Της Γιάννας Σουλάκη
Ποιος είναι αυτός που δεν δουλεύει επί ώρες μπροστά στον υπολογιστή του; Ποιος δεν είναι στο internet τις ελεύθερες ώρες του; Οι ώρες καθήλωσης των ανθρώπων μπροστά στις οθόνες ολοένα και αυξάνονται και μαζί μ' αυτές, προκύπτουν νέα προβλήματα υγείας, για τα οποία πρέπει να είμαστε ενήμεροι, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε όσο μπορούμε τις αρνητικές επιδράσεις τους στον οργανισμό μας.
Τι είναι το Σύνδρομο Όρασης Υπολογιστών
Το σύνδρομο όρασης υπολογιστών είναι μια νέα ασθένεια, από τις πολλές που σχετίζεται με την πρόοδο της σύγχρονης τεχνολογίας. Σταθεροί υπολογιστές, laptop, tablets έχουν αυξήσει τις ώρες που καθόμαστε στην οθόνη και έχουν μειώσει την ποιότητα της ζωής μας. Αν έχετε παρατηρήσει, λοιπόν, στον οργανισμό σας συμπτώματα, όπως πονοκέφαλο, πόνο ή ξηρότητα στα μάτια σας ή ενοχλήσεις από τον αυχένα, τότε ήρθε η ώρα να καλωσορίσετε κι εσείς το Σύνδρομο Όρασης Υπολογιστών ή αλλιώς Computer Vision Syndrome (CVS), μία κατάσταση που μπορεί να συμβεί σε όσους χρησιμοποιούν μία οθόνη για περισσότερες από τρεις ώρες την ημέρα.
Από CVS υπολογίζεται σήμερα ότι πάσχουν περίπου 70 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Ενώ ορισμένοι επιστήμονες, με τον κίνδυνο να χαρακτηριστούν ως κινδυνολόγοι, υποστηρίζουν ότι το σύνδρομο αυτό είναι ο "Νο 1 επαγγελματικός κίνδυνος του 21ου αιώνα". Αλλά οι πόνοι στην πλάτη, οι πονοκέφαλοι, η ένταση και η δυσφορία δεν είναι αναπόφευκτες συνέπειες του χρόνου που καταναλώνουμε μπροστά στις οθόνες - ίσως θα έπρεπε να γίνουμε λίγο πιο προσεκτικοί. Τουλάχιστον, οφείλουμε και ως γονείς να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας, να αναπτύξουν από νωρίς καλές συνήθειες μπροστά στον υπολογιστή.
Μια μελέτη που έγινε ανάμεσα σε 642 φοιτητές στο Ιράν μεταξύ 11 και 18 ετών, διαπίστωσε ότι περίπου το 70% χρησιμοποιεί υπολογιστές για τουλάχιστον δύο ώρες την ημέρα. Περισσότεροι από τους μισούς αναφέρθηκαν σε καταπόνηση των ματιών τους, θολή όραση, ξηροφθαλμία και πονοκεφάλους. Τα συμπτώματα ήταν πιο έντονα σε όσους έπασχαν από κάποια ασθένεια των ματιών, μυωπία, αστιγματισμό ή πρεσβυωπία. Κι ενώ τα συμπτώματα στους περισσότερους υποχωρούσαν γρήγορα όταν απομακρύνονταν από τις οθόνες, κάποιοι χρειάζονταν περισσότερη από μία ημέρα για να ανακάμψουν. Περίπου το 1/3 από αυτούς αποδείχθηκε, ότι καθόταν πολύ κοντά στην οθόνη.
Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα;
- Πονοκέφαλος
- Δυσκολία προσαρμογής όταν κοιτάζετε από την οθόνη σε μακρινά αντικείμενα
- Θολή όραση
- Στεγνά και ερεθισμένα μάτια
- Αλλαγές στην αντίληψη των χρωμάτων
- Πίεση στον αυχένα και στους ώμους
- Πόνος στην πλάτη
- Νευρικότητα
- Πόνοι στα χέρια ή στους καρπούς
- Συχνά λάθη
Τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτό;
Τα μάτια μας καταπονούνται περισσότερο όταν διαβάζουν μέσα από την οθόνη, γιατί οι εικόνες του υπολογιστή περιέχουν pixels, μικροσκοπικές κουκίδες που είναι φωτεινές στο κέντρο και θολές στις άκρες τους. Αντίθετα, οι τυπωμένες σε χαρτί εικόνες και λέξεις, είναι πιο σταθερές και σαφώς πιο συγκεκριμένες. Τα μάτια μας πρέπει συνεχώς να επικεντρώνονται, να χαλαρώνουν και να επικεντρώνονται εκ νέου για να διαβάσουν τα pixels, διαδικασία που κουράζει τους μύες των ματιών μας.
Ο χρυσός κανόνας του 20-20-20
Ο σωτήριος κανόνας 20-20-20 για την καταπολέμηση του προβλήματος, υποστηρίζει ότι κάθε 20 λεπτά θα πρέπει να κάνουμε ένα διάλειμμα 20 δευτερολέπτων, για να επικεντρωθούμε σε ένα τυχαίο σημείο, που βρίσκεται 20ft (σχεδόν 6-7 μέτρα) μακριά από την οθόνη του υπολογιστή. Όταν κοιτάμε την οθόνη, δεν ανοιγοκλείνουμε συχνά τα μάτια μας, όπως συνηθίζουμε, οπότε με τον τρόπο 20-20-20 μπορούμε να βοηθήσουμε την ύγρανση των ματιών μας και να μειώσουμε τον ερεθισμό.
Οι επίπεδες οθόνες και αυτές με ειδικά φίλτρα UV τα οποία απορροφούν το μπλε φως (το οποίο λόγω της διάχυσής του θεωρείται υπεύθυνο για πάνω από το 30% των συμπτωμάτων στον χρήστη) βοηθούν. Επίσης, εάν φοράτε γυαλιά ελέγξτε τη συνταγή σας και ζητήστε φακούς που να μειώνουν την αντανάκλαση.
Οι μαύροι χαρακτήρες σε άσπρο φόντο είναι πιο ξεκούραστοι και το μέγεθος των γραμμάτων πρέπει να είναι περίπου 3 φορές μεγαλύτερο από το μικρότερο μέγεθος που μπορείτε να διαβάσετε, η δε ανάλυση υψηλή.
Η εργονομία της θέσης εργασίας είναι σημαντική
Η οθόνη δεν πρέπει να βρίσκεται ούτε πολύ ψηλά, ούτε πολύ χαμηλά, αλλά το κέντρο της να είναι περίπου 10 μοίρες κάτω από το βλέμμα σας όταν κοιτάζετε ευθεία και σε απόσταση περίπου 50 εκατοστών από εσάς. Πρέπει επίσης να είναι καθαρή από σκόνη και σημάδια από δάχτυλα, καθώς και τα δύο μειώνουν την ευκρίνειά της.
Η θέση εργασίας πρέπει να είναι άνετη και σωστή ώστε να αποφεύγονται μυϊκοί πόνοι στον κορμό και τον αυχένα. Η πλάτη πρέπει να είναι σχετικά ίσια, η καρέκλα να αγκαλιάζει τη μέση και τα πόδια να πατούν καλά στο πάτωμα.
Έντονος φωτισμός ή λαμπερά αντικείμενα στην περιφέρεια του οπτικού σας πεδίου προκαλούν δυσφορία και δημιουργούν συμπτώματα κόπωσης.
Προβλήματα υγείας που προκαλούν οι οθόνες αφής (tablets, smartphones)
Οι συσκευές αυτές εξαιτίας της φορητότητάς τους απαιτούν από τους χρήστες να καμπουριάζουν ή να κάνουν αδέξιες κινήσεις κατά τη χρήση τους.
Μελέτη που διεξήχθη από το InfoWorld προειδοποιεί για προβλήματα προκαλεί η χρήση των οθονών αφής, καθώς τα εικονικά πληκτρολόγια δεν ανατροφοδοτούν τους χρήστες.
Τι σημαίνει αυτό; Οι οθόνες αυτές προκαλούν τους χρήστες να ασκήσουν πολύ περισσότερη δύναμη από ό, τι κανονικά θα έπρεπε (περίπου οκτώ φορές περισσότερη), κάτι το οποίο προκαλεί μεγαλύτερη πίεση στα δάχτυλα, στους καρπούς και τους βραχίονες και αυξάνουν κατά πολύ την πιθανότητα προβλημάτων, όπως το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.
Στην μελέτη επισημαίνεται, επίσης, ότι οι οθόνες υψηλής ανάλυσης, διαθέτουν μικρότερες γραμματοσειρές με αποτέλεσμα να μισοκλείνουμε τα μάτια προκειμένου να δούμε καλύτερα.
Σύσταση:
Αποφύγετε την κάμψη του λαιμού ή της πλάτης για να χρησιμοποιήσετε μια συσκευή και, αν είναι δυνατόν, συνδέστε τη συσκευή με ένα κανονικό πληκτρολόγιο.
Οι χρήστες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι νέες συσκευές δεν είναι απρόσβλητες από τα προβλήματα που από καιρό μαστίζουν την παραδοσιακή χρήση υπολογιστή και ότι θα πρέπει να λαμβάνονται προφυλάξεις για την αποφυγή μακροπρόθεσμων κινδύνων για την υγεία.
