Η EKT αναμένεται να μειώσει τα επιτόκια δύο φορές μέσα το 2025, σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg, καθώς οι απρόβλεπτες εμπορικές κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ διαμορφώνουν το τοπίο της νομισματικής πολιτικής στην Ευρώπη.
Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αναμένεται να μειώσουν εκ νέου το βασικό επιτόκιο καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης τον Απρίλιο και τον Ιούνιο, φέρνοντάς το στο 2% μέχρι τα μέσα του έτους, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Bloomberg. Όπως σημειώνουν οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν, η αβεβαιότητα που προκαλεί η εμπορική πολιτική του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί βασικό κίνδυνο για την ευρωζώνη, με την ΕΚΤ να βρίσκεται ουσιαστικά υπό ομηρία της Ουάσιγκτον.
Ο Αρνέ Πετιμέζας της AFS Interest σχολιάζει χαρακτηριστικά: «Η νομισματική πολιτική πλέον καθορίζεται από τον Τραμπ», με την ΕΚΤ να αναμένει επί ματαίω «σαφήνεια στους δασμούς».
Αναμονή υπό συνθήκες αστάθειας και προσωρινής ανακωχής
Η προσωρινή παύση των νέων δασμών από τον Τραμπ για 90 ημέρες έχει δημιουργήσει ένα εύθραυστο περιθώριο για διαπραγματεύσεις, ενώ η ΕΕ έχει προς το παρόν αναστείλει τα αντίμετρα. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη ένταση με την Κίνα και οι παρενέργειες στις αγορές έχουν επιβαρύνει δραματικά τις συνθήκες, οδηγώντας την ΕΚΤ σε πιο επεκτατική πολιτική.
Ο Άλαστερ Γουίντερ της Argyll Europe σημειώνει ότι η μεγαλύτερη πρόκληση για την ΕΚΤ είναι να φαίνεται πως έχει τον έλεγχο, ενώ στην πραγματικότητα ανταποκρίνεται σε εξωτερικές, απρόβλεπτες δυνάμεις. Η απώλεια του ελέγχου στους παγκόσμιους εμπορικούς κανόνες επηρεάζει βαθιά την ευρωπαϊκή νομισματική σταθερότητα.
Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Πάουελ του Bloomberg Economics, η ΕΚΤ αντιμετωπίζει έναν εντελώς νέο κόσμο, όπου οι δασμοί των ΗΠΑ είναι πλέον πραγματικότητα και απαιτούν άμεση προσαρμογή της πολιτικής.
Κάτω από το «ουδέτερο επίπεδο» – οι προοπτικές και οι προειδοποιήσεις
Πέρα από την άμεση προοπτική μειώσεων επιτοκίων, το ερώτημα που εγείρεται είναι αν η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να οδηγήσει τα επιτόκια κάτω από το λεγόμενο ουδέτερο επίπεδο – δηλαδή το σημείο που δεν ενθαρρύνει αλλά ούτε ανακόπτει την ανάπτυξη. Οι μισοί από τους συμμετέχοντες οικονομολόγους τοποθετούν αυτό το επίπεδο στο 2%, ενώ αρκετοί άλλοι το θεωρούν υψηλότερο.
Η πιθανότητα βαθύτερης στήριξης παραμένει ανοιχτή, καθώς οι προβλέψεις για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη είναι καθοδικές για το 2025 και το 2026. Μοναδική ελπίδα για αντιστάθμιση θεωρείται η αύξηση των επενδύσεων σε υποδομές και άμυνα, κυρίως από τη Γερμανία.
Ωστόσο, η εικόνα για τον πληθωρισμό είναι περισσότερο διφορούμενη. Οι απόψεις διίστανται για το αν ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η απόκλιση προς τα πάνω ή προς τα κάτω από τον στόχο.
Η Ούλρικε Κάστενς της DWS αναφέρει ότι «η αβεβαιότητα στο οικονομικό περιβάλλον απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και καμία δέσμευση για τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων» – θέση που συμμερίζεται η πλειοψηφία των αναλυτών.
Αν και οι περισσότεροι οικονομολόγοι δεν βλέπουν αύξηση επιτοκίων πριν από το τέλος του 2026, περισσότεροι από το 20% εκτιμούν ότι ενδέχεται να υπάρξει τουλάχιστον μία ανοδική κίνηση μέχρι τότε, με το νωρίτερο σενάριο για ανατροπή της πολιτικής να αφορά τον Φεβρουάριο του 2026.
Ο Σιλβέν Μπρουαγιέ της S&P Global Ratings προειδοποιεί ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να επιδείξει μεγάλη ευελιξία τους επόμενους μήνες. Ενώ η ύφεση και η πτώση των τιμών του πετρελαίου υποστηρίζουν τις μειώσεις, τα νέα δημοσιονομικά πακέτα, ειδικά από τη Γερμανία, ενδέχεται να αναζωπυρώσουν πληθωριστικές πιέσεις μεσοπρόθεσμα.
Η επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 17 Απριλίου θεωρείται πλέον κομβική για τον καθορισμό της κατεύθυνσης της πολιτικής. Μπροστά στο γεωπολιτικό χάος και τις οικονομικές αναταράξεις, η ευρωπαϊκή νομισματική στρατηγική κινείται σε λεπτές ισορροπίες, όπου οι κινήσεις του Λευκού Οίκου ενδέχεται να καθορίσουν το μέλλον της ευρωζώνης περισσότερο από ποτέ.
