Της Γιάννας Σουλάκη
Η επιστήμη γνωρίζει εδώ και χρόνια ότι υπάρχει ισχυρή διασύνδεση μεταξύ του εντέρου, του εγκεφάλου και της ψυχικής υγείας, όμως, η μεταξύ τους σχέση έχει πρόσφατα εξελιχθεί σε πεδίο μεγάλης επιστημονικής έρευνας. Η έρευνα αυτή, λοιπόν, έφερε στο φως ένα σημαντικό επιστημονικό εύρημα κι αυτό αφορά μια ομάδα βακτηρίων του εντέρου (μικροβίωμα), η επιβίωση των οποίων φαίνεται ότι είναι άμεσα συνδεδεμένη, με μία από τις χημικές ουσίες που βρίσκεται στον εγκέφαλό μας.
Αυτά τα βακτήρια, λοιπόν, οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Northeastern της Βοστόνης, ανακάλυψαν ότι καταναλώνουν GABA, ένα αμινοξύ που συμβάλλει στην ηρεμία του εγκεφάλου, κάτι που φαίνεται να εξηγεί το φαινόμενο, γιατί το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να επηρεάσει σε τόσο μεγάλο βαθμό τη διάθεσή μας.
Ο καθηγητής Philip Strandwitz και οι συνάδελφοί του, λοιπόν, κατάφεραν να αναπτύξουν ένα είδος - πρόσφατα ανακαλυφθέντων - βακτηρίων του εντέρου, που ονομάζονται KLE1738, παρέχοντάς τους εργαστηριακά μόρια του αμινοξέος GABA. "Τίποτα δεν τα έκανε να μεγαλώνουν τόσο, όσο το GABA", δήλωσε ο Strandwitz ανακοινώνοντας τα ευρήματά της έρευνας στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Εταιρείας Μικροβιολογίας, που έγινε στη Βοστώνη.
Το GABA, λοιπόν, δρα με τη σειρά του ανασταλτικά στα σήματα των νευρικών κυττάρων, χαλαρώνοντας τη δραστηριότητα του εγκεφάλου. Ηταν έκπληξη, λοιπόν, για τους επιστήμονες το γεγονός ότι ένα βακτήριο του εντέρου, χρειάζεται τον εγκέφαλο για να αναπτυχθεί και να αναπαραχθεί.
Ετσι, όταν υπάρχουν ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα GABA αναπόφευκτα μπορεί να υπάρξει καταθλιπτική διαταραχή και διαταραχές της διάθεσης, ενώ το συγκεκριμένο συμπέρασμα οδηγεί σε αυξανόμενες πλέον ενδείξεις, ότι τα βακτήρια του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν τον εγκέφαλο, τη σκέψη μας και κατ'' επέκταση, τη διάθεσή μας.
Θεραπεία της κατάθλιψης
Ένα παλαιότερο πείραμα, που έγινε το 2011, απέδειξε ότι ένας διαφορετικός τύπος βακτηρίων του εντέρου – που λέγονται Lactobacillus rhamnosus – μπορούσαν να μεταβάλουν δραστικά τη δραστηριότητα του GABA στους εγκεφάλους των ποντικών, αλλά και να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο αυτά αντιδρούσαν στο στρες. Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το φαινόμενο αυτό εξαφανίστηκε, όταν αφαιρέθηκε χειρουργικά το πνευμονογαστρικό νεύρο - το οποίο συνδέει το έντερο με τον εγκέφαλο – κάτι που έκανε ακόμη πιο φανερό, ότι υπάρχει σημαντική επίδραση των βακτηρίων του εντέρου, στον εγκέφαλό μας.
Ο καθηγητής Strandwitz και η ομάδα του αναζητούν τώρα άλλα βακτήρια του εντέρου που καταναλώνουν ή παράγουν GABA και σχεδιάζουν να δοκιμάσουν την επίδρασή τους στον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά των ζώων. Μια τέτοια μελέτη είναι πολύ σημαντική, καθώς μπορεί τελικά να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για τις διαταραχές της διάθεσης, όπως είναι η κατάθλιψη ή το άγχος.
"Αν και η έρευνα σχετικά με τις μικροβιακές κοινότητες που σχετίζονται με τις ψυχιατρικές διαταραχές δεν θα μπορούσε ποτέ να οδηγήσει σε οριστική θεραπεία της κατάθλιψης, θα μπορούσε ωστόσο, να έχει μεγάλη σημασία στην κατεύθυνση της βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών", δήλωσε ο Domenico Simone του Πανεπιστημίου George Washington της Βιρτζίνια.
Η χρήση του μικροβιώματος στην πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία ασθενειών
Ολοένα και περισσότερες εταιρείας βιοτεχνολογίας επικεντρώνονται τα τελευταία χρόνια στη δυναμική του μικροβιώματος, για την ανάπτυξη νέων μεθόδων διάγνωσης, θεραπείας, αλλά και δημιουργίας «προβιοτικών» προϊόντων για την πρόληψη των επικίνδυνων ανισορροπιών που προκαλούνται μεταξύ των μικροβίων που ενδημούν μέσα μας. Ασθένειες στις οποίες η χρήση του μικροβιώματος αναμένεται να προσφέρει πρόληψη ή θεραπεία, είναι ο καρκίνος, η σχιζοφρένεια, η πολλαπλή σκλήρυνση, η παχυσαρκία και ο διαβήτης.
Με την επιτάχυνση της έρευνας στην Αμερική και τη δημιουργία της Εθνικής Πρωτοβουλίας για το Μικροβίωμα, οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα επόμενα χρόνια η μελέτη του μικροβιώματος θα αποτελέσει τον πιο ελπιδοφόρο και κερδοφόρο στόχο για την βιομηχανία της υγειονομικής περίθαλψης.
Πηγή: NewScientist.com
