Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι μια ομάδα ιών που περιλαμβάνει περισσότερους από 200 τύπους, μερικοί από τους οποίους συνδέονται με την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού, του πέους, του κόλπου και του στόματος.
Εμβολιασμός: Ο εμβολιασμός κατά του HPV συνιστάται για αγόρια και κορίτσια ηλικίας 9 έως 11 ετών, αλλά μπορεί να γίνει και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Το εμβόλιο είναι πιο αποτελεσματικό όταν χορηγείται πριν από την έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας.
Πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση: Η τακτική εξέταση Παπανικολάου (Pap test) και η δοκιμασία HPV DNA μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Συνιστάται οι γυναίκες να υποβάλλονται σε αυτές τις εξετάσεις σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού τους.
Σύσταση: Είναι σημαντικό να ενημερωθείτε για τον HPV και τις μεθόδους πρόληψης. Συζητήστε με τον οικογενειακό σας γιατρό ή γυναικολόγο για τον εμβολιασμό και τις κατάλληλες εξετάσεις.
Η Παγκόσμια Ημέρα HPV στις 4 Μαρτίου αποτελεί μια παγκόσμια πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης για τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), έναν ιό που επηρεάζει 8 στους 10 ανθρώπους κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ο HPV σχετίζεται με πάνω από το 5% των συνολικών καρκίνων παγκοσμίως και αποτελεί την κύρια αιτία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Στην Ελλάδα, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Επισκεπτών Υγείας (ΠΣΕΥ/ΝΠΔΔ) έχει ξεκινήσει από το 2024 μια εκστρατεία ενημέρωσης του πληθυσμού κυρίως όμως των γονέων και κηδεμόνων, σχετικά με το εμβόλιο κατά του HPV, με στόχο την αύξηση των ποσοστών εμβολιασμού και την πρόληψη των HPV-σχετιζόμενων καρκίνων και νόσων. Για τον σκοπό αυτό έχει δημιουργήσει και ενημερωτικό έντυπο εγκεκριμένο από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, το οποίο διανέμει σε όλες τις σχετικές δράσεις ενημέρωσης, στα σχολεία, στα ΤΟΜΥ, Κ.Υ. κ.λπ.
Ο εμβολιασμός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη του HPV και των σχετιζόμενων καρκίνων, παρέχοντας πάνω από 90% προστασία έναντι των στελεχών που προκαλούν καρκίνο και κονδυλώματα. Σε χώρες όπου ο εμβολιασμός εφαρμόζεται συστηματικά, τα ποσοστά λοίμωξης από τους υψηλού κινδύνου τύπους του HPV έχουν μειωθεί έως και 87% μεταξύ των εμβολιασμένων γυναικών.
Ο εμβολιασμός συνιστάται:
- Σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 9-11 ετών, Σε περίπτωση που ο εμβολιασμός δεν γίνει στη συνιστώμενη ηλικία, μπορεί να γίνει αναπλήρωση έως την ηλικία των 18 ετών. Επισημαίνεται ότι το εμβόλιο HPV αποζημιώνεται πλήρως σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 15-18 ετών μέχρι 31.12.2025.
- Σε ενήλικες 18 έως 45 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί και ανήκουν σε μια από τις εξής κατηγορίες:
Πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής ανοσοκαταστολή με:
- Επηρεασμένη κυτταρική ή χυμική ανοσία, όπως ανεπάρκειες Β και Τ-κυττάρων, Λοίμωξη HIV, Κακοήθη νεοπλάσματα, Μεταμόσχευση, Αυτοάνοσα νοσήματα, Λήψη ανοσοκατασταλτικής αγωγής,
- Γυναίκες που είναι ανεμβολίαστες και έχουν υποβληθεί ή πρόκειται να υποβληθούν σε κωνοειδή εκτομή (CIN2+) και άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες.
Το εμβόλιο κατά του HPV έχει χορηγηθεί σε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ασφαλές, με ήπιες παρενέργειες όπως ελαφρύς πόνος στο σημείο της ένεσης. Η πρόληψη είναι κρίσιμη, καθώς το 80% των σεξουαλικά ενεργών ατόμων θα μολυνθούν από τον HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους. Το 99% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το 90% των κονδυλωμάτων, το 70% των καρκίνων του στοματοφάρυγγα, το 90% των καρκίνων του πρωκτού και το 60% των καρκίνων του πέους οφείλονται σε αυτόν τον ιό. Συνολικά, κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 660.000 περιπτώσεις HPV-σχετιζόμενων καρκίνων παγκοσμίως.
Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι εξαιρετικά διαδεδομένη παγκοσμίως και συνδέεται με διάφορες κλινικές εκδηλώσεις, όπως κονδυλώματα και καρκίνο.
Παγκόσμια Επίπτωση
Το 2020, καταγράφηκαν περίπου 604.000 νέα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και 342.000 θάνατοι παγκοσμίως. Το 90% αυτών των περιπτώσεων συνέβησαν σε χώρες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, όπου η πρόσβαση σε προληπτικές εξετάσεις και θεραπείες είναι περιορισμένη.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου 37.300 περιπτώσεις καρκίνου σχετίζονται με τον HPV ετησίως.
Επιδημιολογία
Σύμφωνα με μελέτες, περίπου το 10% των γυναικών είναι μόνιμα μολυσμένες με HPV, ενώ η πλειονότητα των λοιμώξεων δεν προκαλεί συμπτώματα και εξαλείφεται από το ανοσοποιητικό σύστημα εντός δύο ετών.
Επιπτώσεις στη Γονιμότητα
Μια μελέτη του 2024 έδειξε ότι το 19% των ανδρών με προβλήματα γονιμότητας είχαν λοίμωξη από υψηλού κινδύνου τύπους HPV, οι οποίοι συνδέονται με μειωμένη ποιότητα σπέρματος και πιθανές επιπτώσεις στη γονιμότητα.
Αυτά τα στοιχεία υπογραμμίζουν τη σημασία της ενημέρωσης, της πρόληψης μέσω εμβολιασμού και της τακτικής ιατρικής παρακολούθησης για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των επιπτώσεων του HPV.
