Του Γιώργου Καλαμίτση*
Η Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας στις 28 Ιουλίου είναι μια ημέρα-ορόσημο με σκοπό να ενώσει τον κόσμο κάτω από ένα κοινό αίτημα και να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη σχετικά με ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας όπως οι ιογενείς ηπατίτιδες. Αποτελώντας μια από τις μόλις τέσσερις ημέρες παγκόσμιας ευαισθητοποίησης που αφορούν συγκεκριμένες ασθένειες και έχουν εγκριθεί επισήμως από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), επιχειρεί να συνενώσει οργανώσεις ασθενών, κυβερνήσεις, επαγγελματίες υγείας, την κοινωνία των πολιτών, την βιομηχανία αλλά και την ευρύτερη κοινή γνώμη, με στόχο την αφύπνιση, την ενημέρωση αλλά και την χάραξη νέων πολιτικών στο φλέγον ζήτημα των ιογενών ηπατιτίδων.
Ηπατίτιδα Β και C
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 231000 άτομα πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β. Το ποσοστό των αδιάγνωστων ασθενών για την ηπατίτιδα Β στην χώρα μας ανέρχεται στο 50%. Η χρόνια λοίμωξη με HBV μπορεί να επιφέρει προοδευτικά επιδεινούμενη ηπατική ίνωση, που ενδέχεται να καταλήξει σε κίρρωση του ήπατος και ενδεχόμενη εμφάνιση ηπατοκυτταρικού καρκινώματος. Σημειώνεται ότι η χρόνια ηπατίτιδα Β είναι από τις κυριότερες αιτίες ηπατοκυτταρικού καρκινώματος στην Ελλάδα.
Από την άλλη, 135000 άτομα ζουν σήμερα με ηπατίτιδα C στην χώρα μας, ενώ έχουμε 3700 νέες μολύνσεις από ηπατίτιδα C ετησίως. Οι 7 στις 10 νέες διαγνώσεις ηπατίτιδας C αφορούν άτομα με ιστορικό ενδοφλέβιας χρήσης ναρκωτικών. Περίπου το 20% των ατόμων που θα νοσήσουν με ηπατίτιδα C θα εξαφανίσουν φυσικά τον ιό από το σώμα τους μέσα στους πρώτους έξι μήνες, ενώ για το υπόλοιπο 80% θα αναπτυχθεί μια χρόνια λοίμωξη. Εξαιτίας της έλλειψης των συμπτωμάτων ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων δεν θα ανακαλύψει ότι έχει HCV μέχρι και αρκετά χρόνια μετά την αρχική λοίμωξη. Επιπροσθέτως, η ηπατίτιδα C παραμένει αδιάγνωστη για πολλά χρόνια διότι τα συμπτώματά της δεν είναι χαρακτηριστικά της νόσου και μπορούν εύκολα να αποδοθούν σε άλλες ασθένειες. Τέτοια συμπτώματα όπως για παράδειγμα κατάθλιψη, κόπωση, δερματικά προβλήματα, αϋπνία, πόνος στην κοιλιά και πεπτικές διαταραχές θα μπορούσαν εύκολα να αποδοθούν σε άλλες αιτίες. Για τους λόγους αυτούς, ηπατίτιδα C συχνά αναφέρεται ως η «σιωπηλή νόσος».
Η Παγκόσμια Στρατηγική για την Ιογενή Ηπατίτιδα
Πριν από έναν χρόνο, τον Μάιο του 2016, 194 κράτη-μέλη του Π.Ο.Υ. προέβησαν σε μια ιστορική συμφωνία, στόχος της οποίας ήταν η εξάλειψη της Ιογενούς Ηπατίτιδας έως το 2030. Στην 69η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας που έλαβε χώρα στην Γενεύη της Ελβετίας, οι κυβερνήσεις ψήφισαν ομόφωνα την υιοθέτηση της Παγκόσμιας Στρατηγικής για την Ιογενή Ηπατίτιδα, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο το έναυσμα για την μεγαλύτερη παγκόσμια κυβερνητική δέσμευση στα χρονικά, όσον αφορά τις Ηπατίτιδες B και C. Η πρωταρχική επιδίωξη της νέας στρατηγικής συνίστατο στο να εξαλειφθούν οι Ηπατίτιδες B και C έως το 2030 και περιελάμβανε την εφαρμογή μιας σειράς από σχεδιασμούς πρόληψης και θεραπείας, οι οποίοι θα μειώσουν τους ετήσιους θανάτους κατά 65% και θα αυξήσουν την θεραπεία κατά 80%, σώζοντας 7.1 εκατομμύρια ζωές παγκοσμίως.
Η ιογενής ηπατίτιδα είναι αιτία 1.4 εκατομμυρίων θανάτων παγκοσμίως κάθε χρόνο – περισσότερων από τον HIV και την μαλάρια- και αποτελεί μια από τις βασικότερες αιτίες κίρρωσης του ήπατος και ηπατοκυτταρικού καρκίνου. Ωστόσο, με τον διαθέσιμο εμβολιασμό και την θεραπεία της Ηπατίτιδας B, καθώς και την ολοκληρωτική θεραπεία της Ηπατίτιδας C, οι στόχοι της νέας στρατηγικής φαντάζουν απολύτως εφικτοί. Πλέον στην φαρέτρα μας υπάρχουν φτηνά και αποτελεσματικά φάρμακα για την Ηπατίτιδα C, καθώς και φτηνά και αποτελεσματικά φάρμακα και εμβόλια για την Ηπατίτιδα Β, η χρήση των οποίων δύναται να οδηγήσει στην εξάλειψη των ιογενών ηπατιτίδων έως το 2030.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, τον τελευταίο μήνα, έλαβε χώρα η διαπραγμάτευση του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) με τις φαρμακευτικές εταιρίες για την μείωση του κόστους και την παράλληλη διεύρυνση των κριτηρίων πρόσβασης στα φάρμακα για την αντιμετώπιση της Ηπατίτιδας C. Μέχρι πρότινος, η πρόσβαση των ανθρώπων με ηπατίτιδα C στις νέες αποτελεσματικές θεραπείες, συναντούσε σοβαρά εμπόδια, καθώς ίσχυαν κριτήρια τα οποία περιόριζαν την αποζημίωση των θεραπειών στους ασθενείς με προχωρημένο στάδιο ηπατικής βλάβης (ίνωσης). Η κατάληξη της διαπραγμάτευσης αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό βήμα προκειμένου η χώρα μας να συντονιστεί και να φανεί συνεπής ως προς την εθνική δέσμευση σχετικά με την εκρίζωση της νόσου μέχρι το 2030, που αποτελεί την βασική στρατηγική του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Συγκεκριμένα, με τα καινούργια δεδομένα, από αρχές Ιουλίου του 2017 και για τους επόμενους 14 μήνες, πρόσβαση στις καινούργιες θεραπείες θα αποκτήσουν 5.500 ασθενείς σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας. Αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει συγκεκριμένες υπο-ομάδες ασθενών ανεξαρτήτως κριτηρίων (πχ άνθρωποι που ζουν με συλλοίμωξη HCV και HIV) και όλους τους ασθενείς με ηπατίτιδα C που έχουν βαθμό ηπατικής ίνωσης μεγαλύτερο ή ίσο του 7.
Οι καινούργιες θεραπείες δίνουν την δυνατότητα εκρίζωσης της νόσου σε ποσοστό που αγγίζει το 100% σε διάστημα 8-12 εβδομάδων, χωρίς παρενέργειες για τους ασθενείς. Η επιπρόσθετη θεραπευτική αξία των φαρμάκων σε συνδυασμό με τις κατάλληλες δομικές αλλαγές και παρεμβάσεις στο σύστημα υγείας, πλέον μας δίνει την δυνατότητα να οραματιζόμαστε ένα μέλλον χωρίς ηπατίτιδα C για την χώρα μας.
Ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» πίεσε προς πάσα κατεύθυνση ώστε να επιτευχθεί μια βιώσιμη συμφωνία για το σύστημα υγείας, η οποία όμως παράλληλα θα εξασφάλιζε πρόσβαση στην θεραπεία όλων εκείνων που την έχουν ανάγκη. Τα παραδείγματα των υπόλοιπων Ευρωπαϊκών χωρών που είχαν προχωρήσει σε παρόμοιες αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες αποτέλεσαν το ισχυρότερο διαπραγματευτικό εργαλείο προκειμένου η διαπραγμάτευση να έχει αίσιο τέλος.
• Ο κ.Γιώργος Καλαμίτσης είναι ει?ναι Προ?εδρος και ε?να απο? τα ιδρυτικα? με?λη του Συλλο?γου Ασθενω?ν Η?πατος Ελλα?δος «Προμηθε?ας».
H φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας έχει τίτλο “Show your Face”. Μπορείς να βοηθήσεις στη διάδοση του μηνύματος, ποστάροντας τη φωτογραφία σου στα social media ή δημιουργώντας το δικό σου πόστερ.
