Σε αντίθεση με το ρωσικό φυσικό αέριο από το οποίο είναι πολύ πιο δύσκολη μια ακαριαία απομάκρυνση της Ευρώπης από την προμήθεια του - εξού και η προσπάθεια της χτεσινής συνόδου για εύρεση μιας προσχηματικής λύσης προκειμένου να είναι δυνατή η εισαγωγή του με τους όρους πληρωμής σύμφωνα με το ρωσικό διάταγμα - το ρωσικό πετρέλαιο αποτελεί ένα ευκολότερο πεδίο απεξάρτησης για την ΕΕ.
Γι’αυτόν ακριβώς το λόγο η Κομισιόν αναμένεται να ολοκληρώσει σήμερα Τρίτη τις εργασίες της για ένα έκτο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, το οποίο θα περιλαμβάνει απαγόρευση αγοράς ρωσικού πετρελαίου, προκειμένου να στερήσει από τη Μόσχα μια σημαντική πηγή εσόδων. Στην ουσία πρόκειται για μια «αντισταθμιστική» κίνηση, εφόσον προς το παρόν δεν μπορεί να κάνει το ίδιο με το φυσικό αέριο.
Η λογική πίσω από την πρόταση για εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο είναι η εξής:Δεδομένου ότι η Ευρώπη είναι ο προορισμός για τις μισές περίπου εξαγωγές αργού και πετρελαϊκών προϊόντων της Ρωσίας παρέχοντας στη Μόσχα μια τεράστια πηγή εσόδων, μια παύση των εισαγωγών θα στερήσει τη Μόσχα από έναν σημαντικό πόρο καθιστώντας πιο δύσκολη τη χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία.
Αρκεί να αναφέρουμε ότι από τις 24 Φεβρουαρίου μέχρι και σήμερα, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν πληρώσει στη Ρωσία σχεδόν 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η ΕΕ εξαρτάται από τη Ρωσία για το 26% των εισαγωγών πετρελαίου της, όμως αυτές οι εισαγωγές δεν κατανέμονται ισόποσα σε όλα τα μέλη. Προκειμένου λοιπόν να διατηρήσει ενωμένο το ευρωπαϊκό μπλοκ των 27, η Επιτροπή ενδέχεται να προσφέρει στα μέλη που εξαρτώνται περισσότερο από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες ένα «παράθυρο εξαίρεσης» μέσω μιας μακρύτερης μεταβατικής περιόδου προσαρμογής.
Υπενθυμίζουμε ότι η Ουγγαρία, έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα συνυπογράψει κυρώσεις που θα αφορούν τον τομέα της ενέργειας, για τον απλούστατο λόγο ότι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό πετρέλαιο . Η Σλοβακία είναι επίσης μία από τις χώρες της ΕΕ που εξαρτάται περισσότερο από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, ενώ η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ, καθώς το 2021 εισήγαγε 555.000 βαρέλια την ημέρα, ήτοι το 35% των συνολικών της εισαγωγών αργού πετρελαίου.
Προκειμένου οι χώρες που εξαρτώνται σημαντικά από το ρωσικό πετρέλαιο να προλάβουν να προετοιμαστούν για το εμπάργκο πετρελαίου, είναι πιθανό να εφαρμοστεί σταδιακά και να τεθεί σε πλήρη ισχύ πέριξ των αρχών του επόμενου έτους, ενώ η Γερμανία σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του υπουργείου Οικονομίας ήδη τις τελευταίες εβδομάδες μείωσε τις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία στο 12% και ο επόμενος στόχος είναι να μηδενιστούν εντελώς.
Συνεχίζεται η τροφοδοσία της ανόδου των εμπορευμάτων
Ο έκτος κύκλος κυρώσεων που εξετάζεται από την Ευρώπη μας υποδεικνύει ότι η ρωσοουκρανική κρίση και οι συνέπειες της θα μας συνοδεύσουν για αρκετούς μήνες ακόμα.
Δυστυχώς από τα τέσσερα σενάρια του πολέμου που είχαμε παρουσιάσει στις 21 Μαρτίου, όχι μόνο ζούμε εκείνο της παρατεταμένης σύγκρουσης, αλλά όσο περνάει ο καιρός, αρχίζουν να αποκτούν μετρήσιμες πιθανότητες και τα δύο σενάρια της περαιτέρω κλιμάκωσης του πολέμου και της εισόδου σε αυτόν νέων εμπλεκομένων.
Κατά την εξέλιξη του σεναρίου της παρατεταμένης σύγκρουσης, στις αγορές συναλλάγματος, το δολάριο ΗΠΑ και το ρενμίνμπι λειτούργησαν πράγματι ως καταφύγια για τους επενδυτές.
Η άνοδος του κινεζικού νομίσματος οδηγήθηκε από τη σκέψη ότι η Κίνα είναι πιθανό να αυξήσει το μερίδιό της στο παγκόσμιο εμπόριο, «καλύπτοντας» το κενό της Ρωσίας, ενώ ο δείκτης του δολαρίου, που αποτελεί ένα μέτρο της αξίας του δολαρίου ΗΠΑ σε σχέση με ένα καλάθι ξένων νομισμάτων, βρίσκεται πλέον πάνω από το κομβικό σημείο των 103 μονάδων, αντικατροπτίζοντας μεταξύ άλλων και την αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων από τη Fed.
Η επέκταση όμως των κυρώσεων της Ευρώπης στη Ρωσία, περιλαμβάνοντας πλέον και τον κλάδο της ενέργειας, αρχίζει να δίνει πόντους και στο τρίτο σενάριο της κλιμάκωσης του πολέμου.
Αυτή η κλιμάκωση των κυρώσεων αυξάνει κάθετα τον κίνδυνο σοβαρής ύφεσης και μπορεί να οδηγήσει σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές όχι μόνο το πετρέλαιο αλλά όλο το εύρος των εμπορευμάτων, καθώς θα διαταραχθούν περαιτέρω οι αλυσίδες εφοδιασμού και ο πληθωρισμός θα αυξηθεί εκ νέου.
Σε ένα τέτοιο σενάριο το έχουμε ξαναπεί, η νομισματική πολιτική έχει πραγματικά πολύ λίγες επιλογές και θα πρέπει τη σκυτάλη να πάρουν οι δημοσιονομικές δαπάνες, προκειμένου να ανταποκριθούν σε επείγουσες και μακροπρόθεσμες ανάγκες. Οι αγορές θα διαφοροποιηθούν εξαιρετικά γρήγορα μεταξύ των οικονομιών που εξαρτώνται από το πετρέλαιο και των οικονομιών που εξάγουν πετρέλαιο, ενώ ο αντίκτυπος στις αναδυόμενες οικονομίες θα είναι σκληρός, όπως σκληρή θα είναι και η υποτίμηση στα νομίσματα τους.
Δηλώσεις όπως αυτές της Νάνσυ Φίσερ σε συνέντευξη της στη γερμανική εφημερίδα, Handelsblatt μας καθιστούν σαφές ότι αυτό το σενάριο δυστυχώς έχει αρχίσει και έχει μετρήσιμες πιθανότητες.
Η υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας κάλεσε τους πολίτες να αποθηκεύουν τρόφιμα και υγρά για το ενδεχόμενο εκτεταμένων διακοπών ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ έδωσε και σχετική λίστα με τα είδη πρώτης ανάγκης που πρέπει να προμηθευτούν. Αποκάλυψε ακόμα πώς γίνεται απογραφή των καταφυγίων στη Γερμανία (!) και προειδοποίησε για το ενδεχόμενο εκτεταμένων κυβερνοεπιθέσεων που μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο τις επιχειρήσεις αλλά και υποδομές ζωτικής σημασίας.
Μόνο άνετα δεν αισθάνεται κάποιος με αυτές τις δηλώσεις καθώς η σύσταση να αποθηκεύσεις βασικά αγαθά όπως το σιτάρι, το νερό, το λάδι κλπ προοιωνίζει όχι και τόσο ευχάριστες «περιπέτειες» ενώ ταυτόχρονα μας υπενθυμίζει τον βασικό ρόλο των εμπορευμάτων.
Τα εμπορεύματα είναι τα βασικά αγαθά που χρειάζεται η κοινωνία για να λειτουργήσει και να ευημερήσει και δηλώσεις όπως της Φίσερ μπορούν να πυροδοτήσουν μια νέα ομαδική ανοδική κίνηση των εμπορευμάτων, που μπορεί να εξελιχθεί ακόμα και σε έναν νέο υπερκύκλο.
Πόσο κοντά είμαστε στον επόμενο υπερκύκλο
Τα εμπορεύματα έχουν συχνά τους δικούς τους ατομικούς κύκλους, αλλά κάποιες φορές όταν όλα ή έστω τα περισσότερα από αυτά κινούνται μαζί, τότε μιλάμε για υπερκύκλους.
Ο τελευταίος ανοδικός κύκλος σημειώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Μετά από μια δωδεκαετία bear market, όλα τα σημάδια δείχνουν ότι τα εμπορεύματα ξεκίνησαν μια νέα πολυετή ανοδική τροχιά.
Οι ανοδικοί υπερκύκλοι των εμπορευμάτων συνήθως ενεργοποιούνται από κάποιο είδος καταλύτη που προκαλεί ένα σοκ στην προσφορά ή τη ζήτηση. Ο τελευταίος ανοδικός υπερκύκλος πυροδοτήθηκε από την κινεζική ζήτηση όταν η Κίνα προχώρησε επιθετικά στην ανοικοδόμισή της.
Ο τρέχων ανοδικός υπερκύκλος πυροδοτήθηκε από έναν ακόμα μεγαλύτερο καταλύτη, τον πόλεμο στην Ουκρανία και κάτω από συγκεκριμένες περιστάσεις, μπορεί να προσφέρει απίστευτες αποδόσεις.
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τους κυριότερους υπερκύκλους εμπορευμάτων τα τελευταία 230 χρόνια.
Όπως μπορείτε να δείτε από τους μέσους όρους στο κάτω μέρος του πίνακα, μια μέση ανοδική αγορά εμπορευμάτων διαρκεί περίπου 17,6 χρόνια με άνοδο περίπου 250%.
Ο πίνακας αυτός δίνει λοιπόν την απάντηση σε όσους αναρωτιούνται αν είναι αργά για να εισέλθουν στην αγορά λόγω της πρόσφατης ανόδου. Υπό προϋποθέσεις, πιθανότατα να είμαστε μόλις στην αρχή!
Εμπορεύματα vs μετοχές ανάπτυξης
Το 2020 όταν το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου παρέλυσε από την Covid-19, η Κίνα εκμεταλλεύτηκε τις χαμηλές τιμές και άρχισε να «καταβροχθίζει» τα εμπορεύματα. Όταν όμως ο υπόλοιπος κόσμος επανήλθε στην κανονικότητα, τότε η ζήτηση και ως εκ τούτου οι τιμές, άρχισαν να εκτινάσσονται στα ύψη.
Οι παραγωγοί εμπορευμάτων ξαφνιάστηκαν καθώς η ζήτηση ξεπέρασε κάθε προηγούμενο και επιπλέον αναδύθηκε ένα νέο πρόβλημα. Πριν από την πανδημία, η παγκόσμια οικονομία λειτουργούσε με ένα καλά συντονισμένο δίκτυο αλυσίδων εφοδιασμού. Καθώς οι χώρες έκλεισαν τα σύνορά τους, οι αλυσίδες εφοδιασμού διαταράχθηκαν, με αποτέλεσμα οι πρώτες ύλες και τα τελικά προϊόντα να φτάνουν αργοπορημένα στους προορισμούς τους.Τα φορτηγά πλοία παρέμειναν - και παραμένουν με το νέο lockdown στην Κίνα - εγκλωβισμένα στα λιμάνια για εβδομάδες, περιμένοντας να ξεφορτώσουν.
Το γεγονός ότι δύο χρόνια τώρα πολλές από αυτές τις αλυσίδες εφοδιασμού είναι ακόμα εκτός λειτουργίας ή μπλοκαρισμένες, έχει οδηγήσει πολλές χώρες στην αναζήτηση τρόπων για την παραγωγή περισσότερων αγαθών εντός των συνόρων τους . Με αυτόν τον τρόπο θα σταματήσουν να εξαρτώνται από τις ξένες χώρες, όμως όπως επαναλαμβάνουμε συχνά, αυτή είναι μια εγγενώς πληθωριστική διαδικασία.
Ο πληθωρισμός λοιπόν είναι ο επόμενος καταλύτης και είναι ήδη στα υψηλά των τελευταίων 40 ετών. Βλέπετε, τις διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας ακολούθησαν οι πολιτικές της Fed, που μείωσε τα επιτόκια εκ νέου στο μηδέν και αύξησε τον ισολογισμό της από 4 τρις σε 9 σχεδόν τρις δολάρια.
Εν ολίγοις, σε δύο μόλις χρόνια η Fed αύξησε την προσφορά χρήματος κατά 40%. Την ίδια στιγμή το Κογκρέσο ψήφισε νομοσχέδια ύψους 4,5 τρις δολαρίων προκειμένου να ανακουφίσει επιχειρήσεις και νοικοκυριά από τις επιπτώσεις των lockdowns.
Κυκλοφόρησαν λοιπόν πολλά χρήματα σε μια εποχή που οι άνθρωποι ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους και ένα μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων εκτόξευσε ακόμα και τις πιο αφερέγγυες εταιρείες της Wall Street και των λοιπών χρηματιστηρίων.
Τώρα όμως είμαστε κοντά σε αυτό που αποκαλείται «πλήρωμα του χρόνου». Η Fed από αυτή την εβδομάδα θα αρχίσει τη νομισματική σύσφιξη αλλά κακά τα ψέματα, βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Εάν αυξήσει τα επιτόκια πολύ γρήγορα και καταστήσει το χρέος μη διαχειρίσιμο για ένα σύνολο οικονομικών μονάδων, τότε θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια ύφεση άνευ προηγουμένου.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν, ή θα έχουμε πολλά « κανόνια» στο άμεσο μέλλον, ή οι αυξήσεις θα πρέπει να είναι λελογισμένες κάτι που σημαίνει ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλά για αρκετούς μήνες ακόμη.
Κατά τη διάρκεια όμως μιας παρατεταμένης πληθωριστικής περιόδου, οι επενδυτές τείνουν να τοποθετούν τα χρήματά τους στα λεγόμενα «σκληρά περιουσιακά στοιχεία» ή στα περουσιακά στοιχεία με θεμελιώδεις αξίες όπως τα αποκαλούν πολλοί αναλυτές, ήτοι τον χρυσό τα ακίνητα και τα εμπορεύματα.
Μέσα σε αυτό το κάδρο, οι startups και οι εταιρείες τεχνολογίας δεν βρίσκουν εύκολα θέση. Αν οι καταναλωτές δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε βασικές ανάγκες ενέργειας και διατροφής, θα συνεχίζουν να αγοράζουν gadgets και ότι πιο προηγμένο τεχνολογικά κυκλοφορεί; Προφανώς και όχι.
Ο κόσμος όμως θα χρειάζεται πάντα χαλκό και χάλυβα, βενζίνη, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σιτάρι και καλαμπόκι.
Μέσα από αυτό το πρίσμα, τα καθημερινά εμπορεύματα όπως μας αρέσει να τα αποκαλούμε, η βενζίνη, τα αγροτικά είδη κ.ο.κ παρότι έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία δύο χρόνια, κάτω από τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις που δημιουργεί ο ρωσοουκρανικός πόλεμος δεν αποκλείεται να αυξηθούν περαιτέρω.
Παρά το γεγονός λοιπόν ότι η τιμή των περισσότερων εμπορευμάτων εκτοξεύτηκε στα ύψη το 2021 όπως μας δείχνει και ο Bloomberg Commodity Spot Index που παρακολουθεί ένα καλάθι 23 συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης σε βασικά εμπορεύματα, το τρένο των εμπορευμάτων πιθανόν να έχει ακόμα μεγάλη διαδρομή μπροστά του.
Η σύνθεση και οι στόχοι στάθμισης για το 2022 για το Bloomberg Commodity Index («BCOM»)
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
