Η μεγάλη άνοδος των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας δεν είναι μόδα που θα περάσει. Οι ιστορικά υψηλές τιμές του χρυσού, η καταβαράθρωση των αποδόσεων στα ομόλογα, η καθήλωση του πετρελαίου και των εμπορευμάτων είναι εξελίξεις που οδηγούν την παγκόσμια επενδυτική κοινότητα στο συμπέρασμα ότι η πανδημία ωθεί ολόκληρο τον κόσμο σε αλλαγή εποχής.
Οι οικονομίες του πλανήτη καλούνται να προσαρμοστούν σε νέα δεδομένα για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος στο ασφαλιστικό, στο συνταξιοδοτικό, στην Υγεία, στα χέρη και τις επενδύσεις.
Συνεχή σήματα ότι έχουμε μπει σε μια άλλη εποχή εκπέμπουν τόσο η αγορά ομολόγων, όσο και τα εμπορεύματα. Στα ομόλογα οι αποδόσεις βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, μια σαφής ένδειξη των απαισιόδοξων προσδοκιών για τις προοπτικές της οικονομίας. Το ίδιο μήνυμα παίρνουμε και από τον χρυσό, ο οποίος συχνά διαπραγματεύεται πάνω από τα 2.000 δολάρια/ουγγιά.
Αλλά και τα εμπορεύματα της πραγματικής οικονομίας υποδεικνύουν την ίδια απαισιοδοξία για την πορεία της διεθνούς ανάπτυξης. Το πετρέλαιο Brent ύστερα από 22 εβδομάδες παλεύει να κατοχυρώσει τη ζώνη των 45 δολαρίων/βαρέλι, ενώ το αμερικανικό αργό δεν μπορεί να σταθεροποιηθεί πάνω από τα 43 δολάρια/βαρέλι, με τις πετρελαϊκές εταιρείες η μία μετά την άλλη να προβαίνουν σε ανακοινώσεις για μείωση των επιπέδων κερδοφορίας τους, αλλά και των μελλοντικών επιπέδων των κερδών. Μια ματιά στον πετρελαϊκό κολοσσό της Σαουδικής Αραβίας αρκεί. Η Aramco ανακοίνωσε βουτιά 73,4% των καθαρών κερδών για το δεύτερο τρίμηνο του 2020 σε ετήσια βάση.
Ακόμη και το γεγονός ότι το ράλι των χρηματιστηριακών δεικτών επιτυγχάνεται, όπως θα αναλύσουμε και πιο κάτω μέσω πολύ συγκεκριμένων κλάδων, εκπέμπει το ίδιο ακριβώς μήνυμα με τα εμπορεύματα και τα ομόλογα: Ισως πρέπει να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα.
Οι αναλυτές βέβαια είναι μοιρασμένοι σε δύο στρατόπεδα και οφείλουμε να παρουσιάσουμε και τις δύο απόψεις.
Οι αισιόδοξοι
Οι AstraZeneca, Moderna, CanSino, Pfizer, Sinovac και Sinopharm έφτασαν στη Φάση 3 τον Ιούλιο 2020, ενώ άλλα 152 εμβόλια βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο. (σ.σ. Δεν σχολιάζουμε την κυκλοφορία του ρωσικού εμβολίου, δεδομένων των αμφιβολιών που συνοδεύουν τις κλινικές δοκιμές)
Σύμφωνα λοιπόν με κάποιους οίκους -μεταξύ των οποίων και η Goldman Sachs- και τουλάχιστον ένα εμβόλιο να εγκριθεί έως τα τέλη του 2020 - αρχές 2021 και να διανεμηθεί ευρέως μέχρι το τέλος του β' τριμήνου του 2021, θα είναι αρκετό να λήξουν τα βάσανά μας και να «έρθει η οικονομική άνθηση».
Μετά την έγκριση του εμβολίου, η Goldman εκτιμά ότι το ποσοστό ανάκαμψης θα φτάσει έως και το 100% για τις κατηγορίες δαπανών που πλήττονται βαθιά από την κρίση και 50% για τις κατηγορίες που επηρεάζονται μέτρια.
Για το 2021 αναμένει αύξηση ΑΕΠ +10% το πρώτο τρίμηνο, +8% το δεύτερο τρίμηνο, 4% και +3% το τρίτο και το τέταρτο τρίμηνο, αντίστοιχα. Εάν ο Goldman έχει δίκιο, τότε η ανάπτυξη του 2021 θα ανέλθει στο +6,2% σε ετήσια μέση βάση έναντι +5,6% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.
Θα έχουμε όμως τόσο γρήγορα ένα αποτελεσματικό εμβόλιο;
Υπάρχουν πιθανότητες, καθώς όλοι οι υποψήφιοι έχουν λάβει κανονιστικές εγκρίσεις να προχωρήσουν γρήγορα σε δοκιμές σε ανθρώπους, παρακάμπτοντας τις μακροχρόνιες δοκιμές σε ζώα που είναι ο κανόνας στην ανάπτυξη εμβολίων.
Επιπλέον, προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη του πολυπόθητου εμβολίου οι εταιρείες τρέχουν δύο φάσεις μαζί.
Σε όσους ενίστανται για τη χρονική «εκβίαση» των κλινικών δοκιμών, ο αντίλογος είναι ότι η επιστημονική κοινότητα χρησιμοποίησε το ήδη υπάρχον ερευνητικό έργο του SARS, καθώς είναι περίπου 80% πανομοιότυπος με τον SARS CoV-2 και έχει παρεμφερείς μηχανισμούς προσκόλλησης.
Επομένως, σύμφωνα με τους αισιόδοξους, εντός ολίγων μηνών το εμβόλιο θα γίνει το μεγάλο όπλο των οικονομιών για την αντιστροφή των ρυθμών ανάπτυξης.
Οι απαισιόδοξοι
Μπορεί να έχουμε 160 υποψήφια εμβόλια, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι λιγότερο από το 10% των φαρμάκων που εισέρχονται σε κλινικές δοκιμές έχουν εγκριθεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων.
Κάποιοι οίκοι μάλιστα, όπως η Deutsche Bank, πιστεύουν μεν ότι πιθανότατα να υπάρξει ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, εντούτοις βλέπουν διάφορα εμπόδια, με πρώτο και καλύτερο την απουσία εμπιστοσύνης των πολιτών.
Σύμφωνα μάλιστα με μια πρώτη δημοσκόπηση στις ΗΠΑ, μόνο το 42% των Αμερικανών θα δεχθεί να εμβολιαστεί.
Προφανώς το γεγονός ότι ένα από τα πρώτα εμβόλια που πιθανότατα θα κυκλοφορήσουν -αν όλα πάνε καλά με τη Φάση 3 των κλινικών δοκιμών- θα έχει τεχνολογία m-RNA, δημιουργεί αρκετό σκεπτικισμό, μιας και πρόκειται για μια τεχνολογία που ακόμα κανένα προϊόν της δεν έχει εγκριθεί σε καμία χώρα.
Η παράμετρος που αγνοούν σχεδόν όλοι
Πέραν όμως της φιλολογίας περί του εμβολίου, αυτό που προβληματίζει τη στήλη περισσότερο από όλα, είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της νόσου Covid-19 στον ανθρώπινο οργανισμό, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τα συστήματα ασφάλισης, τα συστήματα περίθαλψης, τους κρατικούς προϋπολογισμούς και εν τέλει για την παγκόσμια οικονομία.
Η έρευνα του πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Φρανκφούρτης, τα δραματικά ποσοστά της οποίας ανακοινώθηκαν και από τον κ. Τσιόρδα είναι ενδεικτική.
Το 78% των νοσούντων ακόμη και με ελαφρά συμπτώματα παρουσιάζουν καταπόνηση του καρδιακού μυός, σε κάποιες περιπτώσεις ανάλογη μ’ εκείνη ενός εμφράγματος.
Σιγά σιγά έρχονται στην επιφάνεια και άλλες μελέτες όσον αφορά τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της νόσου στο ήπαρ, στις αρτηρίες και στο νευρικό σύστημα, αποδεικνύοντας ότι η επιστημονική κοινότητα δεν έχει αποκτήσει ακόμη πλήρη εικόνα για το αποτύπωμα της νόσου στον ανθρώπινο οργανισμό.
Αυτή είναι μια παράμετρος που μπορεί να αλλάξει στο μέλλον πολύ περισσότερα πράγματα από όσα μπορούμε να φανταστούμε αυτή τη στιγμή.
Οι μεγάλες αποδόσεις και η... ύφεση
Πολλοί αντιπαραβάλλουν το ράλι των χρηματιστηριακών δεικτών, προκειμένου να δικαιολογήσουν μια πιο αισιόδοξη άποψη για τις εξελίξεις στο μέτωπο της διεθνούς οικονομίας.
Ποιες εταιρείες όμως ηγούνται αυτού του ράλι; Οι μετοχές του Nasdaq 100 αύξησαν την κεφαλαιοποίησή τους κατά 2,9 τρισ. δολάρια φέτος.
Παρατηρήστε ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές. Μήπως οι εταιρείες που οδηγούν το ράλι είναι ακριβώς αυτές που επωφελούνται από τις «κοινωνικές αποστάσεις» και το νέο προφίλ εργασίας/διασκέδασης που έχει επιβάλει ο SARS CoV-2;
Ας δώσουμε ένα παράδειγμα: Σύμφωνα με έρευνα της Credit Cards, πάνω από το 40% των ανθρώπων που προ πανδημίας ξόδευαν χρήματα σε εισιτήρια κινηματογράφου, εκδηλώσεις, αθλητικές διοργανώσεις έχουν μηδενίσει πλέον τα συγκεκριμένα έξοδα.
Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και πρόσφατη έρευνα των Bloomberg και Morning Consult, σύμφωνα με την οποία οι μισοί Αμερικανοί αποφεύγουν τα μπαρ και τα καταστήματα εστίασης.
Πώς προτιμούν πλέον να περνούν τον ελεύθερό τους χρόνο; H απάντηση κρύβεται στα κέρδη - ρεκόρ β' τριμήνου της Amazon, της Apple ή της Netflix, η οποία πρόσθεσε 10,1 εκατομμύρια νέους συνδρομητές το τελευταίο τρίμηνο. Η Wayfair είναι άλλο ένα παράδειγμα με πωλήσεις 4,3 δισ. δολάρια, ήτοι αυξημένες πάνω από το 80%.
Μήπως η τρελή άνοδος αυτών των εταιρειών προεξοφλεί ότι έχουμε εισέλθει σε μια νέα εποχή όχι και τόσο προσωρινή δυστυχώς και ότι η μεγάλη οικονομική αναταραχή είναι μπροστά μας;
Πότε θα αρχίσουν τα «δύσκολα»
Αν αποσυρθούν τα τεράστια προγράμματα στήριξης των κυβερνήσεων, ο αντίκτυπος θα είναι σοβαρός, από τους χαμηλόμισθους και τους υψηλότερα αμειβόμενους, τους αυτοαπασχολούμενους, τις γυναίκες, τους μετανάστες και τους νέους, ειδικά όσοι απασχολούνται σε τομείς που πλήττονται περισσότερο, όπως το λιανικό εμπόριο, ο τουρισμός και η φιλοξενία.
Σύμφωνα με το Bloomberg, οργανώσεις που βοηθούν τον κόσμο να βρίσκει διεξόδους για τα οικονομικά του προβλήματα, προειδοποιούν για μια κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των οικογενειών που θα επιβαρυνθούν με λογαριασμούς που δεν θα είναι σε θέση να πληρώσουν.
Για να μιλήσουμε και λίγο για τα του «οίκου μας», το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Χρέους των Καταναλωτών εκτιμά ότι έως και το 10% των νοικοκυριών της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει ήδη πρόβλημα, ενώ μελέτη του think tank Bruegel διαπίστωσε ότι σχεδόν το ένα τρίτο των ευρωπαϊκών νοικοκυριών αδυνατούσε να καλύψει μια απροσδόκητη δαπάνη, ακόμη και πριν από την κρίση του κορωνοϊού. Οι χώρες δε της Νότιας Ευρώπης έχουν τις περισσότερες «οικονομικά ευάλωτες» οικογένειες.
Η απώλεια ενός μισθού είναι η βασική αιτία για οικονομικά προβλήματα, επομένως μέχρι τώρα τα προγράμματα στήριξης των εργαζομένων απορρόφησαν τους όποιους κραδασμούς.
Για πόσο καιρό όμως οι κυβερνήσεις θα καταφέρουν να παρέχουν αυτές τις στηρίξεις, η απόσυρση των οποίων συνεπάγεται πτώση της κατανάλωσης, αθετήσεις πληρωμών και εν τέλει χρηματοοικονομική αστάθεια;
Οι κλάδοι του μέλλοντος
Στην πρώτη γραμμή της χρηματιστηριακής δημοσιότητας θα είναι για καιρό το πλήθος των φαρμακευτικών/εταιρειών βιοτεχνολογίας που εργάζονται για τη θεραπεία και την πρόληψη του SARS CoV-2.
Health Tech
Στη μάχη πλέον εισέρχονται και οι εταιρείες health tech, όπως για παράδειγμα η Illumina, καθώς το γενετικό προφίλ του ασθενούς σε συνδυασμό με το γονιδιωματικό προφίλ του κορωνοϊού ευθύνονται σε ένα μεγάλο ποσοστό για τις τεράστιες διαφορές που παρατηρούνται στα κλινικά συμπτώματα από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Health care
Οι εταιρείες που παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες, αναπτύσσουν ιατρικό εξοπλισμό, προσφέρουν ιατρική ασφάλιση ή διευκολύνουν την παροχή υγειονομικής περίθαλψης σε ασθενείς θα είναι στην πρώτη γραμμή αναζήτησης προκειμένου να εξοπλιστούν τα συστήματα υγείας όχι μόνο απέναντι στη σημερινή πανδημία, αλλά και τις μακροπρόθεσμες συνέπειές της σε όσους έχουν νοσήσει.
Ο κλάδος, ως μη κυκλικός, είχε μια ισχυρή θέση στα αμυντικά χαρτοφυλάκια, αλλά η στάθμισή του θα βαίνει αυξανόμενη μέσω αξιοσημείωτων εταιρειών όπως η United Health Group, η CVS Health Corp, η Cigna Corp, η Boston Scientific Corp, η Edwards Lifesciences κ.ά., ή καλαθιών μετοχών -ETFs- όπως το iShares U.S. Health Care Providers ETF (IHF) ή το Health Care Select Sector SPDR Fund (XLV).
Οι ψηφιακές πλατφόρμες
Οι ψηφιακές πλατφόρμες δεν είναι μια μόδα με ημερομηνία λήξης όταν η καμπύλη της επιδημίας σβήσει. Ως εκ τούτου, αυξάνεται η ζήτηση για πλατφόρμες απομακρυσμένης επικοινωνίας όπως η Atlassian Corporation (TEAM ), η Slack (WORK) και η Zoom (ZM), ενώ η Microsoft παραμένει leader με τρεις υπηρεσίες/προϊόντα -Azure, Skype και Microsoft Teams chat app.
Οι πλατφόρμες ψηφιακού μάρκετινγκ όπως το Facebook, η Google και το Twitter επωφελούνται επίσης, καθώς οι προϋπολογισμοί για μάρκετινγκ σε συνέδρια, εκδηλώσεις, εμπορικές εκθέσεις και συναντήσεις μετατρέπονται πλέον σε διαφημίσεις και καμπάνιες στο διαδίκτυο.
Cybersecurity
Οι χάκερ στοχεύουν ακριβώς στην αυξανόμενη εξάρτηση ανθρώπων και επιχειρήσεων από τα ψηφιακά εργαλεία. Ως εκ τούτου, τα ισχυρά μέτρα ασφαλείας του κυβερνοχώρου έχουν μεγαλύτερη σημασία από ποτέ. Μερικές από τις πιο δημοφιλείς εταιρείες που προσφέρουν λύσεις για την προστασία στον κυβερνοχώρο είναι η Cisco, η Palo Alto Networks, η Broadcom, η ΝortonLifeLock, η Check Point Software Technologies, η Fortinet, η Akamai Technologies, η Cloudflare, το Proofpoint και η Splunk, η οποία, αν και εταιρεία δεδομένων, τα εκμεταλλεύεται για να παραγάγει λύσεις ασφαλείας στον κυβερνοχώρο. Δημοφιλείς συμμετοχές έχουμε και στα ETFs, CIBR και HACK.
Νέα εποχή - νέα προϊόντα
Η ξενοδοχειακή βιομηχανία προσπαθεί να κερδίσει ξανά την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
Νέα προϊόντα τεχνολογίας θα επηρεάσουν το μέλλον του ξενοδοχειακού τομέα, όπως για παράδειγμα το «FaceMe» της Cyberlink, που προσφέρει μία από τις πιο ακριβείς μηχανές αναγνώρισης προσώπου στον κόσμο με νέα χαρακτηριστικά που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να ανοίξουν ξανά σε συνθήκες Covid-19, όπως η ανίχνευση μάσκας, η θερμική κάμερα κ.ά.
Στην προσπάθεια να μειώσει τις επαφές μεταξύ προσώπων εν μέσω της πανδημίας, η KT Corporation κυκλοφόρησε επίσης ένα νέο προϊόν, το ρομπότ ξενοδοχείου GiGA Genie δεύτερης γενιάς, το οποίο θα επωμιστεί το room service των επισκεπτών του Novotel Ambassador Dongdaemun Hotels & Residences της Σεούλ.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρότι οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
* Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο στις 15-16 Αυγούστου 2020.
