Της Γιάννας Σουλάκη
Νέα έρευνα δείχνει, ότι τα χρήματα που ξοδεύουμε μπορούν να μας κάνουν πραγματικά πιο ευτυχισμένους, εφόσον τα ξοδεύουμε για να αποκτήσουμε ελεύθερο χρόνο και όχι για να πάρουμε ένα καινούργιο αυτοκίνητο, για παράδειγμα.
Ίσως είναι σημάδι των καιρών, αλλά η μελέτη διαπίστωσε ότι η αγορά χρόνου με τα χρήματά μας, μας δίνει μια καλύτερη αίσθηση ευημερίας, απ'' ότι η απόκτηση περισσότερων υλικών αγαθών.
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών μελέτησε 6.271 άτομα από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Δανία και τις Κάτω Χώρες και βρήκε διασύνδεση μεταξύ της εξεύρεσης χρόνου και της ικανοποίησης από τη ζωή, ανεξάρτητα από το συνολικό επίπεδο εισοδήματος.
“Οι άνθρωποι που προσλαμβάνουν μια καθαρίστρια για το σπίτι ή έναν κηπουρό για να κουρέψει το γκαζόν, μπορεί να χαρακτηρίζονται ως “τεμπέληδες”, αλλά τα αποτελέσματα της έρευνας μας δείχνουν, ότι όταν έχουμε περισσότερα χρήματα για να αγοράσουμε χρόνο, έχουμε σημαντικό όφελος στην ποιότητα της ζωής μας και την ευημερία μας” , λέει η επικεφαλής ερευνήτρια Ashley Whillans, από το Harvard Business School.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη απάντησαν σε ερωτήσεις για το εάν ξόδεψαν χρήματα για να αγοράσουν ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό τους και εάν ναι, πόσα χρήματα ξόδεψαν μηνιαίως. Απάντησαν, επίσης, στο ίδιο ερωτηματολόγιο για το πόσο ικανοποιημένοι ήταν με τη ζωή τους και πόσο πιεσμένοι για το χρόνο που δαπανούσαν σε διάφορες εργασίες.
Κατά την καταγραφή των απαντήσεων και την επεξεργασία τους προέκυψε ότι, όσοι ξόδευαν χρήματα για να έχουν ελεύθερο χρόνο, ανέφεραν ότι είχαν συνολικά μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή τους, με λιγότερη πίεση χρόνου και πολύ καλύτερη διάθεση.
“Τα οφέλη από την αγορά χρόνου, ωστόσο, δεν είναι μόνο για τους πλούσιους”, λέει μία ερευνήτρια της ομάδας, η Elizabeth Dunn από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας του Καναδά. “Θεωρήσαμε ότι τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να συγκριθούν μόνο ανάμεσα σε ανθρώπους που διαθέτουν μεγάλα εισοδήματα, αλλά προς μεγάλη μας έκπληξη βρήκαμε ότι υπήρχαν τα ίδια θετικά αποτελέσματα, σε όλο το φάσμα των εισοδημάτων”.
Οι ερευνητές διεξήγαγαν παράλληλα μια ακόμη έρευνα, ζητώντας από 60 ενήλικες από το Βανκούβερ να ξοδέψουν 40 δολάρια για τον προσωπικό τους χρόνο σε μία απόδραση Σαββατοκύριακου και 40 δολάρια, για να αγοράσουν ένα υλικό αγαθό, σε ένα μια δεύτερη ολιγοήμερη απόδραση.
Αποδείχθηκε με βεβαιότητα, ότι οι άνθρωποι ήταν πιο ευτυχισμένοι όταν ξόδευαν τα μετρητά τους σε κάτι που τους βοηθούσε να γλιτώσουν χρόνο, παρά σε υλικά αποκτήματα - έτσι η έρευνα κατέληξε, ότι ίσως να είναι καλύτερα τα χρήματα που θα ξοδεύατε για να αγοράσετε ένα μηχάνημα για το κούρεμα του γρασιδιού, να τα διαθέσετε για να προσλάβετε έναν κηπουρό.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δεν εξέπληξαν τους επιστήμονες, καθώς είχαν προηγηθεί κι άλλες μελέτες που είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα, ότι είναι πιθανότερο να είμαστε πιο ευτυχισμένοι με περισσότερο ελεύθερο χρόνο, παρά με περισσότερα χρήματα. Ίσως όλα αυτά να είναι το αποτέλεσμα της παγκόσμιας τάσης, που θέλει τους ανθρώπους να έχουν περισσότερα χρήματα, αλλά να είναι τόσο υπερδραστήριοι, ώστε να μην απολαμβάνουν καθόλου ελεύθερο χρόνο.
Υπήρξαν, επίσης, και άλλες μελέτες που απέδειξαν ότι η ικανοποίηση που παίρνουμε από τον τρόπο που ξοδεύουμε τα χρήματά μας εξαρτάται από την προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου, άρα είναι απίθανο να υπάρξει μια γενίκευση σ'' αυτόν τον τομέα.
Αυτή η νέα έρευνα αποκάλυψε, επίσης, ότι πολύ λίγοι από εμάς κάνουμε αγορές με στόχο να εξοικονομήσουμε χρόνο στην καθημερινότητά μας. Ανάμεσα σε δείγμα 818 ερωτηθέντων (υψηλών εισοδημάτων) σχετικά με τις καταναλωτικές τους συνήθειες, σχεδόν οι μισοί από αυτούς απάντησαν ότι δεν θα δαπανούσαν χρήματα για να αναθέσουν χρονοβόρες εργασίες σε εξωτερικούς συνεργάτες.
Σ΄ένα διαφορετικό υποσύνολο της έρευνας – που αποτελούνταν από 98 εργάτες – όταν έγινε η ερώτηση σχετικά με το “πώς θα δαπανούσε ένα ξαφνικό κέρδος 40 δολαρίων;” αποδείχθηκε ότι μόνο το 2% από αυτούς θα έκαναν αγορές για εξοικονόμηση χρόνου.
Με άλλα λόγια, παρόλο που η ανάθεση καθηκόντων σε τρίτους κι ο περισσότερος κερδισμένος χρόνος για τον εαυτό μας μας εξασφαλίζει ικανοποίηση, δεν είμαστε όλοι διατεθειμένοι να το κάνουμε.
“Παρόλο που η αγορά χρόνου μπορεί να χρησιμεύσει ως ανάχωμα ενάντια στην χρονική πίεση της καθημερινής ζωής, λίγοι άνθρωποι το κάνουν, ακόμη κι όταν μπορούν να το υποστηρίξουν οικονομικά”, λέει η Dunn.
Ένας λόγος που συμβαίνει κάτι τέτοιο, θα μπορούσε να είναι το γεγονός, ότι το να πληρώνουμε για την καθαριότητα του σπιτιού μας ή για να μας φέρουν άλλοι τα ψώνια μας από το σούπερ μάρκετ, μας κάνει να αισθανόμαστε ότι δεν έχουμε τον έλεγχο του χρόνου μας, υποστηρίζουν οι ερευνητές.
“Το μήνυμά μου είναι: Σκεφτείτε, υπάρχει κάτι που μισείτε να κάνετε και μπορείτε να πληρώσετε κάποιον άλλο να το κάνει για εσάς;”, λέει ο Dunn στο BBC.
“Αν ναι, τότε η επιστήμη σας λέει, ότι κάτι τέτοιο θα ήταν για εσάς απλώς μια πολύ καλή “επένδυση” χρημάτων”.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο PNAS.
