Φυσικό αέριο αξίας 10 εκατ.δολαρίων καίει, ημερησίως, η Ρωσία στο εργοστάσιο Πορτοβάγια που βρίσκεται βορειοδυτικά της Αγίας Πετρούπολης κοντά στα σύνορα με την Φινλανδία, τη στιγμή που το ενεργειακό κόστος στην Ευρώπη εκτοξεύεται στα ύψη, με την τιμή του αερίου να σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ποσότητες αυτές του φυσικού αερίου που καίγονται προορίζοντο για εξαγωγή στη Γερμανία.
Την αποκάλυψη αυτή έκανε το BBC News μετά από σχετική αναφορά του πρεσβευτή της Γερμανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος ανέφερε ότι «η Ρωσία καίει το φυσικό αέριο επειδή δεν μπορεί να το πουλήσει αλλού».
Την ίδια στιγμή, οι επιστήμονες ανησυχούν για τους μεγάλους όγκους διοξειδίου του άνθρακα και αιθάλης που παράγονται από το κάψιμο του φυσικού αερίου, καθώς αυτό θα μπορούσε να επιδεινώσει το λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής.
Ακόμη, σχετική ανάλυση ανάλυση της Rystad Energy δείχνει ότι περίπου 4,34 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου καίγονται καθημερινά στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου.
Οι πρώτες πληροφορίες ότι «κάτι δεν πάει καλά» προήλθαν από Φινλανδούς πολίτες που κατοικούν κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία, οι οποίοι εντόπισαν μια ασυνήθιστα μεγάλη φλόγα στον ορίζοντα νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι.
Σημειώνεται ότι το εργοστάσιο Πορτόβαγια βρίσκεται κοντά σε έναν σταθμό συμπίεσης, στην αρχική διαδρομή του αγωγού Nord Stream 1 που μεταφέρει αέριο κάτω από τη θάλασσα στη Γερμανία.
Τεχνική διαδικασία ή μέθοδος επίδειξης ισχύος;
Οι προμήθειες μέσω του αγωγού έχουν περιοριστεί από τα μέσα Ιουλίου, με τους Ρώσους να επικαλούνται τεχνικά ζητήματα για τον περιορισμό των ροών. Η Γερμανία λέει ότι ήταν μια καθαρά πολιτική κίνηση που οφείλεται στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Όμως, από τον Ιούνιο, οι ερευνητές παρατήρησαν μια σημαντική αύξηση της θερμότητας που εκπέμπεται από την εγκατάσταση και, όπως πιστεύεται, οφείλεται σε καύση μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου.
Η καύση αερίου είναι μια τεχνική διαδικασία, συνηθισμένη στις μονάδες επεξεργασίας, που συνήθως γίνεται για τεχνικούς λόγους ή λόγους ασφαλείας. Όμως, το μέγεθος της συγκεκριμένης καύσης φαίνεται να έχει έχει μπερδέψει τους ειδικούς.
«Δεν έχω δει ποτέ ένα εργοστάσιο LNG να φουντώνει τόσο πολύ»,ανέφερε η Δρ Τζέσικα ΜακΚάρτι, ειδικός αναλύσεων δορυφορικών δεδομένων στο Miami University στο Οχάιο.
«Από τον Ιούνιο, παρατηρήσαμε αυτή την τεράστια πύρινη κορυφή, η οποία δεν έφυγε, αλλά παρέμεινε ψηλά, κάτι που είναι ασυνήθιστο».
Ο Miguel Berger, ο Γερμανός πρεσβευτής στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε στο BBC News ότι οι ευρωπαϊκές προσπάθειες για τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο «έχουν ισχυρή επίδραση στη ρωσική οικονομία».
«Δεν έχουν άλλα μέρη όπου μπορούν να πουλήσουν το αέριό τους, οπότε πρέπει να το κάψουν», συμπέρανε.
Ο Mark Davis, διευθύνων σύμβουλος της Capterio, μιας εταιρείας που ασχολείται με την εξεύρεση λύσεων για την καύση αερίου, λέει ότι η συγκεκριμένη καύση δεν είναι τυχαία και είναι πιο πιθανό μια σκόπιμη απόφαση που ελήφθη για επιχειρησιακούς λόγους.
«Οι φορείς εκμετάλλευσης συχνά διστάζουν να κλείσουν πραγματικά τις εγκαταστάσεις, φοβούμενοι ότι μπορεί να είναι τεχνικά δύσκολο ή δαπανηρό να τις επακκινήσουν και καταφέυγουν σε λύσεις όπως αυτή του καψίματος του πλεονάσματος, όπως πιθανόν συμβαίνει και στην προκειμένη περίπτωση».
Ένα άλλο σενάριο είναι ότι η η ρωσική ενεργειακή εταιρεία Gazprom μπορεί να σκόπευε να χρησιμοποιήσει αυτό το αέριο για την παραγωγή LNG στο νέο εργοστάσιο, αλλά μπορεί να είχε προβλήματα με τον χειρισμό του και η ασφαλέστερη επιλογή είναι να το εκτονώσει.
Θα μπορούσε επίσης να είναι το αποτέλεσμα του εμπορικού εμπάργκο της Ευρώπης με τη Ρωσία ως απάντηση στην εισβολή στην Ουκρανία.
«Αυτό το είδος μακροχρόνιας ανάφλεξης μπορεί να σημαίνει ότι τους λείπει κάποιος εξοπλισμός», δήλωσε ο Esa Vakkilainen, καθηγητής ενεργειακής μηχανικής από το Πανεπιστήμιο LUT της Φινλανδίας.
«Έτσι, λόγω του εμπορικού εμπάργκο με τη Ρωσία, δεν είναι σε θέση να κατασκευάσουν τις υψηλής ποιότητας βαλβίδες που απαιτούνται στην επεξεργασία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Επομένως, ίσως κάποιες βαλβίδες έχουν σπάσει και δεν μπορούν να τις αντικαταστήσουν».
Η Gazprom - ο ελεγχόμενος από το κράτος ενεργειακός γίγαντας της Ρωσίας που κατέχει το εργοστάσιο - δεν έχει ανταποκριθεί στα αιτήματα για απαντήσεις σχετικά με την καύση.
Απειλή για το περιβάλλον
Το οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος αυξάνεται κάθε μέρα που η ανάφλεξη συνεχίζεται, λένε οι επιστήμονες.
«Ενώ οι ακριβείς λόγοι της ανάφλεξης παραμένουν άγνωστοι, οι όγκοι, οι εκπομπές και η θέση της έκρηξης είναι μια ορατή υπενθύμιση της κυριαρχίας της Ρωσίας στις ενεργειακές αγορές της Ευρώπης», δήλωσε ο Sindre Knutsson της Rystad Energy.
«Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο ξεκάθαρο μήνυμα - η Ρωσία μπορεί να μειώσει τις τιμές της ενέργειας αύριο. Αυτό είναι φυσικό αέριο που διαφορετικά θα εξαγόταν μέσω του Nord Stream 1 ή εναλλακτικών».
Οι τιμές της ενέργειας σε όλο τον κόσμο αυξήθηκαν απότομα καθώς άρθηκαν τα lockdown για τον Covid 19 και οι οικονομίες επέστρεψαν στην κανονικότητα. Πολλοί χώροι εργασίας, βιομηχανίας και αναψυχής χρειάζονταν ξαφνικά περισσότερη ενέργεια ταυτόχρονα, ασκώντας άνευ προηγουμένου πιέσεις στους προμηθευτές.
Οι τιμές αυξήθηκαν ξανά τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναζήτησαν τρόπους για να εισάγουν λιγότερη ενέργεια από τη Ρωσία, η οποία προηγουμένως προμήθευε το 40% του φυσικού αερίου που χρησιμοποιήθηκε στην ΕΕ.
Ως αποτέλεσμα, οι τιμές για εναλλακτικές πηγές φυσικού αερίου αυξήθηκαν και ορισμένα κράτη της ΕΕ - όπως η Γερμανία και η Ισπανία - εφαρμόζουν τώρα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η εκρηκτική ανάφλεξη είναι πολύ ισχυρότερη από την απλή εξαέρωση του μεθανίου που είναι το βασικό συστατικό του αερίου και είναι ένας πολύ ισχυρός παράγοντας για την θέρμανση του κλίματος.
Η Ρωσία έχει ιστορικό στην καύση φυσικού αερίου - σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, είναι η νούμερο ένα χώρα όσον αφορά τον όγκο των καύσεων.
Αλλά εκτός από την απελευθέρωση περίπου 9.000 τόνων ισοδύναμου CO2 κάθε μέρα από αυτή την έκρηξη, η καύση προκαλεί άλλα σημαντικά προβλήματα.
«Ιδιαίτερη ανησυχία με την έκρηξη στα γεωγραφικά πλάτη της Αρκτικής είναι η μεταφορά του εκπεμπόμενου “μαύρου άνθρακα” προς τα βόρεια, όπου εναποτίθεται στο χιόνι και τον πάγο και επιταχύνει σημαντικά την τήξη», δήλωσε ο καθηγητής Μάθιου Τζόνσον, από το Πανεπιστήμιο Carleton στον Καναδά.
«Ορισμένες εκτιμήσεις που αναφέρονται σε μεγάλο βαθμό θέτουν ήδη την εκτόξευση ως την κυρίαρχη πηγή εναπόθεσης μαύρου άνθρακα στην Αρκτική και οποιεσδήποτε αυξήσεις στην έκρηξη σε αυτή την περιοχή είναι ιδιαίτερα ανεπιθύμητες».
