Καθώς ο καιρός προχωράει από το φθινόπωρο προς τον χειμώνα, η απειλή μιας «τριπληδημίας» – όταν τα κρούσματα COVID-19, γρίπης και RSV αυξάνονται ταυτόχρονα – πλανάται πάνω από όλο τον κόσμο.
Κορυφαίοι ειδικοί από το CDC συναντήθηκαν την περασμένη εβδομάδα και εξέτασαν τους τρεις ιούς οι οποίοι πρέπει ν αντιμετωπιστούν και να προστατευτούν καλύτερα όλοι.
Στη συνάντηση, η Διευθύντρια του CDC Mandy Cohen, MD, MPH, είπε ότι η σαφής, απλή αποστολή μηνυμάτων είναι υψίστης σημασίας αυτή τη στιγμή: «Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευτείτε από τους χειρότερους ιούς αυτής της σεζόν είναι να εμβολιαστείτε. Κάθε άτομο ηλικίας άνω των 6 μηνών πρέπει να κάνει το εμβόλιο κατά της γρίπης και το ενημερωμένο εμβόλιο κατά της COVID-19. Οι έγκυες γυναίκες και οι ενήλικες άνω των 60 ετών θα πρέπει να εμβολιαστούν κατά του RSV. Για όλους αυτούς τους ιούς, ο μήνας Οκτώβριος είναι η καλύτερη στιγμή για να κάνετε τα εμβόλια σας για να αποτρέψετε τη μόλυνση».
«Η συγχορήγηση αυτού του εμβολίου μαζί με τα εμβόλια γρίπης και COVID-19 είναι απολύτως αποδεκτή», δήλωσε ο Δημήτρης Δασκαλάκης, MD, MPH, αναπληρωτής διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Ανοσοποίησης και Αναπνευστικών Νόσων (NCIRD). «Και είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι υπάρχει μεγάλη επικάλυψη μεταξύ των καταστάσεων που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για γρίπη και COVID-19 και εκείνων που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για σοβαρή νόσο RSV επίσης».
Ανατρέχοντας στην ενημερωμένη λίστα συστάσεων του CDC και για τους τρεις εμβολιασμούς, ο Δασκαλάκης είπε ότι: «εάν είχατε ήδη κάνει μια δόση από το προηγούμενο εμβόλιο για την COVID-19, θα πρέπει να περιμένετε περίπου 2 μήνες πριν πάρετε το ενημερωμένο. Εάν είχατε πρόσφατα COVID-19, λένε οι οδηγίες του CDC, μπορείτε να εξετάσετε το ενδεχόμενο να περιμένετε 3 μήνες για να πάρετε το νέο εμβόλιο για COVID-19».
Εκτός από την αρχική σειρά εμβολιασμού και μια δόση του ενημερωμένου εμβολίου, είπε ο Δασκαλάκης, όσοι είναι ανοσοκατεσταλμένοι μπορεί να λάβουν περισσότερες δόσεις τώρα ανάλογα με το τι συμβουλεύει ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης.
Όσον αφορά τον RSV στα βρέφη, ο Δασκαλάκης επεσήμανε ότι όλα τα μωρά πληρούν τις προϋποθέσεις για τη θεραπεία μονοκλωνικών αντισωμάτων για την προστασία από τον RSV. Ένας άλλος τρόπος για να προστατευτούν νεογέννητα και βρέφη είναι να εμβολιαστούν οι έγκυες κατά την 32η – 36η εβδομάδα της εγκυμοσύνης τους.
Με όλους αυτούς τους ιούς, οι ειδικοί συμφώνησαν ότι η ταχύτητα είναι το κλειδί για τη θεραπεία. Το να κάνει κάποιος το συντομότερο δυνατό εμβόλια, να λάβει αντιιικά φάρμακα για την COVID-19 ή αυτά που στοχεύουν στη γρίπη και να μπουν σε καραντίνα εάν έχουν εκτεθεί σε ιό, είναι όλα ζωτικής σημασίας στρατηγικές για την προστασία άλλων από μόλυνση.
Στη χώρα μας, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία ανακοινώνει τα παρακάτω σχετικά με τον φετινό αντιγριπικό εμβολιασμό:
- Οι συστάσεις αντιγριπικού εμβολιασμού περιλαμβάνουν συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες με αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσο ή/και επιπλοκές, όπως άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, παιδιά 6 μηνών και άνω και ενήλικες με χρόνια συστηματικά νοσήματα και ανοσοκαταστολή, έγκυες, άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία, υγειονομικό προσωπικό, κλειστούς πληθυσμούς όπως: στρατόπεδα, σωφρονιστικά καταστήματα, άτομα που έρχονται σε επαφή με πτηνά ή χοίρους, καθώς και φροντιστές ατόμων υψηλού κινδύνου.
- Συνολικά, θα κυκλοφορήσουν 6 διαφορετικά τετραδύναμα εμβόλια, 2 εκ των οποίων είναι ενισχυμένα και απευθύνονται αποκλειστικά και μόνο σε άτομα 60 ετών και άνω. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε ότι η αποτελεσματικότητα των απλών εμβολίων παραμένει εξαιρετική ενώ αυτή των ενισχυμένων φαίνεται να υπερέχει μόνο σε άτομα άνω των 65, αν και οι επιστημονικές αποδείξεις για αυτό είναι σχετικώς αδύνατες. Συμφωνούμε με την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, η οποία συστήνει τη χρήση τους σε άτομα άνω των 65 και ειδικότερα σε άτομα 75 ετών και άνω. Ως εκ τούτου ο πληθυσμός δεν πρέπει να εκλάβει τον εμβολιασμό με συμβατικό εμβόλιο ως υποδεέστερο. Καλλίτερη περίοδος εμβολιασμού στην Ελλάδα είναι το τελευταίο μισό του Νοεμβρίου μιας και η επιδημία γρίπης συνήθως ξεκινά μετά τις 15 Δεκέμβρη.
Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία θεωρεί ότι όλοι ανεξαιρέτως οι εμβολιασμοί πρέπει να συστήνονται και να συνταγογραφούνται από τους θεράποντες γιατρούς. Οι λόγοι είναι πρωτίστως επιστημονικοί, καθότι ο θεράπων ιατρός είναι ο μόνος αρμόδιος να κρίνει όχι μόνο ποιο είδος εμβολίου χρειάζεται ένα άτομο αλλά και πότε πρέπει να γίνει ο εμβολιασμός, αφού εξετάσει τον ασθενή και εκτιμήσει ενδελεχώς όλους τους τυχόν παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα του π.χ. συμπαρομαρτούσα λοίμωξη, φαρμακευτική αγωγή, τυχόν ανοσοανεπάρκεια, χρονική απόσταση από προηγούμενο εμβολιασμό κλπ.
Επιπρόσθετα, οι θεράποντες ιατροί μπορούν να εκτιμήσουν την ιδιαίτερη συγκυρία για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού το προσεχές διάστημα, προτεραιοποιώντας τον αντιγριπικό εμβολιασμό ατόμων που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου και προγραμματίζοντας όλους τους απαραίτητους εμβολισμούς. Ο αριθμός των εμβολίων, αν και αρκετός, δεν είναι απεριόριστος, και ο ανεξέλεγκτος εμβολιασμός εμπεριέχει τον κίνδυνο να μείνουν ακάλυπτοι ασθενείς που πραγματικά τον χρειάζονται. Πέρυσι η τακτική του εμβολιασμού στα φαρμακεία, χωρίς συνταγή, δεν οδήγησε τελικώς σε αυξημένη εμβολιαστική κάλυψη.
Η περσινή απόφαση για δυνατότητα αντιγριπικού εμβολιασμού χωρίς προηγούμενη συνταγογράφηση, έγινε διότι μετά το τέλος της πανδημίας παρατηρήθηκε μια έξαρση των ιώσεων και αλλαγή της εποχικότητας της γρίπης παγκοσμίως και στη χώρα μας, με περιστατικά γρίπης ακόμη και το καλοκαίρι του 2022. Δε συνδράμει φέτος αντίστοιχος λόγος, οπότε και συστήνουμε στους πολίτες να προγραμματίσουν τους εμβολιασμούς τους έγκαιρα σε συνεργασία με το θεράποντα ιατρό τους, ο οποίος γνωρίζει το ιστορικό τους και ενημερώνεται για τα επιδημιολογικά δεδομένα.
