Σεισμικές δονήσεις στην αγορά συναλλάγματος και στην οικονομία της Ιαπωνίας σημειώνονται μετά την υποτίμηση του γεν σε χαμηλό 38 ετών έναντι του δολαρίου, αναγκάζοντας το υπουργείο Οικονομικών της χώρας και την Bank of Japan να επανεξετάσουν τη στρατηγική τους.
Το ιαπωνικό νόμισμα έχει χάσει πάνω από το 1/3 της αξίας του από το 2021 εξαιτίας του μεγάλου χάσματος μεταξύ των επιτοκίων σε ΗΠΑ και Ιαπωνία, καθώς στη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου το κόστος δανεισμού παρέμεινε, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη σε ΗΠΑ και Ευρώπη, σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα με στόχο να αυξηθούν οι τιμές και οι μισθοί μετά από δεκαετίες οικονομικής στασιμότητας.
Δεδομένου δε, ότι η ισοτιμία δολαρίου/γιεν έσπασε το φράγμα των 160 γεν, σημείο στο οποίο ο ιαπωνικές αρχές έσπευσαν να προσφέρουν στήριξη στο νόμισμα πριν από περίπου δύο μήνες, θεωρείται εξαιρετικά πιθανό να δούμε νέα παρέμβαση από την Bank of Japan. Ο Ιάπωνας υπουργός Οικονομικών, Σουνίτσι Σουζούκι, δήλωσε χθες ότι οι αρχές της χώρας θα προβούν στις απαραίτητες ενέργειες έτσι ώστε να αποφευχθεί η ζημιά στην οικονομία.
Όπως συμβαίνει σε κάθε φυσιολογική οικονομία, η μεγάλη υποτίμηση του νομίσματος έχει δώσει μεγάλη ώθηση στις εξαγωγές, όμως ταυτόχρονα έχει οδηγήσει σε τεράστια άνοδο τις τιμές των εισαγωγών. Και από τη στιγμή που η Ιαπωνία εμφανίζει εμπορικό έλλειμμα εδώ και πολλά χρόνια, εισάγοντας τα περισσότερα αγαθά που χρειάζεται, το πρόβλημα μεγαλώνει, κάτι που γίνεται ιδιαίτερα αισθητά στο κόστος της ενέργειας.
Τα νοικοκυριά δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα καθώς βλέπουν τις τιμές στα καύσιμα και στα τρόφιμα να ανεβαίνουν διαρκώς. Τον περασμένο Απρίλιο καταγράφηκαν ανατιμήσεις σε 2.806 είδη τροφίμων και τον Μάιο σε 417 είδη. Μάλιστα, ιαπωνικά μέσα σημειώνουν με νόημα ότι το χταπόδι έχει φτάσει να κοστίζει ακριβότερα από το φημισμένο μοσχαρίσιο κρέας Wagyu.
Η τελευταία φορά που η Bank of Japan στήριξε το γεν ήταν τον Απρίλιο, αγοράζοντας το ποσό-ρεκόρ των 9,788 τρισ. γεν (62,2 δισ. δολάρια). Ένας λόγος που ενδεχομένως έχει συμβάλλει στην πτώση του γεν, είναι η αντίληψη που κυριαρχεί σχετικά με την πρόθεση της Bank of Japan να… απομακρυνθεί από την αγορά ομολόγων. Όμως την ίδια ώρα, άλλες εξελίξεις δείχνουν ότι οι επενδυτές δεν έχουν χάσει –ακόμα τουλάχιστον– την πίστη τους στην Ιαπωνία.
Η αποδυνάμωση του γεν δεν ξεκίνησε φέτος, ούτε πριν από τρία χρόνια. Από τον Ιανουάριο του 2012, όταν ξεκίνησαν τα περίφημα Abenomics, ήτοι οι πολιτικές που ασκούσε η κυβέρνηση και η Bank of Japan υπό τις οδηγίες του πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε, το γεν έχει υποχωρήσει σε ποσοστό άνω του 53% έναντι του δολαρίου.
Σύμφωνα με την Capital Economics, η πτώση που σημειώνει το γεν τους τελευταίους μήνες δεν εξηγείται με βάση τις συνηθισμένες τάσεις στις αγορές. Για παράδειγμα, οι short θέσεις, ενώ είναι αξιοσημείωτες, δεν δείχνουν να έχουν αυξηθεί σημαντικά σε αυτό το διάστημα. Ούτε υπάρχουν ενδείξεις για μεγάλες εκροές κεφαλαίων από Ιάπωνες επενδυτές.
Κατά κύριο λόγο, οι αναλυτές πιστεύουν ότι η «επίθεση» που δέχεται το γεν αποτελεί και μοχλό πίεσης των αγορών προς την Bank of Japan να αυξήσει τα επιτόκια στη συνεδρίαση του Ιουλίου. Η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας έδωσε στην ουσία τέλος στον έλεγχο της καμπύλης των αποδόσεων τον περασμένο Μάρτιο, αυξάνοντας το βασικό επιτόκιο στο 0%, ωστόσο οι αγορές δείχνουν να αναμένουν περισσότερα και γι’ αυτό έστειλαν το γεν στο χαμηλότερο επίπεδο από το μακρινό 1986.
