Ως επόπτης της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ συνήθως έχει τον πρώτο λόγο στη νομισματική πολιτική και ακολουθεί ο υπόλοιπος κόσμος. Αυτή τη φορά η Fed έχει μείνει πίσω από την ομάδα των άλλων τραπεζών που ήδη άρχισαν να μειώνουν το κόστος χρήματος.
Φέτος οι κεντρικές τράπεζες της Ελβετίας, του Καναδά, της Ευρωζώνης και του Ηνωμένου Βασιλείου έφτασαν πρώτες σε έναν αγώνα όπου ιστορικά προηγούνταν η Fed. Οι λόγοι τους ήταν δυνατοί, καθώς η κίνηση τους ρίσκαρε αστάθεια και πτώση των νομισμάτων τους.
To παράδειγμα άλλων κεντρικών τραπεζών που κινήθηκαν νωρίτερα στον οικονομικό κύκλο μπορεί να προσφέρει χρήσιμες ενδείξεις για την πορεία της οικονομίας και της χρηματιστηριακής αγοράς καθώς θα μειώνονται τα επιτόκια.
Έχοντας αργήσει με τις μειώσεις σε σύγκριση με τις άλλες, η Fed μπορεί να χρειαστεί να κινηθεί γρηγορότερα για να αποφύγει σοβαρή επιβράδυνση της ανάπτυξης στις ΗΠΑ. Η αγορά τιμολογεί τέσσερεις μειώσεις επιτοκίων της τάξης των 25 μονάδων βάσης μέχρι το τέλος της φετινής χρονιάς, περισσότερες από τις άλλες.
Ωστόσο, αυτό που φάνηκε από τις κινήσεις των άλλων είναι ότι ακόμη και αν κινηθείς νωρίς με τις μειώσεις επιτοκίων, μπορεί να μην είναι αρκετό για να αποφευχθεί η οικονομική επιβράδυνση. Επίσης, ότι η τόνωση στη χρηματιστηριακή αγορά μπορεί να ξεθωριάσει γρήγορα.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Nomura, επειδή η Fed επέλεξε να περιμένει περισσότερο μπορεί σήμερα να χρειαστεί να κινηθεί πιο επιθετικά. Από την άλλη, οι προοπτικές για την οικονομία των ΗΠΑ δείχνουν ακόμη αντοχές και η προσοχή στρέφεται στην αγορά εργασίας.
Η Ευρώπη ανησύχησε για την οικονομία της νωρίτερα από τη Fed, καθώς μερικές από τις 20 χώρες του ευρώ αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν συρρίκνωση στο τέλος της περυσινής χρονιάς. Όπως και στη Fed, οι αξιωματούχοι προσπάθησαν να ισορροπήσουν την ανάγκη να αποκλιμακωθεί ο πληθωρισμός - ο λόγος που ανέβηκαν τα επιτόκια - με τον στόχο να αποτραπεί σημαντική αύξηση της ανεργίας.
Τον Μάρτιο η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας χαμήλωσε το παρεμβατικό της επιτόκιο κατά 25 μονάδες βάσης στο 1,5% και το μείωσε ξανά στο 1,25% τον Ιούνιο. Ο πληθωρισμός είχε υποχωρήσει ήδη κάτω από το 2% και η μείωση βοήθησε να εξασθενήσει το φράγκο σε σχέση με το ευρώ και το δολάριο.
Τη σκυτάλη πήρε η Σουηδία τον Μάιο με την πρώτη της μείωση επιτοκίων από το 2016, κίνηση που αποδυνάμωσε την κορώνα, καθιστώντας τις σουηδικές εξαγωγές πιο ανταγωνιστικές. Η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε το δεύτερο τρίμηνο σε σχέση με το πρώτο και η Riksbank ξαναμείωσε τα επιτόκια τον Αύγουστο χωρίς να αποκλείει άλλες τρεις μειώσεις φέτος για να τονώσει την οικονομία.
Ο Καναδάς άρχισε να μειώνει τα επιτόκια τον Ιούνιο και συνέχισε τον Ιούλιο και στην τελευταία συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας στις 4 Σεπτεμβρίου. Ο πληθωρισμός είναι πάνω από τον στόχο αλλά σε πτωτική τάση και υπάρχουν ανησυχίες για την ανάπτυξη.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η δεύτερη μεγαλύτερη νομισματική αρχή του κόσμου και υπεύθυνη για τις οικονομίες των 20 χωρών της ευρωζώνης, έκανε την πρώτη της κίνηση τον Ιούνιο, έχοντας προϊδεάσει τις αγορές. Όταν μείωσε τα επιτόκια, ο πληθωρισμός έδειχνε να επιταχύνεται και οι προβλέψεις της για την ανάπτυξη και τις τιμές καταναλωτή αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω.
Από τότε, όμως, οι προοπτικές επιδεινώθηκαν και οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα μειώσει και πάλι τα επιτόκια αύριο και άλλη μια φορά πριν το τέλος της χρονιάς.
Ανάμεσα στις κεντρικές τράπεζες της Δύσης ξεχώρισε η Τράπεζα της Αγγλίας. Ο πληθωρισμός είχε επιστρέψει στον στόχο του 2% τον Μάιο, αλλά η κεντρική τράπεζα περίμενε μέχρι τον Αύγουστο για την πρώτη μείωση των 25 μονάδων βάσης και η ψηφοφορία δεν ήταν ομόφωνη στην εννεαμελή επιτροπή νομισματικής πολιτικής.
Δύο συμπεράσματα προκύπτουν από τα παραδείγματα αυτά.
Το πρώτο είναι ότι αν μια οικονομία έχει ήδη αρχίσει να αποθερμαίνεται, μερικές μειώσεις επιτοκίων δεν θα το σταματήσουν. Η ίδια καθυστέρηση παρατηρήθηκε και με τις αυξήσεις επιτοκίων που ξεκίνησαν το 2022 για να συγκρατηθεί η άνοδος του πληθωρισμού. Το δεύτερο είναι ότι οι μετοχές τείνουν να αντιδρούν περισσότερο στις προσδοκίες για χαμηλότερα επιτόκια παρά στις πραγματικές μειώσεις όταν συμβαίνουν. Πιο απλά, η τόνωση για τις μετοχές από πλευράς Fed μπορεί να πέρασε ήδη.
