Η επόμενη μέρα, έπειτα από φωτιές τέτοιων διαστάσεων, όπως αυτές που έπληξαν την Αττική τα προηγούμενα 24ωρα, χρειάζεται προσοχή και επιτήρηση της κατάστασης του οργανισμού μας.
Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί γιατί τα απομεινάρια της στάχτης αφήνουν κάποια σωματίδια που μπορούν να μείνουν επί μακρόν στην ατμόσφαιρα. Γι’ αυτό, όποιος παρουσιάσει αναπνευστικά προβλήματα, πόνο στο στήθος, κ.ά αμέσως να επικοινωνήσει με τον γιατρό του και να μεταβεί σε Κέντρο Υγείας.
Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Χαλβατσιώτη, αναπληρωτή καθηγητή πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, για μήνες ίσως και χρόνια θα παραμείνουν στην ατμόσφαιρα τα μικροσωματίδια από τις φωτιές.
«Τα μικροσωματίδια τα οποία δεν τα νιώθουμε, έχει αποδειχτεί ότι μακροπρόθεσμα δημιουργούν κακοήθειες στον εγκέφαλο και στον πνεύμονα», τόνισε, ενώ συμπλήρωσε πως είναι απαραίτητες οι μάσκες υψηλής προστασίας για τις τοξικές ουσίες που μεταφέρονται μαζί με τη στάχτη στην ατμόσφαιρα.
«Θα πρέπει να προφυλάξουμε με όποιον τρόπο μπορούμε το αναπνευστικό μας και ιδιαίτερα για τους συνανθρώπους μας που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, αυτούς που έχουνε χρόνιες πνευμονοπάθειες και καρδιολογικές παθήσεις, τους ηλικιωμένους, τα παιδιά, γυναίκες στην κύηση και βέβαια αυτούς που πάσχουν από άσθμα» επισήμανε ο κ. Χαλβατσιώτης, ενώ συμπλήρωσε ότι θα πρέπει να έχουμε κλειστά τα παράθυρα στα αυτοκίνητα και ο κλιματισμός να είναι στην ανακύκλωση του αέρα.
Ακόμη, προσέθεσε πως οι πολίτες είναι καλό να μείνουν στο σπίτι με κλειστά παράθυρα και να κάνουν χρήση κλιματισμού. «Να παραμένουν στα σπίτια με κλειστά παράθυρα πόρτες και ο κλιματισμός με τα ειδικά φίλτρα -αν είναι δυνατόν- να είναι στην ανακύκλωση του αέρα. Και φυσικά, οι πολίτες να χρησιμοποιούν μάσκες υψηλής προστασίας, αν χρειαστεί να εκτεθούν σε εξωτερικές συνθήκες», σημείωσε χαρακτηριστικά, ενώ κατέληξε λέγοντας πως τις πρώτες μέρες μετά την φωτιά ο κόσμος θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και να τηρεί τα μέτρα προστασίας.
Ο καπνός έχει τοξικά σωματίδια, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας με την εισπνοή του, επισήμανε η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Επιδημιολόγος, καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ. «Δεν αρκεί η απλή μάσκα. Χρειαζόμαστε Ν-95. Αυτή είναι η μάσκα που καλύπτει και κλείνει και τη μύτη, για να είμαστε σχετικά ασφαλείς. Όταν επιστρέψουμε σπίτι, είναι καλό να κάνουμε ένα χλιαρό ντους, για να βγάλουμε από πάνω μας τα τοξικά σωματίδια. Σε περίπτωση αδιαθεσίας, επικοινωνούμε με τον γιατρό μας ή επισκεπτόμαστε εξωτερικά ιατρεία», συνέχισε η καθηγήτρια.
Σε μεγαλύτερη απόσταση από την εστία της φωτιάς, η εισπνοή μικροσωματιδίων και χημικών ερεθιστικών ουσιών μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε σημαντικό αριθμό ατόμων που αφορούν τόσο το αναπνευστικό όσο και το καρδιαγγειακό σύστημα.
Η βαρύτητα και η έκταση των βλαβών από την εισπνοή σωματιδίων ή/και τοξικών αερίων εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως το μέγεθος και η διάμετρος των σωματιδίων, η διάρκεια της έκθεσης, η διαλυτότητα των τοξικών αερίων καθώς και η ύπαρξη υποκείμενου νοσήματος.
Για τα μάτια
Ο καπνός από τις φωτιές αποτελείται από χιλιάδες συστατικά, ανάμεσα στα οποία συμπεριλαμβάνονται στερεά (μόρια, βαρέα μέταλλα, οργανικοί μικροοργανισμοί κ.λπ.), υδρατμοί και πολύπλοκα μίγματα από αέρια όπως το μονοξείδιο του άνθρακα, το διοξείδιο του θείου, τα οξείδια του αζώτου, το όζον κ.ά. Επίσης μπορεί να περιέχει πτητικές ενώσεις, μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια κ.λπ. Μαζί με τα δάση καίγονται και κτήρια, επιχειρήσεις και υποδομές, με αποτέλεσμα ο καπνός να περιέχει πολλά άλλα χημικά και τοξικές ενώσεις, τονίζει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Σημειώνεται πως η έκθεση της οφθαλμικής επιφάνειας σε όλα αυτά τα συστατικά μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα τόσο στο προσωπικό που προσπαθεί να σβήσει τις φωτιές, όσο και στον γενικό πληθυσμό. Δεν κινδυνεύουν μόνο οι κάτοικοι των πληγεισών περιοχών, αλλά και άνθρωποι εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, αφού με τους δυνατούς ανέμους ο καπνός από τις φωτιές μπορεί να καλύψει τεράστιες αποστάσεις.
«Είναι γεγονός πως πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν ερεθισμό και φλεγμονή στα μάτια τους από τις φωτιές. Είναι ακόμα πιθανότερο να συμβεί σε όσους ήδη πάσχουν από οφθαλμικές διαταραχές όπως η ξηροφθαλμία, η βλεφαρίτιδα ή η αλλεργική επιπεφυκίτιδα», σημειώνει ο δρ Κανελλόπουλος και προσθέτει: «Ειδικότερα ο ερεθισμός και η φλεγμονή από τον καπνό προκαλούν αίσθημα καύσου (κάψιμο) και "τσιμπήματα" στα μάτια, κοκκίνισμα και αυξημένη παραγωγή δακρύων (δακρύρροια). Επίσης οι πάσχοντες μπορεί να έχουν αίσθηση ξένου σώματος στα μάτια τους, ξηρότητα και κνησμό (φαγούρα)».
Στις περιοχές με πυκνό καπνό, ορισμένοι μπορεί να παρουσιάσουν αλλαγές στην όρασή τους (π.χ. θόλωμα), ερεθισμό του επιπεφυκότα ή -σπανιότερα- σοβαρή ξηροφθαλμία που προκαλεί βλάβη στην επιφάνεια του κερατοειδούς χιτώνα και επηρεάζει την οπτική οξύτητα.
Σε περίπτωση εκτεταμένης έκθεσης σε καπνό από πυρκαγιές, μπορεί να προκληθεί έντονη φλεγμονή του επιπεφυκότα που ευνοεί τη δημιουργία ουλών, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε τριχίαση, κατά την οποία οι βλεφαρίδες αναπτύσσονται ανάποδα (προς τον οφθαλμικό βολβό), αγγίζοντας συνέχεια και ερεθίζοντας τον επιπεφυκότα ή τον κερατοειδή χιτώνα.
Όταν ο καπνός από τις φωτιές έχει υψηλή συγκέντρωση σε μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια, μπορεί να μειωθεί η όραση επειδή προκαλούν σοβαρό ερεθισμό στα μάτια. Τα σωματίδια αυτά μπορεί να προκαλέσουν και αλλεργική αντίδραση.
Μεταξύ άλλων ο καπνός από τις φωτιές μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά ενοχλήματα και στους χρήστες φακών επαφής, γιατί μπορεί να «παγιδευτεί» ανάμεσα στους φακούς και στα μάτια, προκαλώντας φλεγμονή και πόνο.
Τρόποι προστασίας
«Όταν στην ατμόσφαιρα υπάρχει καπνός από φωτιά, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να μπούμε σε εσωτερικό χώρο, με κλεισμένες πόρτες και παράθυρα. Σε περίπτωση που υπάρχει κλιματισμός με φίλτρο αέρα ΗΕΡΑ, μπορείτε να χρησιμοποιηθεί για ανανέωση του αέρα στο σπίτι χωρίς τα σωματίδια του καπνού.
Αν κάποιος έχει ήδη παθήσεις της οφθαλμικής επιφάνειας (π.χ. ξηροφθαλμία, επιπεφυκίτιδα) συνιστάται να μην βγει καθόλου έξω. Τα τεχνητά δάκρυα σε κάθε περίπτωση προστατεύουν και ανακουφίζουν και όσοι ήδη τα χρησιμοποιούν, ίσως πρέπει να αυξήσουν την εφαρμογή τους (έως και διπλάσια από το συνηθισμένο) έως ότου καθαρίσει η ατμόσφαιρα από τον καπνό.
Αν κάποιος είναι απαραίτητο να κυκλοφορήσει σε υπαίθριο χώρο, καλό είναι να φορέσει τουλάχιστον γυαλιά που καλύπτουν καλά το πρόσωπό, ώστε να μειωθεί τουλάχιστον η ροή του αέρα που θα μπαίνει στα μάτια.
Για όσους φορούν φακούς επαφής πρέπει να τηρούν σχολαστικά τους κανόνες υγιεινής και αντικατάστασης, ενώ αν η παρουσία καπνού στην ατμόσφαιρα διαρκεί μέρες, καλό είναι να χρησιμοποιούντα αυτό το διάστημα τα διορθωτικά γυαλιά», καταλήγει ο δρ Κανελλόπουλος.
