'Ηλιος και Αντηλιακά προϊόντα: Προστατεύουν ή μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο; (Α' μέρος)

'Ηλιος και Αντηλιακά προϊόντα: Προστατεύουν ή μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο; (Α' μέρος)

Της Γιάννας Σουλάκη

Παρά τις συχνές εναλλαγές του καιρού και το καλοκαίρι που φέτος μοιάζει σαν να μην βιάζεται να έρθει, αυτή είναι η εποχή του χρόνου, που όλοι αρχίζουμε να απολαμβάνουμε τη ζωή στους εξωτερικούς χώρους. Και παρόλο που οι άνθρωποι πλέον είναι περισσότερο συνειδητοποιημένοι σχετικά με την αντηλιακή προστασία, η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του δέρματος αυξάνεται ανά τον κόσμο. Σύμφωνα με στοιχεία, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια Αμερικανοί διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο με καρκίνο του δέρματος.

Τέσσερις διαφορετικές μελέτες, λοιπόν, που έγιναν μέσα στη δεκαετία του 1990, απέδειξαν ότι παρά τη χρήση αντηλιακών, εκατομμύρια άνθρωποι νόσησαν από κακόηθες μελάνωμα! Εκείνη την εποχή, μάλιστα, όταν δηλαδή οι επιστήμονες άρχισαν να αποκαλύπτουν τους κινδύνους της αντηλιακής προστασίας, πολλοί ήταν αυτοί που έπεσαν απ'' τα σύννεφα. Τα τελευταία 5 χρόνια, όμως, έχουν αρχίσει να προκύπτουν περισσότερες μελέτες σχετικά με τους κινδύνους της χρήσης των αντηλιακών.

Κανείς δεν θα σας πει να μην φοράτε αντηλιακό, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν εντελώς ανεύθυνο. Σίγουρα θα πρέπει να φοράτε αντηλιακό, αλλά θα πρέπει να προσέχετε, υποστηρίζουν οι επιστήμονες.

Κατ''αρχήν θα πρέπει να ενημερωθείτε για τα οφέλη της μη χρήσης αντηλιακού για κάποιες ώρες μέσα στη μέρα και επίσης θα πρέπει να γνωρίζετε ποια αντηλιακά είναι ασφαλή, αλλά και τη σωστή χρήση τους, καθώς η ψευδαίσθηση ότι το αντηλιακό μας προστατεύει, μας κάνει να καθόμαστε απερίσκεπτα περισσότερες ώρες στον ήλιο.

Καρκίνος και αντηλιακά: Υπάρχει συσχετισμός;

Η προειδοποίηση από το Βρετανικό Ινστιτούτο Ερευνας του Καρκίνου (Cancer Research UK), είναι σαφής: “Στο Ηνωμένο Βασίλειο, περισσότερες από 8 στις 10 περιπτώσεις μελανώματος - το πιο σοβαρό είδος καρκίνου του δέρματος - (13.348 περιπτώσεις καταγράφηκαν στην Αγγλία το 2011), θα μπορούσαν να αποφευχθούν, εάν κάποιος απολαμβάνει τον ήλιο με ασφάλεια και αποφεύγει τις συνθήκες που μπορεί να του προκαλέσουν ηλιακό έγκαυμα”, δήλωσαν οι επιστήμονες.

Ο Tom Stansfeld, υπεύθυνος επικοινωνίας του Cancer Research UK, επιβεβαιώνει τα άσχημα νέα: “Μελέτες έχουν αποδείξει ότι υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ της αυξημένης χρήσης αντηλιακού και αυξημένου κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του δέρματος”.

Ωστόσο, η συγκεκριμένη μελέτη δεν συσχετίζει άμεσα τη χρήση του αντηλιακού με το κακόηθες μελάνωμα: "Η κρέμα προσώπου με αντηλιακή προστασία προσφέρει μια ψευδαίσθηση ασφάλειας", λέει ο Stansfeld και συμπληρώνει: "Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν κρέμα με δείκτη προστασίας, νομίζουν ότι μπορούν να παραμείνουν στον ήλιο περισσότερη ώρα, με αποτέλεσμα περισσότερες βλάβες στο δέρμα και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος," λέει. "Το να εφαρμόζετε μια αντηλιακή κρέμα, δεν σας κάνει άτρωτους στις επιπτώσεις του ήλιου", συμπληρώνει.

Τα επικίνδυνα “προστατευτικά” φίλτρα στα αντηλιακά

Ο John Hamilton, δερματολόγος και βιολόγος, συμφωνεί ότι υπάρχει ένας συσχετισμός ανάμεσα στην εμφάνιση του καρκίνου και την αντηλιακή προστασία: “Πράγματι κάτι συμβαίνει με κάποιες από τις χημικές ουσίες που περιέχονται στις κρέμες που προστατεύουν από τον ήλιο”, προειδοποιεί. “Το γεγονός ότι καταγράφονται πολλές περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος σε ανθρώπους που φορούν συχνά αντηλιακό, είναι πραγματικά ένα ανησυχητικό γεγονός."

Δύο τέτοια αμφιλεγόμενα χημικά φίλτρα που περιέχονται σε κάποιες κρέμες προστασίας από τον ήλιο και πιστεύεται ότι παράγουν ελεύθερες ρίζες στο δέρμα, είναι η οξυβενζόνη (oxybenzone) και παλμιτική ρετινόλη (retinyl palmitate). Η μεν οξυβενζόνη μετατρέπει την υπεριώδη ακτινοβολία σε θερμότητα και ενοχοποιείται ότι προκαλεί ορμονικές διαταραχές και βλάβη των κυττάρων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο, ενώ η παλμιτική ρετινόλη, έχει αποδειχθεί ότι επιταχύνει την πρόκληση δερματικών βλαβών και την ανάπτυξη κακοήθειας στα κύτταρα. Οι επιστήμονες συστήνουν να μην χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα σε παιδιά, αντηλιακά που περιέχουν οξυβενζόνη, εξαιτίας του κινδύνου ορμονικής διαταραχής.

Επίσης, είναι γνωστό από χρόνια, ότι η συχνή χρήση αντηλιακών κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει προκαλέσει αύξηση των περιστατικών αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής, εξαιτίας των ισχυρών δραστικών χημικών ουσιών που χρησιμοποιούν κάποιες εταιρείες, καθώς και λόγω των πρόσθετων αρωμάτων, συντηρητικών και της λανολίνης.

Τι να προσέξετε

Το 2014 η περιβαλλοντική οργάνωση EWG δημοσίευσε έναν οδηγό για ασφαλή αντηλιακά, αφού προηγουμένως οι επιστήμονες υπέβαλλαν σε εξέταση πάνω από 2.000 αντηλιακά σε περισσότερες από 257 μάρκες προϊόντων. Διαπίστωσαν, λοιπόν, ότι το 75% των αντηλιακών περιέχουν τοξικές χημικές ουσίες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και άλλων προβλημάτων υγείας.

Οι μελέτες απέδειξαν, ότι κάποια συστατικά των αντηλιακών κρεμών απορροφώνται και μεταφέρονται στο αίμα και κάποια από αυτά έχουν τοξικές επιδράσεις. Κάποιες κρέμες, επίσης, βοηθούν στην απελευθέρωση ελεύθερων ριζών στο φως του ήλιου, ενώ κάποιες άλλες μιμούνται τα οιστρογόνα και διαταράσσουν τις ορμόνες. Κάποιες άλλες πάλι, μπορεί να προκαλέσουν στο δέρμα αλλεργικές αντιδράσεις και ερεθισμούς.

Το FDA (Υπηρεσία Φαρμάκων της Αμερικής) δεν έχει θεσπίσει αυστηρά κριτήρια ασφαλείας για τα συστατικά που περιέχουν τα αντηλιακά προϊόντα, ενώ οι υγειονομικές προειδοποιήσεις – παρά τις νεότερες μελέτες – δεν έχουν επικαιροποιηθεί στις ΗΠΑ από το ...1978. Oι αμερικανικές υγειονομικές αρχές περιορίζονται να τονίσουν μόνο, ότι η αντηλιακή προστασία είναι αποτελεσματική απέναντι στις βλάβες που μπορεί να προκαλέσουν οι ακτίνες UVB, οι οποίες προκαλούν ηλιακά εγκαύματα.

Λίστα επικίνδυνων τοξικών χημικών ουσιών στα αντηλιακά

Να διαβάζετε τις ετικέτες - όχι μόνο στα προϊόντα διατροφής - αλλά σε οποιοδήποτε προϊόν βάζετε στον οργανισμό σας, ακόμα και εξωτερικά, υποστηρίζει ο φυσικός γιατρός και συγγραφέας Dr. Josh Axe: “Εάν το αντηλιακό σας περιέχει κάποιες από τις παρακάτω χημικές ουσίες, καλό θα ήταν να μην το χρησιμοποιήσετε!”, συμβουλεύει:

Παρα-αμινοβενζοϊκό οξύ (PABA)

Αλας του σαλικυλικού οξέως (Octyl salicyclate)

Οξυβενζόνη (Oxybenzone)

Κινοξάτη (Cinoxate)

Διοξυβενζόνη (Dioxybenzone)

Φαινυλοβενζιμιδαζόλιο (Phenylbenzimidazole)

Ομοσαλάτη (Homosalate)

Ανθρανιλικός μεθυλεστέρας (Menthyl anthranilate)

Οκτοκρυλένιο (Octocrylene)

Μεθοξυκινναμωμικό (Methoxycinnamate)

Παραμπένς (Parabens)

Διαβάστε αύριο στο Health.Liberal.gr το δεύτερο μέρος της έρευνας: Ποια αντηλιακά είναι τα πιο αβλαβή, ποια μέτρα προστασίας να πάρετε και ποια διατροφή να ακολουθήσετε όταν εκτίθεστε στον ήλιο

Με πληροφορίες από TheTelegraph.co.uk και DrAxe.xom