Όταν ξεκινούσαμε το Liberal Markets, θεωρούσαμε ότι το ανάλογο του Bitcoin στην αγορά της τέχνης βρίσκεται στους μαύρους καλλιτέχνες της αφρικανικής διασποράς. Φαίνεται, όμως, πως το πρώτο αμιγώς ψηφιακό έργο που πιστοποιείται ως τέτοιο και δεν μπορεί να αναπαραχθεί, έρχεται να γράψει ιστορία στις διεθνείς αγοραπωλησίες και να γίνει στ’ αλήθεια, το «bitcoin των συλλεκτών». Ο λόγος για ένα μνημειακό ψηφιακό κολάζ, το οποίο δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τους Christie’s. Μία και μόνο παρτίδα του ψηφιακού καλλιτέχνη Beeple προσφέρεται σε online δημοπρασία στην ιστοσελίδα του οίκου, εγκαινιάζοντας τη νέα αγορά της ψηφιακής τέχνης στις διεθνείς πωλήσεις.
Τον Μάιο του 2007, ο γραφίστας Mike Winkelmann, γνωστός ως Beeple, ξεκίνησε να δημιουργεί καθημερινά από ένα ψηφιακό έργο και να το δημοσιεύει στο διαδίκτυο. Έκτοτε δεν έχει χάσει μια μέρα, παράγοντας συνολικά 5.000 ψηφιακές εικόνες που αντιστοιχούν σε ισάριθμες μέρες. Μεμονωμένα γνωστά ως Everydays, τα κομμάτια αυτού του ιδιότυπου «παζλ» συνθέτουν ένα εικαστικό ημερολόγιο, καμωμένο ψηφιακά, υπό τον τίτλο «EVERYDAYS: THE FIRST 5000 DAYS». Πρόκειται για το πρώτο μνημειακό έργο που αναδύεται στην ιστορία της ψηφιακής τέχνης.
Οι διοργανωτές, αλλά και πολλά διεθνή μέσα, προεξοφλούν πως η δημοπρασία συνιστά ιστορικό ορόσημο. Αυτό που την καθιστά μοναδική είναι η καλλιτεχνική αξία του δημιουργού; Όχι, ή τουλάχιστον, δεν είναι αυτό το καθοριστικό στοιχείο της πώλησης.
Η ψηφιακή τέχνη μπορεί να έχει από καιρό καθιερωθεί στο εξωτερικό ως καλλιτεχνικό μέσο, αλλά ως την πρόσφατη εισαγωγή της τεχνολογίας των «Non-Fungible Tokens» (σε ελεύθερη μετάφραση «μη ανταλλάξιμες μάρκες») και του «Blockchain», ήταν δύσκολο να αποδοθεί αξία στα ψηφιακά έργα τέχνης.
Η ευκολία της αναπαραγωγής καθιστούσε αδύνατη την αναγνώριση του δημιουργού, άρα και της οικονομικής αξίας που απηχεί το όνομα του δημιουργού. Ωστόσο, μια ψηφιακή δημιουργία που συνοδεύεται από τα NFT’s ή κατοχυρώνεται στο blockchain, εξασφαλίζει στον αγοραστή: ψηφιακή υπογραφή από τον καλλιτέχνη και όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου δημιουργίας, του μεγέθους έκδοσης, αλλά και ενός αρχείου προηγούμενων πωλήσεων (αν υπάρχει). Αυτές οι λεπτομέρειες συνδέονται μόνιμα με το έργο τέχνης, παρέχοντάς του εγγύηση γνησιότητας.
Κρυπτογράφηση
Ο πλειοδότης παίρνει μαζί με το έργο ένα ψηφιακό αρχείο κρυπτογραφημένο με την υπογραφή του καλλιτέχνη. Το όνομα του ιδιοκτήτη καταχωρείται στο blockchain, καθιστώντας αδύνατη την αμφισβήτηση της ιδιοκτησίας και τη μεταφορά τίτλου. Κι όλα αυτά υποβάλλονται σε επεξεργασία μέσω του ψηφιακού πορτοφολιού του αγοραστή. Κοντολογίς, έχουμε τη δημιουργία ενός ψηφιακού «πιστοποιητικού γνησιότητας» που σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τους ψηφιακούς καλλιτέχνες και για πρώτη φορά ρίχνεται σε δημοπρασία τέτοιο έργο.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι Christie’s επέλεξαν τον Beeple στην τρέχουσα συγκυρία. Η αγορά της ψηφιακής τέχνης επεκτείνεται ραγδαία, ίσως και λόγω της πανδημίας, με σημαντικές εξαγορές να πραγματοποιούνται σε εξειδικευμένες πλατφόρμες όπως το MakersPlace. Ο Beeple είναι από τους πιο περιζήτητους καλλιτέχνες, έχοντας πουλήσει πρόσφατα σε δημοπρασία, μια συλλογή 20 ψηφιακών έργων για 3,5 εκατομμύρια δολάρια, σε μια πλατφόρμα που βασίζεται στο blockchain. Αλλά κι εκτός ψηφιακού κόσμου, ο Beeple έχει γίνει γνωστός, συνεργαζόμενος με παγκόσμια brands όπως η Apple, η Space X, η Nike και η Samsung. Υπογράφει τα γραφικά συναυλιών για καλλιτέχνες όπως η Ariana Grande, ο Justin Bieber και η Nicki Minaj, ενώ το 2019, έργο του φιγουράριζε στη συλλογή της Louis Vuitton, μπροστά από τις βιτρίνες των μεγαλύτερων καταστημάτων της ανά τον κόσμο.
«Ο Beeple κοιτάζει ολόκληρο το έργο του καθώς παρουσιάζεται στο Instagram ως ένα είδος readymade του Duchamp» μας λένε οι Christie's. Το βέβαιο είναι ότι μαζί με τον καλλιτέχνη, το κοιτούν και οι 1,8 εκατομμύρια οπαδοί του στο Instagram, γεγονός που δεν πρέπει να πέρασε απαρατήρητο από τους υπευθύνους του οίκου. Στο προσφερόμενο έργο «Everydays, the first 5000 days» ο καλλιτέχνης φέρνει μαζί μια ποικιλία θεμάτων και στιλιστικών τάσεων για να δημιουργήσει ένα ψηφιακό ψηφιδωτό. Οργανωμένη σε χαλαρή χρονολογική σειρά, η συγκέντρωση των μεμονωμένων «pixel» αποκαλύπτει αφηρημένες ή ρεαλιστικές, κωμικές ή σουρεαλιστικές εικόνες, εμπνευσμένες από γεγονότα της καθημερινότητας, αλλά και από τα προσωπικά βιώματα του καλλιτέχνη.
Η διαφορά μεταξύ των εικόνων από την πρώτη μέρα του εγχειρήματος (1 Μαΐου 2007) και την τελευταία, οπότε συμπλήρωσε 5.000 ψηφιακά έργα (7 Ιανουαρίου 2021), είναι αποκαλυπτική και δείχνει εύληπτα την αλλαγή του Beeple με τα μέσα που διέθετε. Κατά την έναρξη του έργου, οι πρώτες μέρες χαρακτηρίζονται από σχέδια παραστατικά. Μόλις ο Beeple άρχισε να εργάζεται σε 3D εφαρμογές, προχώρησε σε πιο αφηρημένα θέματα, με φόρμα και επανάληψη. Τα τελευταία πέντε χρόνια, ωστόσο, οι ψηφιακές του εικόνες γίνονται όλο και πιο επίκαιρες, αντιδρώντας συχνά στα γεγονότα της εποχής. Κι είναι χαρακτηριστικό αυτό που λέει ο ίδιος για τα έργα του: «αντιλαμβάνομαι τη δουλειά μου σαν πολιτικός γελοιογράφος. Αντί να κάνω σκίτσα, χρησιμοποιώ τα προηγμένα εργαλεία 3D για να περιγράψω την καθημερινότητα σε πραγματικό χρόνο.
» Είμαι ενθουσιασμένος που δημοπρατείται το πρώτο 100% ψηφιακό έργο τέχνης στους Christie's. Νομίζω ότι αυτή είναι μια ιστορική στιγμή, όχι μόνο για την ψηφιακή τέχνη, αλλά για όλο τον κόσμο των εικαστικών. Η χρήση της τεχνολογίας του blockchain μας βοηθά να επιβεβαιώσουμε την προέλευση του έργου τέχνης, οπότε νομίζω ότι θα δούμε μια έκρηξη όχι μόνο από νέες ψηφιακές δημιουργίες, αλλά και από νέους συλλέκτες. Είναι μεγάλη τιμή να είμαι μέρος αυτής της κίνησης».
Η πώληση θα τρέξει αποκλειστικά στο διαδίκτυο από τις 25 Φεβρουαρίου έως τις 11 Μαρτίου. Η υποβολή προσφορών θα ανοίξει μόλις στα 100 δολάρια. Περισσότερα μπορείτε να μάθετε εδώ
