Σε σημείο καμπής βρίσκονται οι αγορές μετά από μία 12ετία κατά τη διάρκεια της οποίας… κακόμαθαν με φθηνό χρήμα και άπλετη ρευστότητα, καταγράφοντας εντυπωσιακά κέρδη. Το 2022 αναμένεται να είναι έτος μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών καθώς κλείνει ο κύκλος των μηδενικών επιτοκίων και των QE. Ο μετά την πανδημία κύκλος που ξεκινά, θα χαρακτηριστεί από υψηλότερο πληθωρισμό και αυξημένα επιτόκια, κάτι που έχουμε να δούμε από το 2004, αλλά και από χαμηλότερες αποδόσεις.
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, οι επενδυτές δεν πρέπει να αναμένουν κέρδη όπως το +1.000% του Nasdaq από τον Ιανουάριο του 2009 έως το υψηλό του περασμένου Νοεμβρίου, ή το +500% του S&P 500. Καλούνται να συνηθίσουν σε περιβάλλον χαμηλότερων αποδόσεων και μπορούν να αξιοποιήσουν ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν λόγω της απόλυτης κυριαρχίας της τεχνολογίας σε όλους τους κλάδους και των επενδύσεων που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της απανθρακοποίησης.
Ο προηγούμενος κύκλος (2009-2022) ήταν πάρα πολύ θετικός για τον τεχνολογικό κλάδο, ο οποίος εμφάνισε πολύ μεγαλύτερη αύξηση κερδών σε σύγκριση με όλους τους υπόλοιπους κλάδους. Η συγκέντρωση πλούτου ήταν εντυπωσιακή, καθώς οι 5 μεγαλύτερες επιχειρήσεις των ΗΠΑ έφτασαν σε αξία σχεδόν 3 φορές το μέγεθος των 50 μεγαλύτερων επιχειρήσεων της Ευρώπης. Οι γνωστές και ως FAAMG (Facebook, Apple, Amazon, Microsoft, Google) είναι 50% μεγαλύτερες από ολόκληρο τον παγκόσμιο ενεργειακό κλάδο και περίπου 5 φορές το μέγεθος της παγκόσμιας βιομηχανίας αυτοκινήτου εξαιρουμένης της Tesla.
Οι προηγούμενοι μεγάλοι ανοδικοί κύκλοι ήταν οι ακόλουθοι:
1945-1968: Η μεταπολεμική ανασυγκρότηση, η έκρηξη πληθυσμού και κατανάλωσης έως την άνοδο του παγκόσμιου πληθωρισμού και των επιτοκίων στα τέλη της δεκαετίας του ’60.
1982-2000: Η κορύφωση των παγκόσμιων επιτοκίων και του πληθωρισμού έως την κορύφωση της τεχνολογικής φούσκας
2009-2022: Η εποχή των μηδενικών επιτοκίων και της ποσοτικής χαλάρωσης
Το κοινό στοιχείο των περιόδων αυτών είναι ο συνδυασμός χαμηλών αρχικών αποτιμήσεων, το μειούμενο ή χαμηλό κόστος κεφαλαίου και τα χαμηλά αρχικά περιθώρια κέρδους. Επιπλέον, τα χρηματιστηριακά ράλι είχαν σε αυτές τις περιόδους τη στήριξη πολύ ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης (δεκαετίες 1950 και 1960) ή μίας τάσης μείωσης των επιτοκίων (δεκαετίες 1990 και 2000).
Ο σημερινός κύκλος είναι διαφορετικός, τονίζει η Goldman Sachs.
Πρώτον, οι αποτιμήσεις είναι υψηλές. Η κεφαλαιοποίηση των παγκόσμιων μετοχών έχει ανέλθει σε επίπεδο ρεκόρ ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ. Οι υψηλές αποτιμήσεις συνεπάγονται χαμηλότερες αποδόσεις μακροπρόθεσμα. Οι σε υψηλά επίπεδα αποτιμήσεις έχουν επηρεάσει όλες τις μεγάλες επενδυτικές κατηγορίες. Τόσο οι μετοχές όσο και τα ομόλογα βρίσκονται στο υψηλότερο εκατοστημόριο αποτιμήσεων, για πρώτη φορά από τα τέλη της δεκαετίας του 1920, που συνεπάγεται ότι οι επενδυτές πρέπει να αναμένουν χαμηλότερες αποδόσεις από μετοχές και ομόλογα τα επόμενα χρόνια.
Μετοχές και ομόλογα - Αποτιμήσεις από το 1881
Πηγή: Robert Shiller, Goldman Sachs Global Investment Research
Δεύτερον, τα επιτόκια έφτασαν στο χαμηλότερο επίπεδο που υπήρξαν ποτέ και πλέον ετοιμάζονται να πάρουν την ανιούσα. Στον τρέχοντα κύκλο οι επενδυτές δεν μπορούν να βασιστούν στη μείωση των επιτοκίων ως παράγοντα ώθησης των μετοχών, ή άλλων assets, σε υψηλότερα επίπεδα.
Τρίτον, τα περιθώρια κέρδους διαμορφώνονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Την ίδια ώρα, τα αυξανόμενα κόστη, συμπεριλαμβανομένου του κόστους εργασίας, αρχίζουν να «δαγκώνουν». Η διαφοροποίηση με βάση τα margins αναμένεται να γίνει πιο σημαντική.
Η άνοδος του πληθωρισμού σε συνδυασμό με τη στροφή των κεντρικών τραπεζών είχε ως αποτέλεσμα την απότομη πτώση του ποσοστού των ομολόγων με αρνητικές αποδόσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, από σχεδόν 25% στο 5%, ενώ η αξία των ομολόγων με αρνητικές αποδόσεις έχει υποχωρήσει από την κορυφή των 18 τρισ. δολαρίων πριν από τρία χρόνια γύρω στα 5 τρισ. δολάρια σήμερα.
Υπάρχει διέξοδος για τους επενδυτές;
Η Goldman Sachs εκτιμά ότι μπαίνουμε σε ένα νέο περιβάλλον όπου η επιρροή της τεχνολογίας επεκτείνεται ραγδαία για να επηρεάσει τελικά όλους τους κλάδους της οικονομίας. Στο εξής, θα είναι λιγότερο εύκολο να ξεχωρίζει κάποιος ποια είναι και ποια δεν είναι τεχνολογική εταιρεία, γεγονός που διευρύνει τις ευκαιρίες σε περισσότερους τομείς.
Την ίδια ώρα, η προώθηση της απανθρακοποίησης και η απαιτούμενη έκρηξη επενδύσεων για να υποστηριχθεί η τάση αυτή, προβλέπεται να δώσει ώθηση στις πιο μακροπρόθεσμες προοπτικές ορισμένων κλάδων της «παλιάς οικονομίας» οι οποίοι αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα σε μία δεκαετία χαμηλών δημοσίων επενδύσεων.
