Δεν είναι Lehman Brothers ή μήπως είναι; Και μόνο ότι πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη τραπεζική κατάρρευση στην αμερικανική ιστορία, η υπόθεση της Silicon Valley Bank είναι εύλογο να ξυπνά μνήμες τραπεζικού ντόμινο και να τρομάζει τις αγορές.
Τα χρηματιστηριακά ταμπλό βάφτηκαν κόκκινα στις συναλλαγές της Παρασκευής, οι διάφοροι «γκουρού» των αγορών προσπαθούν να εκτιμήσουν την κατάσταση, η Τζάνετ Γέλεν θέλει να καθησυχάσει τις αγορές λέγοντας ότι οι τράπεζες είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες, οι πιο τολμηροί σπεύδουν να ονομάσουν τις τράπεζες που ενδέχεται να ακολουθήσουν την SVB, ενώ όσο περνάει η ώρα γίνονται γνωστές οι τρύπες που αφήνει σε πολλές startup το «λουκέτο» της.
Με λίγα λόγια, η SVB έπεσε θύμα της πιο επιθετικής νομισματικής σύσφιξης των τελευταίων 40 ετών, καθώς και του γεγονότος ότι είχε εστιάσει υπερβολικά σε ένα μόνο κλάδο, αυτόν των startups. Η μεγάλη αύξηση των επιτοκίων έκανε τα ομόλογα που είχε στην κατοχή της να αξίζουν πολύ λιγότερο και αυτό προκάλεσε μεγάλο πρόβλημα όταν η τράπεζα βρέθηκε στην ανάγκη να αντλήσει άμεσα ρευστότητα.
Τελικά, πόσο μεγάλο είναι το «κανόνι» της SVB και πόσο υπαρκτός ο κίνδυνος συστημικής κρίσης; Οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι δεν τίθεται θέμα συστημικού κινδύνου, υποστηρίζοντας ότι τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά από το 2008, οι επενδυτές είναι υποψιασμένοι και οι τράπεζες πολύ καλύτερα θωρακισμένες.
Το μεγαλύτερο τραπεζικό λουκέτο από το 2008 τρόμαξε τις αγορές. Οι δείκτες της Wall Street κινήθηκαν πτωτικά, όχι όμως στα όρια του πανικού, με τον Nasdaq να καταγράφει φυσιολογικά τις μεγαλύτερες απώλειες (-1,76%) και να ακολουθεί ο S&P 500 με πτώση 1,45% και ο Dow Jones με -1,07%. Σε επίπεδο εβδομάδα, οι απώλειες ανέρχονται σε 4,55% για τον S&P 500 και 4,72% για τον Nasdaq. Παρόμοια ήταν η εικόνα και στην Ευρώπη με το Λονδίνο να υποχωρεί κατά 1,67% και τον πανευρωπαϊκό Euro Stoxx 50 στο -1,32%.
Η κατάρρευση της SVB ξεκίνησε το βράδυ της Τετάρτης, όταν εξέπληξε τους επενδυτές, ανακοινώνοντας ότι χρειάζεται να αντλήσει 2,25 δισ. δολάρια για να εξυγιάνει τον ισολογισμό της. Είχε προηγηθεί η πώληση χρεογράφων ύψους 21 δισ. δολαρίων, από την οποία η τράπεζα θα έγραφε ζημιά 1,8 δισ. δολάρια.
Η κίνηση αυτή προκάλεσε την άμεση αντίδραση των εταιρειών Venture Capital (των βασικών πελατών της SVB) που έτρεξαν να σηκώσουν τα χρήματά τους, περί τα 42 δισ. δολάρια έως αργά την Πέμπτη. Η μητρική της SVB προσπάθησε να βρει αγοραστή αλλά απέτυχε, κι έτσι την Παρασκευή, οι εποπτικές αρχές της Καλιφόρνια έβαλαν λουκέτο στην τράπεζα και την παρέδωσαν στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλισης Καταθέσεων, FDIC.
Ακολουθούν ορισμένα στοιχεία για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της SVB. Η τράπεζα διέθετε με στοιχεία 31/12/22 ενεργητικό ύψους 212 δισ. δολαρίων που την καθιστά την 17η μεγαλύτερη τράπεζα του δείκτη Russell 3000. Γι’ αυτό είναι η μεγαλύτερη τραπεζική κατάρρευση από την Washington Mutual το 2008. Αμερικανικά δίκτυα, όπως το Marketwatch, παραθέτουν λίστες με τις τράπεζες που έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με την SVB και θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να αντιμετωπίσουν τα ίδια προβλήματα.
Εκτός από τις τράπεζες, οι ανησυχίες πλέον περνούν και στο οικοσύστημα των startups. Η επιθετική πολιτική της Federal Reserve με τις διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων, είναι δεδομένο ότι θα έχει σοβαρές επιπτώσεις. Μένει να δούμε αν θα υπάρξουν τις επόμενες ημέρες startups που δεν θα μπορούν να πληρώσουν τους εργαζόμενους, επενδυτές που δεν θα μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια και ένα ολόκληρο σύμπαν εταιρειών που θα αντιμετωπίσει τεράστιες δυσκολίες γιατί έχει συνηθίσει να ζει με άπλετη ρευστότητα και φθηνό χρήμα.
Είναι νωρίς και επικίνδυνο να μιλάμε για τραπεζικό ντόμινο ή για την καταστροφή των τεχνολογικών startups. Όμως ο πανικός που ζήσαμε τις τελευταίες δύο ημέρες είναι ενδεικτικός του κλίματος που επικρατεί. Μοιάζει με αυτοεκπληρούμενη προφητεία, όπου οι επενδυτές περιμένουν το κακό να συμβεί, είναι σίγουροι ότι θα συμβεί και στο τέλος μπορεί οι ίδιοι να το προκαλούν από το φόβο τους.
Ήδη, η εταιρεία κρυπτονομισμάτων Circle ανακοίνωσε ότι 3,3 δισ. δολάρια από τα 40 δισ. δολάρια που συνολικά διαθέτει σε αποθέματα του USD Coin, βρίσκονταν στην Silicon Valley Bank. Μεγάλες εταιρείες των crypto, όπως η Binance και η Tether, ανακοίνωσαν μέσω Twitter ότι δεν έχουν καμία έκθεση στην SVB.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της SVB είναι ότι είχε εστιάσει υπερβολικά σε έναν και μόνο κλάδο. Ο συνδυασμός ενός ισολογισμού γεμάτου τίτλων και με πολύ λίγα δάνεια, σε περιβάλλον αυξανόμενων επιτοκίων στο οποίο οι τιμές των ομολόγων υποχωρούν και οι καταθέτες του συγκεκριμένου κλάδου πάσχουν από έλλειψη μετρητών, οδήγησε στο πρόβλημα ρευστότητας της τράπεζας.
