουλή 4: Υιοθετήστε υγιείς αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, για να βοηθήσετε τη διάθεσή σας
Θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, μπορούν να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε την κατάθλιψη και να μην κάνετε υποτροπή.
Κοιμηθείτε αρκετά
Όταν δεν κοιμάστε αρκετά, τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να χειροτερέψουν. Η στέρηση του ύπνου επιδεινώνει τον θυμό, την ευερεθιστότητα και την κακή διάθεση. Ο στόχος σας είναι να κοιμάστε περίπου 7 και 9 ώρες κάθε βράδυ.
Περιορίστε το άγχος
Το ανεξέλεγκτο άγχος επιδεινώνει την κατάθλιψη, όμως, υπάρχουν υγιείς τρόποι για να αντιμετωπίσετε την κατάσταση. Μια καθημερινή πρακτική χαλάρωσης μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, τη μείωση του στρες και να ενισχύσει τα συναισθήματα χαράς και ευεξίας. Δοκιμάστε γιόγκα, βαθιές αναπνοές, προοδευτική μυϊκή χαλάρωση, ή διαλογισμό.
Βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας για την κατάθλιψη στους άνδρες
Εάν η υποστήριξη από την οικογένεια και τους φίλους και οι θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας δεν είναι αρκετά, ή εάν δυσκολεύεστε να βοηθήσετε αποτελεσματικά τον εαυτό σας, ζητήστε βοήθεια από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Να είστε ανοικτός μαζί του για το πώς αισθάνεστε, καθώς και ειλικρινής για τα σωματικά σας συμπτώματα.
Η Θεραπεία για την κατάθλιψη στους άνδρες περιλαμβάνει:
Ψυχοθεραπεία
Μπορεί να αισθάνεστε ότι το να μιλάτε σε έναν ξένο για τα προβλήματά σας, είναι «άνανδρο», ή ότι η θεραπεία είναι για ανήμπορα θύματα κι όχι για σας. Ωστόσο, εάν αποφασίσετε να προχωρήσετε σε ψυχοθεραπεία, θα διαπιστώσετε με έκπληξη ότι θα σας προσφέρει ένα πολύ δυνατό αίσθημα ανακούφισης. Ακόμη κι αν είστε το πιο ...καχύποπτο αρσενικό.
Φαρμακευτική Αγωγή
Η αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση κάποιων συμπτωμάτων της κατάθλιψης, αλλά δεν θεραπεύει το υποκείμενο πρόβλημα, και αποτελεί σπάνια μακροπρόθεσμη λύση. Η φαρμακευτική αγωγή έχει, επίσης, παρενέργειες. Μην βασίζεστε σε έναν γιατρό που δεν έχει επιστημονική κατάρτιση να σας παρακολουθήσει στενά και να σας καθοδηγήσει στη φαρμακευτική θεραπείας σας, και να επιδιώκετε πάντα παράλληλα να κάνετε ψυχοθεραπεία και βήματα αυτοβοήθειας, ταυτόχρονα.
