Της Ιωάννας Δημητριάδου
Η εκπαίδευση αποτελεί ένα από τα πιο βασικά δικαιώματα του ανθρώπου. Όλα τα παιδιά με ή χωρίς μαθησιακές δυσκολίες, με ή χωρίς ειδικές ανάγκες έχουν το δικαίωμα ολοκλήρωσης ενός πλήρους εκπαιδευτικού κύκλου σπουδών ή αξιοποίησης οποιουδήποτε ταλέντου.
Τα τελευταία χρόνια, οι όροι Δυσλεξία και Μαθησιακές δυσκολίες ακούγονται πολύ συχνά μέσα στους χώρους των σχολείων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, περίπου στους 20 μαθητές, οι 5 μπορεί να έχουν διάγνωση δυσλεξίας. Αποτελεί ένα μεγάλο ποσοστό του γενικού μαθητικού πληθυσμού, το οποίο μπορεί να γίνει σημείο αναφοράς για τη βελτίωση, αλλά και την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος. Ο Δάσκαλος, ο οποίος αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι του εκπαιδευτικού συστήματος, μπορεί να συμβάλει θετικά σε αυτήν την αναβάθμιση, ξεκινώντας από την ουσιαστική εκπαίδευση όλων των παιδιών, όπως και των παιδιών με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες.
Τι μπορεί να κάνει για την εκπαίδευση των μαθητών με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες μέσα στην τάξη;
- Μέσα στην τάξη, ο δάσκαλος μπορεί να βρίσκεται σε τέτοιο σημείο,
όπου να έχει οπτική επαφή με όλα τα παιδιά. - Ο δάσκαλος μπορεί να βάλει τα παιδιά με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες δίπλα σε παιδιά που δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Έχει παρατηρηθεί, πως τα παιδιά με δυσκολίες, όταν κάθονται δίπλα σε παιδιά χωρίς δυσκολίες, βελτιώνεται η προσοχή τους, καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια και αποκτούν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
- Ο δάσκαλος μπορεί να ενημερώνει τον μαθητή με δυσλεξία από την προηγούμενη μέρα, αν έχει σκοπό να τον σηκώσει σε κάποιο μάθημα ή κυρίως, αν έχει σκοπό να τον σηκώσει στον πίνακα για να λύσει κάποια άσκηση. Το ίδιο ισχύει και για τα διαγωνίσματα. Αυτό βοηθάει πολύ, καθώς το παιδί θα είναι ενήμερο και θα έχει χρόνο να προετοιμαστεί.
- Ο δάσκαλος μπορεί στο μάθημα της ανάγνωσης, να χρωματίσει με κίτρινο χρώμα το σημείο του κειμένου που θα πρέπει να προετοιμαστεί το παιδί με δυσκολίες στο σπίτι. Ανάλογα με το επίπεδο ανάγνωσης που βρίσκεται το παιδί, εφόσον ο δάσκαλος θεωρήσει πως κάποιο κείμενο του σχολικού βιβλίου είναι δύσκολο, μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιο κείμενο από εξωσχολικό βιβλίο, το οποίο να συμβαδίζει με το επίπεδό του.
- Ο δάσκαλος μπορεί στο μάθημα των μαθηματικών, να επιτρέψει στο παιδί να έχει ένα δικό του τετράδιο (μπορεί να είναι και αυτό που χρησιμοποιεί στις συνεδρίες με τον Ειδικό Παιδαγωγό). Μέσα σε αυτό, οι ασκήσεις θα παρουσιάζονται με απλοποιημένο τρόπο, έχοντας πάντα ένα παράδειγμα και τα αντίστοιχα βήματα που θα πρέπει το παιδί να ακολουθήσει για να λύσει τις ασκήσεις. Ακόμα και αν το παιδί δε βρίσκεται στο επίπεδο της τάξης, το μόνο σίγουρο είναι πως μέχρι το τέλος της χρονιάς θα τα έχει καταφέρει.
- Ο δάσκαλος μπορεί στο μάθημα της ορθογραφίας, να δίνει στο παιδί ήδη από την προηγούμενη μέρα, τις λέξεις ή τις προτάσεις, για να έχει τον χρόνο του να προετοιμαστεί. Οι λέξεις και οι προτάσεις μπορούν να είναι γραμμένα σε κάρτες, τις οποίες το παιδί με δυσκολίες να μπορεί να συμβουλεύεται, όποτε τις χρειαστεί (αν κάτι δε θυμάται, την ώρα που γίνεται η ορθογραφία).
- Ο δάσκαλος μπορεί στο μάθημα της έκθεσης, να δίνει στο παιδί το θέμα με περισσότερα στοιχεία καθοδήγησης και σχεδιάγραμμα. Μπορεί, δηλαδή, να έχει απλοποιημένο υλικό το οποίο να στηρίζεται σε λεξιλόγιο, σε επιθετικούς και επιρρηματικούς προσδιορισμούς, σε συνώνυμα ή αντίθετα, σε οικογένειες λέξεων, τα οποία να είναι άμεσα συνδεδεμένα με το θέμα της έκθεσης. Έτσι, το παιδί, έχοντας συγκεκριμένες πληροφορίες, οργανώνεται πολύ πιο εύκολα και το γραπτό του έχει συνοχή. Το παιδί μπορεί να έχει το δικαίωμα επιλογής να γράφει την έκθεση είτε σε χαρτί είτα στον υπολογιστή.
- Ο δάσκαλος στο μάθημα της Ιστορίας, μπορεί να δώσει στο παιδί υλικό με σχεδιαγράμματα, οπτικό υλικό και ερωτήσεις για το κάθε μάθημα. Μπορεί, να χρωματίσει με κίτρινο μαρκαδόρο, συγκεκριμένες παραγράφους από το μάθημα και να τις συνοδεύσει με τις αντίστοιχες ερωτήσεις.
- Μπορεί μέσα στην τάξη, εκτός από τον μεγάλο μαυροπίνακα, να έχει και έναν μικρότερο, όπου να γράφει τα κύρια σημεία αυτών που διδάσκει. Το παιδί με δυσκολίες μπορεί να αντιγράψει πολύ πιο εύκολα, όταν αυτό που έχει να κάνει αντιγραφή είναι πιο συμμαζεμένο.
- Μπορεί όταν γράφει τις σημειώσεις του, να έχει από κάτω ένα καρμπόν, ώστε να τις δίνει στο παιδί, αν αυτό δεν έχει προλάβει να ολοκληρώσει κάποια εργασία.
- Δεν ξεχνάει να επιβραβεύει την κάθε προσπάθεια, γιατί αυτά τα παιδιά πραγματικά καταβάλουν καθημερινά τεράστια προσπάθεια.
Ο εκπαιδευτικός για να μπορεί να καταφέρει να βοηθήσει τα παιδιά με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες θα πρέπει να έχει άμεση συνεργασία με τον Ειδικό Παιδαγωγό, εξειδικευμένο σε θέματα Δυσλεξίας και Μαθησιακών δυσκολιών. Η συνεργασία, λοιπόν, του δασκάλου, του ειδικού παιδαγωγού, του γονιού και του παιδιού, αλλά ακόμα και το υλικό, το οποίο μπορεί να παρουσιαστεί με απλουστευμένο τρόπο και να είναι βασισμένο στη σχολική ύλη, μπορούν να στηρίξουν σε μεγάλο βαθμό τους μαθητές με δυσκολίες.
*Η κα. Ιωάννα Δημητριάδου είναι Ειδική Παιδαγωγός σε θέματα Δυσλεξίας και Μαθησιακών Δυσκολιών
Διαβάστε ακόμα:
- Τι είναι η Δυσορθογραφία και ποια τα χαρακτηριστικά της;
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Τάφα, Ε. (1998). Συνεκπαίδευση Παιδιών Με και Χωρίς Προβλήματα Μάθησης και Συμπεριφοράς. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα
Dobbins, D.A. & de la Mare, T.J. (1993). Efficacy of special educational provision for primary school pupils with serious visual impairment. British Journal of Visual Impairment Vol. 11 (2), 49-54
Orton- Gillingham Academy (2017). A 504 plan for those with Dyslexia is helpful in providing the services to cater to the individual needs of the student.
Miles, T. (1993). Dyslexia: The Pettern of Difficulties. London: Whurr (2nd edition).
