Στις αρχές του μήνα λήγει το moratorium των φοιτητικών δανείων. Ο Λευκός Οίκος είχε αναστείλει την καταβολή των δόσεων των φοιτητικών δανείων μέχρι την 1η Οκτωβρίου. Το μέτρο της αναστολής είχε υιοθετηθεί αμέσως μετά την πανδημία λόγω των οικονομικών δυσκολιών που είχαν προκληθεί. Δόθηκε δηλαδή χρόνος έτσι ώστε οι δανειολήπτες να έχουν τη δυνατότητα να προγραμματίσουν την επανέναρξη της πληρωμής των δόσεων σε εύλογο χρονικό διάστημα, με σκοπό την αποφυγή του κινδύνου χρεοκοπίας.
Ως γνωστόν το συνολικό ποσό των φοιτητικών δανείων στις ΗΠΑ ανέρχεται σε $1,7 τρισ. και αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος για τα νοικοκυριά μετά από τα στεγαστικά δάνεια. Η επανέναρξη της εξυπηρέτησης των τοκοχρεολυτικών δόσεων, θα απορροφήσει από τα αμερικανικά νοικοκυριά μέχρι το 2024, περίπου $100 δισ.
Στις αρχές του μήνα θεωρητικά θα «μπει λουκέτο» στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Το έργο το έχουμε ξαναδεί. Συνήθως το γεγονός αποσοβείται με συμφωνίες της τελευταίας στιγμής ανάμεσα σε Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς. Είναι βέβαια απορίας άξιον, πως εν μέσω αυτής της διαρκούς οικονομικής κρίσης και ανησυχίας, οι νομοθέτες των ΗΠΑ παίζουν με τη φωτιά.
Στις αρχές του μήνα αναμένεται να υπάρξει κλιμάκωση των απεργιακών κινητοποιήσεων στις αυτοκινητοβιομηχανίες στο Ντιτρόιτ. Το οικονομικό κόστος της απεργίας στο χώρο της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας αποτιμάται σε εβδομαδιαία βάση ανάμεσα στο 0,05% και στο 0,1% του ΑΕΠ, την ίδια στιγμή που το Νοέμβριο αναμένεται η παραγωγή αυτοκινήτων να επανέλθει στα επίπεδα παραγωγής πριν από την πανδημία.
Και όλα αυτά αναμένονται να συμβούν, σε μια χρονική περίοδο που ακολουθεί ένα δύσκολο Σεπτέμβριο, ο οποίος έχει φέρει τις αποδόσεις του 10-ετούς ομολόγου στο 4,558%. Δηλαδή στις υψηλότερες τιμές από την κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων και την κατάρρευση της Lehman Brothers. Μάλιστα σε πρόσφατη έκθεση της, η Wolfe Research αναμένει την απόδοση του 10-ετούς ομολόγου να φτάσει στο 5% μέχρι το τέλος του έτους.
Παράλληλα ο Σεπτέμβριος κλείνει και με δυο πρωτοφανείς δηλώσεις, που έρχονται να αναστατώσουν τη μεγάλη εικόνα για την πορεία των επιτοκίων.
Η πρώτη δήλωση που έγινε με την παρουσίαση της έκθεσης της Federal Reserve της Μιννεάπολις, από τον Πρόεδρο της Νηλ Κασκάρι, αφορούσε το ενδεχόμενο περαιτέρω αύξησης των επιτοκίων από την Fed. Σύμφωνα λοιπόν με τη συγκεκριμένη δήλωση η πιθανότητα αναγκαστικής αύξησης των επιτοκίων βρίσκεται κοντά το 50%. Και ο προσδιορισμός της αναγκαστικότητας αναφέρεται στην προσπάθεια επίτευξης του στόχου για πληθωρισμό της τάξης του 2%.
Ωστόσο, μια αύξηση πάνω από τα τρέχοντα επιτόκια της Fed, είναι σίγουρο πως δεν θα οδηγήσει σε «soft landing» της οικονομίας. Ας σημειωθεί πως ο Νηλ Κασκάρι θεωρείται σαν ένα από τα πλέον μετριοπαθή μέλη της FOMC (Federal Open Market Committee) και είναι σταθερά προσανατολισμένος σε πολιτικές χαμηλών επιτοκίων και νομισματικής χαλάρωσης.
Η δεύτερη δήλωση, αφορά συνέντευξη του CEO της JPMorgan Jamie Dimon, σε ινδικά μέσα ενημέρωσης. Όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο μιας ακόμα αύξησης των επιτοκίων από την Fed μέσα στο 2023, πριν αρχίσει η υποσχεθείσα αποκλιμάκωση του 2024, που θα οδηγήσει στο 2,75% στα τέλη του 2025, ο Jamie Dimon απάντησε πως δεν είναι σίγουρος για το αν ο κόσμος είναι έτοιμος για επιτόκια της τάξεως του 7%! Ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τις εκτιμήσεις ότι οι πολιτικές της Fed δεν έχουν καταφέρει να μειώσουν τη ζήτηση, διότι ο τρέχων πληθωρισμός δεν αφορά τη ζήτηση αλλά την πλήρη στρέβλωση της λειτουργίας των αγορών.
Όπως φαίνεται η Wall Street δεν πρόκειται να βρει την ησυχία της ούτε μέσα στον ερχόμενο Οκτώβριο, επιβαρύνοντας την ψυχολογία των επενδυτών. Και όπως φαίνεται στα ακόλουθα γραφήματα, το συναίσθημα της επενδυτικής κοινότητας έχει επιστρέψει στα επίπεδα του φόβου που είχε εμφανίσει τον Μάρτιο του 2023, με τον S&P500 να διασπά καθοδικά την Κινητό Μέσο Όρο των 125 ημερών.
