Ο Τσαρούχης και το μοντέλο του

Ο Τσαρούχης και το μοντέλο του

Θυμάμαι από συνέντευξη με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου ν’ αναφέρεται στη μαθητεία που είχε σε ηλικία μόλις 17 χρόνων, κοντά στον Γιάννη Τσαρούχη. «Με τρομάζει τόση ευκολία, τόσο νωρίς. Εύχομαι επειδή έχει ταλέντο να συναντήσει στο μέλλον την απαραίτητη δυσκολία» είχε δηλώσει ο δάσκαλος για τον ταλαντούχο μαθητή που το σχολίασε ως εξής: «αναφερόταν στο ''εύκολο χέρι'' στη ζωγραφική, κάτι που ο ίδιος δεν το είχε. Ήταν ένας πολύ μεγάλος ζωγράφος, αληθινά σπουδαίος καλλιτέχνης-φιλόσοφος, που όμως δεν είχε ευκολία στο να ζωγραφίζει».

Ακόμη κι αν δεν διέθετε «εύκολο χέρι», ο Τσαρούχης στα χρόνια της σπουδής μαθήτεψε κοντά σε δασκάλους που δίνανε μεγάλη έμφαση στο σχέδιο. Εκτός από τους «ακαδημαϊκούς» Ιακωβίδη και Βικάτο, βρέθηκε κοντά στον Παρθένη που δίδασκε με αυστηρή πειθαρχία, ενώ και ο Κόντογλου που τον μύησε στα βυζαντινά, διέθετε μεγάλη ευκολία στο χέρι. Ο ίδιος ο Τσαρούχης έλεγε πως «το σχέδιο είναι η βάση κάθε τέχνης» και πως «όταν σχεδιάζω, προσπαθώ να αποτυπώσω την ψυχή του αντικειμένου». Αναφερόταν με αυτόν τον τρόπο στο σχέδιο ως μια διαδικασία σκέψης, όχι μόνο ως τεχνική ικανότητα, με την οποία ο καλλιτέχνης μπορεί να διερευνήσει ιδέες και συναισθήματα.

Μια φωτογραφία (κεντρική στο παρόν σημείωμα) που βγάζει σε δημοπρασία ο Ανδρέας Βέργος, φανερώνει το βλέμμα του ζωγράφου μπροστά από το μοντέλο. Ζωγραφίζει με φυσικό φως, ενώ ξεχωρίζει κρεμασμένη στον τοίχο, μια διπλή φιγούρα από το θέατρο σκιών. Ο Χέρμπερτ Λιστ, γνωστός φωτογράφος της εποχής, μας χαρίζει την ατμόσφαιρα του Τσαρούχη μέσα στο ατελιέ του. Οι φωτογραφίες του List τραβήχτηκαν το 1951 στην Αθήνα κι αποτυπώνουν τον δημιουργό σε μια περίοδο που η καλλιτεχνική του φήμη άρχισε να αναδύεται διεθνώς.

Εκτός από φωτογραφίες ιδιαίτερης ιστορικής αξίας, το κοινό έχει την ευκαιρία να αποκτήσει βιβλία, χειρόγραφα, έγγραφα και χαρακτικά από έναν εκτενή κατάλογο 615 λαχνών. Ξεχωρίζουν σπάνιες πρώτες εκδόσεις έργων των Οδυσσέα Ελύτη, Γιώργου Σεφέρη, Νίκου Καζαντζάκη και άλλων, αρκετές από τις οποίες φέρουν ιδιόχειρες αφιερώσεις των δημιουργών τους, όπως του Νίκου Εγγονόπουλου, του Νίκου Γκάτσου και του Ανδρέα Εμπειρίκου.

Η πρώτη ποιητική συλλογή του Εγγονόπουλου, περιορισμένη σε 200 αριθμημένα αντίτυπα. Το αντίτυπο φέρει ιδιόχειρη αφιέρωση Στον κύριο Δημήτριο Πικιώνη με βαθύ σεβασμό κι αγάπη Ν. Εγγονόπουλος 1938 (λαχνός 13, 600)

Ιστορικά πρόσωπα, μνημεία και περιοχές της Ελλάδας από τον 19ο αιώνα και έπειτα, αφίσες του ΕΟΤ με υπογραφές καταξιωμένων ζωγράφων, όπως ο Σπύρος Βασιλείου, σπάνιες εικονογραφημένες εκδόσεις και πληθώρα χαρακτικών έργων συμπληρώνουν τον κατάλογο της δημοπρασίας.

Έγχρωμη αφίσα με το ακρόπρωρο του Σπύρου Βασιλείου (λαχνός 502, τιμή: 500 ευρώ)

Η διήμερη πώληση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου και την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου στο ξενοδοχείο Athens Capital (17.30) με παρουσία κοινού. Δείτε τον κατάλογο εδώ

Ο Τσαρούχης στο ατελιέ του με γυμνό μοντέλο (λαχνός 387, αρχική τιμή 800 ευρώ). Τμήμα της φωτογραφίας στην κεντρική του παρόντος σημειώματος.