Το φθινόπωρο έφθασε έρχονται τα πρώτα κρύα, οι λοιμώξεις καιροφυλακτούν, όλο και περισσότερα παιδακια πάσχουν από κρυολογήματα και ενοχλούνται από προβλήματα στην αναπνοή ή βουλωμένη μύτη. Πώς θα πρέπει οι γονείς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα; Πότε πρέπει να αφαιρούνται οι αμυγδαλές και τα κρεατάκια;
Του καθηγητή Ελευθέριου Φερεκύδη*
Τα κρεατάκια – οι «αδενοειδείς εκβλαστήσεις» κατά την ιατρική ορολογία – βρίσκονται στο ρινοφάρυγγα, δηλαδή στο πίσω μέρος της μύτης. Γι' αυτό, αν μεγαλώσουν περισσότερο απ' όσο πρέπει, γίνουν δηλαδή γίνουν υπερτροφικά, φράσσουν τη μύτη και δημιουργούν δυσκολίες στην αναπνοή. Έτσι δημιουργούνται προβλήματα που ταλαιπωρούν αρκετά το παιδί και τους γονείς, όπως διογκωμένα κρεατάκια, κακή αναπνοή, ιγμορίτιδα, ωτίτιδα, συχνά κρυολογήματα.
Όταν το παιδάκι δεν μπορεί ν' αναπνεύσει από τη μύτη, μαζεύονται εκεί εκκρίσεις, οι οποίες δημιουργούν τις ρινίτιδες. Οι εκκρίσεις αυτές, όμως, επεκτείνονται στα ιγμόρεια προκαλώντας επιπλέον και ιγμορίτιδα. Γι' αυτό, αν η μητέρα διαπιστώσει ότι το παιδί της έχει διαρκώς βουλωμένη μύτη, πρέπει να το πάει στο γιατρό. Το πιο πιθανό είναι ότι θα έχει διογκωμένα κρεατάκια, σπάνια (αν το παιδί είναι πολύ μικρό) μπορεί να έχει ξένα σώματα μέσα στη μύτη.
Επιπλέον, τα προβλήματα που προκύπτουν από τα διογκωμένα κρεατάκια δεν περιορίζονται μόνο στην περιοχή της μύτης, αλλά επεκτείνονται και στ' αυτιά, γιατί η μύτη επικοινωνεί με τ' αυτιά. Τα κρεατάκια, μάλιστα, είναι η περιοχή, από την οποία περνάει ο αέρας, για να φτάσει στο αυτί. Όταν, λοιπόν, τα κρεατάκια είναι πολύ μεγάλα, εμποδίζουν τη διέλευση του αέρα. με αποτέλεσμα τον κακό αερισμό των αυτιών. Αν η κατάσταση αυτή διαιωνιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, δημιουργείται στο αυτί ένα έκκριμα, το οποίο μπορεί να προκαλέσει βαρηκοΐα και σημαντικά χρόνια προβλήματα.
Πώς προκαλείται η εκκριτική ωτίτιδα;
Η ύπαρξη αυτού τον υγρού μέσα στο αυτί του παιδιού», λέγεται εκκριτική ωτίτιδα και είναι ένας πολύ ύπουλος εχθρός, γιατί, ενώ το παιδί δεν αισθάνεται κάποια ενόχληση ή πόνο, η εκκριτική ωτίτιδα μειώνει την ακοή. Αν, λοιπόν, οι γονείς δεν αντιληφθούν έγκαιρα το πρόβλημα, έτσι ώστε να προχωρήσουν στην κατάλληλη θεραπεία, υπάρχει κίνδυνος να στερεοποιηθεί το υγρό μέσα στο αυτί και να δημιουργήσει μόνιμα προβλήματα στην ακοή.
Εκτός, όμως, από την εκκριτική ωτίτιδα, και επειδή τα παιδιά που έχουν διογκωμένα κρεατάκια κρυολογούν συχνά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, μπορεί να πάθουν οξεία ωτίτιδα, μία από τις επιπλοκές των συχνών κρυολογημάτων. Τα παιδιά αυτά με δυσκολία αναπνοής από τη μύτη συνήθως υποφέρουν από συχνά κρυολογήματα; διότι έχει καταργηθεί η ρινική αναπνοή. και τα παιδάκια αναπνέουν συνέχεια από το στόμα. Έτσι ο αέρας που πάει στους πνεύμονες δεν περνάει από τη μύτη, ώστε να θερμανθεί προηγουμένως και στη συνέχεια να κατέβει κάτω πιο ζεστός. Γι' αυτό. τα παιδιά που έχουν διογκωμένα κρεατάκια υποφέρουν από συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού».
Πως αντιμετωπίζονται οι παθήσεις αυτές; Έχουν οι γονείς τη δυνατότητα να προλάβουν τις παραπάνω αρνητικές εξελίξεις;
Η καλύτερη πρόβλεψη είναι η παρατήρηση της μάνας, Αυτή θα πρέπει να διαπιστώσει εγκαίρως ότι το παιδί της δεν αναπνέει από τη μύτη και ν' αναζητήσει αμέσως τη βοήθεια όχι μόνο του παιδιάτρου αλλά και του ειδικού ωτορινολαρυγγολόγου. Κάποιος ενδείξεις που θα τη βοηθήσουν ν' ανιχνεύσει τυχόν πρόβλημα είναι:
* Το παιδί κοιμάται τη νύχτα με ανοιχτό στόμα και ροχαλίζει εντονότερα απ' ότι συνήθως;
* Παρουσιάζει συχνές λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού;
* Δεν απαντά εγκαίρως όταν του μιλάνε;
* Έχει μια ανεξήγητη αδιαφορία ή βάζει πολύ δυνατά την τηλεόραση;
Έχει παρατηρηθεί, πάντως, ότι στα παιδιά που έχουν πρόβλημα με τα κρεατάκια σημαντικό ρόλο παίζουν και οι κλιματολογικές συνθήκες. Το καλοκαίρι που τα παιδιά είναι σε επαφή με τη θάλασσα και τον ήλιο, βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάσταση απ' ότι το χειμώνα όπου η κακή θέρμανση και η αυξομείωση της θερμοκρασίας μπορεί ν'' αποβούν εχθροί. Τέλος, οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι απαγορεύεται το κάπνισμα στους χώρους των παιδιών.
Επειδή τα διογκωμένα κρεατάκια είναι δύσκολο να εντοπιστούν με απλή ιατρική εξέταση, οι γιατροί κάνουν μια ακτινογραφία στην περιοχή του ρινοφάρυγγα. Έτσι, μπορούν να διαπιστώσουν κατά πόσο τα κρεατάκια είναι υπερμεγέθη ή όχι και να συστήσουν την κατάλληλη θεραπεία.
Υπάρχει θεραπεία;
Η θεραπευτική αγωγή διάφορα φάρμακα που παίρνει το παιδί από τη μύτη και το στόμα – βοηθά στον περιορισμό των λοιμώξεων. Όταν σταματήσουν τα συχνά κρυολογήματα, ελευθερώνεται το πίσω μέρος της μύτης και το παιδί αναπνέει καλύτερα. Στην περίπτωση. όμως, που δεν έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα, θα πρέπει να προχωρήσουμε στην αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων. Η εγχείριση αυτή συνδυάζεται και με την αφαίρεση των αμυγδαλών.
Οι αμυγδαλές βρίσκονται στο πίσω μέρος της στοματικής κοιλότητας, εκεί που τελειώνει το στόμα και αρχίζει ο φάρυγγας. Γι' αυτό και η υπερτροφία των αμυγδαλών δημιουργεί προβλήματα αναπνοής από το στόμα. Καμιά φορά, μάλιστα, είναι τόσο μεγάλες, που το παιδί δυσκολεύεται ακόμα και να φάει. Επίσης, τα παιδάκια που έχουν διογκωμένες αμυγδαλές παρουσιάζουν συχνές αμυγδαλίτιδες κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Αυτές οι φλεγμονές στις αμυγδαλές εκδηλώνονται με υψηλό πυρετό, δυσκολία στην κατάποση, ερυθρότητα και διόγκωση των αμυγδαλών και διαρκούν 3-4 ημέρες κάθε φορά. Αν, παρά τη συντηρητική αγωγή (αντιβιοτικά) δεν περιοριστούν, οι συχνές αμυγδαλίτιδες ο γιατρός αποφασίζει ν' αφαιρέσει χειρουργικά τις αμυγδαλές.
* Ο κ.Ελευθέριος Φερεκύδης είναι Καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας του Παν/μιου Αθηνών
