Με τις νεότερες θεραπείες που έχουν ανακαλυφθεί για την ψωρίαση, οι δερματολόγοι έχουν καταφέρει να περιορίσουν σημαντικά τα δερματολογικά προβλήματα των ασθενών. Μιλήσαμε με τον δερματολόγο - αφροδισιολόγο και Επιστημονικό Συνεργάτη της Β'' Πανεπιστημιακής Κλινικής του νοσοκομείου «Αττικόν» κ. Κωνσταντίνο Θεοδωρόπουλο για τις θεραπευτικές επιλογές στην ψωρίαση.
Συνέντευξη στη Γιάννα Σουλάκη
Γιατρέ, ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα της ψωρίασης και πότε ο ασθενής πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικό;
Η ψωρίαση είναι μία χρόνια δερματοπάθεια, που εμφανίζεται συνήθως με τη μορφή ερυθρών πλακών (ψωρίαση κατά πλάκας). Οι πλάκες καλύπτονται από λέπια αργυρού χρώματος, τα οποία αποκολλώνται (απολέπιση). Πολύ συχνά η εμφάνιση των δερματικών βλαβών της ψωρίασης συνοδεύεται από κνησμό (φαγούρα).
Οι περιοχές του σώματος που με μεγαλύτερη συχνότητα εμφανίζεται η ψωρίαση είναι:
- οι αγκώνες, τα γόνατα, το τριχωτό της κεφαλής, η μέση, οι παλάμες και τα πέλματα, χωρίς ωστόσο να αποκλείονται και άλλες περιοχές του κορμού και των άκρων.
Στους περισσότερους από τους ασθενείς, η πάθηση πρωτοεμφανίζεται σε ηλικία μεταξύ 15 - 25 ετών (ψωρίαση τύπου Ι), αλλά μπορεί επίσης να παρουσιαστεί και σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (ψωρίαση τύπου ΙΙ).
Ο ασθενής που θα παρατηρήσει βλάβες όπως αυτές που περιγράφηκαν θα πρέπει να επισκεφτεί δερματολόγο για να γίνει η διάγνωση ή ενδεχομένως να αποκλειστεί, μιας και άλλες δερματοπάθειες μπορεί να εμφανίζονται με παρόμοια κλινική εικόνα.
Ποιον γιατρό πρέπει να επισκεφθεί κάποιος που υποψιάζεται ότι έχει ψωρίαση και σε ποιες εξετάσεις θα πρέπει να υποβληθεί, για να λάβει διάγνωση;
Ο δερματολόγος είναι ο ιατρός που θα εξετάσει τον ασθενή με δερματικές βλάβες για τον οποίο υπάρχει υποψία ότι έχει εμφανίσει ψωρίαση. Η διάγνωση της νόσου γίνεται με την απλή κλινική εξέταση του ασθενούς.
Δεν απαιτούνται για την ίδια την πάθηση εξετάσεις αίματος, παρά μόνο για τη διερεύνηση άλλων νοσημάτων που τυχόν υπάρχουν και συνοδεύουν την ψωρίαση (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, υπερχοληστεριναιμία κ.ά.) ή τον αποκλεισμό άλλων δερματοπαθειών που εμφανίζονται με παρόμοια κλινική εικόνα.
Υπάρχουν δυσκολίες στη διάγνωση; Υπάρχει σύγχυση της ψωρίασης με άλλα δερματικά νοσήματα;
Συνήθως η επιβεβαίωση της πάθησης είναι εύκολη και ο δερματολόγος θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για βλάβες ψωρίασης κατά την εξέταση του ασθενούς στον εξεταστικό φακό. Σε κάποιες περιπτώσεις που οι δερματικές βλάβες μπορεί να μοιάζουν με άλλες δερματοπάθειες (π.χ. δερματίτιδα, μυκητίαση δέρματος κ.ά.) μπορεί να χρειαστεί η πραγματοποίηση εξέτασης για μύκητες ή βιοψία δέρματος και ιστολογική εξέταση για τη διάκριση από άλλες δερματικές νόσους.
Υπάρχουν άνθρωποι που νοσούν και δεν το γνωρίζουν; Πού οφείλεται κάτι τέτοιο και ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις;
Σύμφωνα με έρευνες και επιδημιολογικές μελέτες παγκοσμίως, από ψωρίαση πάσχει το 2% - 4% του πληθυσμού. Τα ίδια ποσοστά περίπου ισχύουν και για τον ελληνικό πληθυσμό. Αρκετοί ασθενείς με ψωρίαση δεν είναι ενημερωμένοι για την πάθησή τους, για το πώς αυτή εμφανίζεται και τον τρόπο αντιμετώπισής της.
Τα τελευταία χρόνια σύλλογοι ασθενών που πάσχουν από ψωρίαση, ιατρικοί σύλλογοι και η Δερματολογική Εταιρεία δραστηριοποιούνται σχετικά με την ενημέρωση των ανθρώπων για την ψωρίαση. Ενδεχομένως να χρειάζεται να μεγιστοποιηθεί η προσπάθεια ενημέρωσης από τα ΜΜΕ και από τους φορείς υγείας. Οι επιπτώσεις από την ψωρίαση που μπορεί να προκύψουν σχετίζονται με την επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής των ασθενών και με την αρνητική επίδραση στην κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή. Επιπλέον, η μη αντιμετώπιση της νόσου –που ενδεχομένως συνοδεύεται και από άλλα συστηματικά νοσήματα που παραμένουν αδιάγνωστα– μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις στη συνολική υγεία του ατόμου.
Πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση; Μπορεί κανείς να προλάβει την εμφάνιση της νόσου;
Η διάγνωση της ψωρίασης σε αρχικά στάδια είναι σημαντική, γιατί, εκτός από την αντιμετώπιση της δερματοπάθειας, είναι καλό να διαγνωσθούν έγκαιρα και άλλα τυχόν σύνδρομα και παθήσεις που μπορεί να την συνοδεύουν, όπως το μεταβολικό σύνδρομο (σακχαρώδης διαβήτης, δυσλιπιδαιμία, θυρεοειδοπάθειες), οι καρδιολογικές παθήσεις, η ψωριασική αρθρίτιδα ή άλλα αυτοάνοσα νοσήματα.
Σε ό,τι αφορά την πρόληψη της νόσου δεν υπάρχει έως σήμερα η δυνατότητα να προληφθεί η εμφάνισή της.
Πώς αντιμετωπίζεται θεραπευτικά η ψωρίαση και πόσο οι διαθέσιμες θεραπείες μπορούν να αναστρέψουν την εμφάνιση των συμπτωμάτων;
Στο μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών (περίπου στα 2/3 των περιπτώσεων) η ψωρίαση εντοπίζεται στο σώμα σε περιορισμένη έκταση και είναι ήπια. Στο μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων που εμφανίζουν εντοπισμένες βλάβες στο δέρμα χορηγούνται τοπικές θεραπείες (κρέμες κορτιζόνης, παράγωγα της Vit D, φαρμακευτικά σαμπουάν για το τριχωτό κ.ά.).
Υπάρχει μεγάλος αριθμός φαρμακευτικών σκευασμάτων τα οποία ο δερματολόγος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει και, με βάση το προφίλ του ασθενή, να προσαρμόσει τη θεραπεία στις ανάγκες του και την καθημερινότητά του. Για τις μορφές της ψωρίασης που οι βλάβες καταλαμβάνουν μεγάλη επιφάνεια σώματος ή σε περιπτώσεις όπου συνυπάρχει ψωριασική αρθρίτιδα, τότε θα πρέπει να χορηγηθεί θεραπεία από το στόμα ή ενέσιμη.
Τι νεότερο υπάρχει στη θεραπευτική αντιμετώπιση της ψωρίασης;
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για τη θεραπεία της ψωρίασης και η έρευνα –σε ό,τι αφορά τα φάρμακα– έχει ενισχύσει σημαντικά τις φαρμακευτικές επιλογές που διαθέτουμε για την αντιμετώπιση αυτής της χρόνιας φλεγμονώδους δερματοπάθειας - συστηματικής νόσου.
Έτσι διατίθενται και νέα φάρμακα για την τοπική θεραπεία σε πολλές φαρμακοτεχνικές μορφές (κρέμες, αλοιφές, γέλες/gel, διαλύματα, αφροί και σαμπουάν).
Σε ό,τι αφορά τη θεραπεία που χορηγείται από του στόματος ή την ενέσιμη, επίσης έχουν αυξηθεί οι φαρμακευτικές επιλογές.
Εκτός από τις κλασσικές θεραπείες (ακιτρετίνη, μεθοτρεξάτη, κυκλοσπορίνη), έχουμε τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε την ψωρίαση με βιολογικούς παράγοντες (ινφλιξιμάμπη, ετανερσέπτη, αδαλιμουμάμπη, ουστεκινουμάμπη, σεκουκινουμάμπη) που χορηγούνται ενέσιμα ή με από του στόματος νέα φάρμακα (απρεμιλάστη).
Μπορεί κάποιος με ήπια ψωρίαση να καταφέρει μέσω της θεραπείας να περιορίσει σημαντικά τα συμπτώματα ή να μην εμφανίσει καθόλου;
Σίγουρα με τη βοήθεια του δερματολόγου και τη χορήγηση των κατάλληλων φαρμακευτικών σκευασμάτων η ψωρίαση μπορεί να περιοριστεί σημαντικά έως το σημείο που να μην εμφανίζονται βλάβες στο δέρμα και ακόμα περισσότερο να ελεγχθούν οι παθήσεις που συχνά συνυπάρχουν με αυτήν.
Είναι ασφαλείς και εύκολα ανεκτές από τον ασθενή οι θεραπείες για την ψωρίαση ή όχι;
Οι διαθέσιμες θεραπείες είναι ασφαλείς εφόσον ακολουθούνται οι ιατρικές οδηγίες και υπάρχει η τακτική παρακολούθηση και η καλή επικοινωνία με τον θεράποντα δερματολόγο. Οι θεραπευτικές επιλογές που διαθέτουμε μας παρέχουν τη δυνατότητα να εξατομικεύουμε τη φαρμακευτική αγωγή που χορηγούμε έτσι ώστε να είναι καλά ανεκτή και να προσαρμόζεται στις ανάγκες του ασθενή.
Μπορεί κάποιος να περιορίσει τα συμπτώματα, μόνο με τη χρήση τοπικών θεραπειών;
Στις περιπτώσεις που η ψωρίαση εμφανίζεται σε ήπια μορφή με λίγες βλάβες στο δέρμα ή στο τριχωτό της κεφαλής είναι δυνατόν με τις τοπικές θεραπείες να περιοριστεί σημαντικά αυτή η δερματοπάθεια. Αρκετά συχνά η ψωρίαση συνοδεύεται από συμπτώματα όπως ο κνησμός, που αναγκάζει τα άτομα που τον εμφανίζουν να ξύνουν τις βλάβες της ψωρίασης, κατάσταση που επιδεινώνει και συντηρεί τη φλεγμονή στο δέρμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθούν αντιϊσταμινικά φάρμακα από του στόματος παράλληλα με την τοπική θεραπεία.
Είναι σημαντική η συμμόρφωση του ασθενούς με τη θεραπεία της ψωρίασης και γιατί;
Η ψωρίαση είναι χρόνια νόσος και προϋπόθεση για την αποτελεσματική θεραπεία είναι η καλή συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ δερματολόγου και ασθενούς. Η συμμόρφωση από πλευράς του ασθενούς στη θεραπεία και η σωστή αξιολόγηση του ατόμου που εμφανίζει ψωρίαση από την πλευρά του δερματολόγου και η εξατομίκευση στη χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή οδηγούν σε θεραπευτικό αποτέλεσμα. Μέσω της συμμόρφωσης στις ιατρικές οδηγίες και τη φαρμακευτική αγωγή έχουμε ταχύτερη ανταπόκριση στη θεραπεία, αποφυγή ανεπιθύμητων ενεργειών και μειωμένο το ενδεχόμενο αναποτελεσματικότητας.
Μπορεί η ψωρίαση να θεραπευθεί οριστικά;
Η ψωρίαση αποτελεί προς το παρόν δερματοπάθεια - συστηματική πάθηση για την οποία δεν έχει βρεθεί οριστική θεραπεία. Με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και με νεώτερες θεραπείες που υπάρχουν, είμαστε σε θέση να την αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά και να καταφέρνουμε ο πάσχων από ψωρίαση να μην εμφανίζει βλάβες στο δέρμα. Οι γνώσεις που έχουν αποκτηθεί με τις νεώτερες θεραπείες σχετικά με τους μηχανισμούς που οδηγούν στην εμφάνιση της νόσου μας κάνουν να είμαστε αισιόδοξοι για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της ψωρίασης.
