Πτώση έως και 3% σημειώνουν οι μεγαλύτεροι χρηματιστηριακοί δείκτες της Ευρώπης, με φόντο τις ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις που πυροδότησαν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών. Ο μεγαλύτερος φόβος των επενδυτών μετά τη στροφή των Ευρωπαίων ψηφοφόρων προς την ακροδεξιά και τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία είναι η πιθανότητας μιας δραματικής αλλαγής σε επίπεδο προτεραιοτήτων. Οι επενδυτές ανησυχούν και για τη γενικότερη «συμπεριφορά» των ευρωπαϊκών θεσμών σε ό,τι αφορά τη γεωπολιτική κατάσταση και ειδικότερα σε πεδία που η άμυνα και η ασφάλεια αποτελούν κεντρικό άξονα.
Για να γίνει αντιληπτό πόσο ευμετάβλητο είναι το τοπίο, αρκεί να σκεφτούμε πόσο πολύ ενδέχεται να αλλάξει το γεωπολιτικό σκηνικό στην περίπτωση που στην Ευρώπη συνεχιστεί η άνοδος της ακροδεξιάς και στην Αμερική εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Όμως, ενώ τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών δεν μεταβάλλουν προσώρας την πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση, η οποία ούτως ή άλλως είναι αργή και πολλές φορές προβληματική, υπάρχει ένας ακόμη μεγαλύτερος κίνδυνος, ο οποίος δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί. Ένας κίνδυνος που σχετίζεται με την οικονομία και απασχολεί ιδιαίτερα τις αγορές. Όσο ενισχύονται οι ακροδεξιές φωνές στην Ευρώπη τόσο αυξάνεται η πολιτική αβεβαιότητα αλλά και η αβεβαιότητα σχετικά με τις πολιτικές που θα εφαρμοστούν. Και στην περίπτωση που η αβεβαιότητα συνδυαστεί με ευρύτερες γεωπολιτικές αναταράξεις, θα μπορούσε κάλλιστα να οδηγήσει σε μια νέα οικονομικοπολιτική κρίση στην Ευρώπη.
Αυτό εκτιμά ο πολύπειρος αναλυτής και γνώστης των ευρωπαϊκών θεμάτων και συσχετισμών, Ιταλός οικονομολόγος Λορέντζο Κοντόνιο, ο οποίος έχει εκπροσωπήσει επί σειρά ετών την Ιταλία στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων. Όπως σημειώνει, αυτό που κυρίως ενδιαφέρει τους Ευρωπαίους πολίτες και τις χρηματαγορές - πέρα από τη βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα και τις πρόωρες εκλογές στη Γαλλία - είναι ο κίνδυνος μιας νέας οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με τον ίδιο, το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν απειλεί, σε πρώτη ανάγνωση, την πολιτική σταθερότητα στην Ευρώπη, στον βαθμό τουλάχιστον που εκφράζονταν τους τελευταίους μήνες ανησυχίες. Ενδέχεται, ωστόσο, να υπονομεύσει τις αμυντικές προτεραιότητες και την οικονομικοκοινωνική συνοχή που απαιτείται για να αντιμετωπιστούν μελλοντικές προκλήσεις.
Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια προσπαθούν να αφομοιώσουν το εκλογικό αποτέλεσμα και να δουν πέρα από τους νέους συσχετισμούς. Σε τρεις ημέρες πτώσης, ο DAX χάνει περίπου 1,5%, ο πανευρωπαϊκός Euro Stoxx 600 υποχωρεί κατά 1,2%, ενώ μεγαλύτερες είναι οι απώλειες για τον CAC στο Παρίσι (-3%), τον MIB στο Μιλάνο (-2,7%) και τον IBEX στη Μαδρίτη (-2,5%).
Είναι σημαντικό είναι ότι σε μία συγκυρία που η ευρωπαϊκή οικονομία έδειχνε να βγαίνει από το τέλμα και να προσελκύει το επενδυτικό ενδιαφέρον, η επιφυλακτικότητα επιστρέφει και μπορεί πολύ εύκολα να εξελιχθεί σε παρατεταμένη επενδυτική ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Οι επενδυτές θα παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις στη Γαλλία και γενικότερα στην Ευρώπη, αλλά αρχίζουν να προεξοφλούν την αλλαγή σκηνικού.
Εκτός από τις ζυμώσεις για τα πρόσωπα που θα επιλεγούν στα τρία καίρια ευρωπαϊκά αξιώματα, σε Κομισιόν, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έχει ιδιαίτερη αξία να δούμε το πώς θα μεταβληθεί η πολιτική κατεύθυνση της Ευρώπης σε πολύ κρίσιμα ζητήματα. Η αλλαγή πολιτικής, προσθέτει ο κ. Κοντόνιο, μπορεί να γίνει περισσότερο αισθητή στην αναθεώρηση του Green Deal προς μία λιγότερο φιλόδοξη προσέγγιση. Επίσης, αναδύονται στην επιφάνεια γεωπολιτικά γεγονότα, όπως η ευρωπαϊκή διεύρυνση και η διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Η ένταξη δεν αναμένεται πριν το 2029, ωστόσο η διαδικασία πρέπει να ξεκινήσει άμεσα αν η Ε.Ε. επιθυμεί να την επισπεύσει.
Τέλος, κρίσιμη θα είναι και η ευελιξία που θα επιδείξει η Κομισιόν σε λίγες ημέρες, όταν στις 21 Ιουνίου θα ανακοινώσει τους δημοσιονομικούς στόχους των επόμενων τεσσάρων ετών για τις χώρες-μέλη. Είναι ξεκάθαρο ότι η δημοσιονομική αποτίμηση δεν μπορεί να έχει χρώμα πολιτικό και να επηρεαστεί από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Όμως είναι επίσης ξεκάθαρο ότι οι πολιτικές λιτότητας που θα απαιτηθούν σε Γαλλία και Βέλγιο, δύσκολα θα γίνουν αποδεκτές από τις νέες κυβερνήσεις, ενώ αντίστοιχες φωνές ακούγονται ολοένα και περισσότερο και στη Γερμανία. Όλα δείχνουν ότι το ερχόμενο φθινόπωρο θα έχουμε πολύ σκληρές διαπραγματεύσεις, γεγονός που απειλεί με πολύμηνη αβεβαιότητα τις ευρωπαϊκές αγορές.
