Η ερώτηση του τίτλου δεν αφορά την πορεία των τιμών των μετοχών που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ούτε την πορεία των χρηματιστηριακών δεικτών. Αφορά τη συνεχή αποχώρηση μετοχών από το «ταμπλό» της αγοράς, που έχει σαν αποτέλεσμα, τον περιορισμό των μετοχών που διαπραγματεύονται στο Χ.Α. και τον μικρό αριθμό εταιρειών που συγκεντρώνουν το επενδυτικό ενδιαφέρον στην εγχώρια κεφαλαιαγορά.
Το γεγονός που πυροδότησε το νέο κλίμα ανησυχιών για την πορεία του χρηματιστηριακού οικοσυστήματος της Ελλάδας, δεν είναι άλλο από την απόφαση των δύο μεγαλομετόχων της εταιρείας Πλαίσιο, να υποβάλουν προαιρετική δημόσια πρόταση προς τους υπόλοιπους μετόχους για να αποκτήσουν το «ελεύθερο» 17,82% και να βγάλουν την εταιρεία από το Χρηματιστήριο Αθηνών.
Το Πλαίσιο, δεν είναι τυχαία εταιρεία. Είναι εταιρεία διαμάντι. Είναι το απόλυτο επιχειρηματικό αφήγημα, που πρέπει να αποτελεί μοντέλο και παράδειγμα στον χώρο των εξειδικευμένων λιανικών πωλήσεων. Οι πελάτες της εταιρείας είναι ικανοποιημένοι. Οι εργαζόμενοι της εταιρείας, αποτελούν στόχους μεταγραφών από άλλες εταιρείες, καθώς το Πλαίσιο σύμφωνα με τους παράγοντες της αγοράς είναι «ένα μεγάλο σχολείο μέσα στο οποίο μαθαίνεις».
Τα βιογραφικά εργαζομένων με προϋπηρεσία στο Πλαίσιο είναι περιζήτητα. Και όπως είχε γράψει ο Περικλής Κωνσταντινίδης, CEO της επενδυτικής εταιρείας Syracuse Main, Inc. στο άρθρο του, το Πλαίσιο θα μπορούσε κάλλιστα «να βάλει τα γυαλιά» σε αντίστοιχες αλυσίδες του εξωτερικού και να γίνει πανευρωπαϊκό success story.
Ωστόσο, ο χρηματιστηριακός βίος της εταιρείας ήταν αδιάφορος. Η μετοχή δεν «έκανε παιχνίδια», δεν αποτελούσε στόχο των θεσμικών επενδυτών, δεν είχε μετατραπεί σε εργαλείο κερδοσκοπίας στα χέρια των γνωστών «lobbies» και οι μεγαλομέτοχοι δεν εκμεταλλεύτηκαν τη φρενίτιδα του 1999 για να ξεπουλήσουν την εταιρεία. Η μετοχή της Πλαίσιο διαπραγματευόταν στο ταμπλό, μονίμως με ένα τεράστιο discount. Δηλαδή με μια σημαντική έκπτωση που δεν δικαιολογείτο ούτε από τα οικονομικά δεδομένα της εταιρείας, ούτε από το επιτυχημένο μοντέλο ανάπτυξης, αλλά ούτε και από την πραγματική αξία της εταιρείας.
Σήμερα το Πλαίσιο μπαίνει στη λίστα με τις περίπου 300 μετοχές που έχουν διαγραφεί από το Χρηματιστήριο Αθηνών, μετά το κραχ του 1999. Κάποιες από αυτές τις εταιρείες αποχώρησαν από την εγχώρια κεφαλαιαγορά λόγω επιλογής των μετόχων τους, άλλες λόγω εξαγορών και συγχωνεύσεων, άλλες λόγω πτωχεύσεων, ενώ άλλες όπως ο ΟΛΘ και η Ideal αναγκάστηκαν να προβούν σε δημόσιες προσφορές λόγω μετοχικών αλλαγών, χωρίς ωστόσο να επιθυμούν να βρεθούν εκτός ταμπλό.
Ορισμένες από τις μετοχές που αποχώρησαν από την αγορά, ήταν πραγματικά κοσμήματα, όπως η Cosmote, η Vodafone, η Παπαστράτος, η AB Βασιλόπουλος, η Ελαϊς, η Δέλτα Γάλακτος, καθώς και παλαιότερα μια σειρά από τράπεζες που στην πορεία είχαν εξαγοραστεί, συγχωνευτεί ή απορροφηθεί στα πλαίσια της δημιουργίας «τραπεζών πρωταθλητών», όπως ήταν η Τράπεζα Εργασίας, η Κτηματική Τράπεζα και άλλες.
Είναι δυνατόν όμως ένα χρηματιστήριο να στηρίζεται μόνο στις 16 μετοχές που συμμετέχουν στον Δείκτη Large Cap, με κεφαλαιοποίηση πάνω από 1 δισ. και σε κάποιες αξιοπρεπείς μετοχές του Δείκτη FTSE 25 και του Δείκτη Mid Cap; Φυσικά και όχι. Δεν είναι ένα «επαρκές προϊόν», που μπορεί η ΕΧΑΕ να προβάλει στο εξωτερικό, αλλά ούτε και στο εσωτερικό της χώρας.
Δεν μπορεί πάνω σε αυτό το περιορισμένο προϊόν να κτιστεί ξανά η ευρεία μετοχική ιδέα, η μακροχρόνια επενδυτική κουλτούρα και υγιής χρηματιστηριακή αντίληψη.
Δυστυχώς, το πρόβλημα της αποχώρησης μετοχών και της μη εισόδου νέων μετοχών, συμβάλλει στην απογοήτευση των εγχώριων επενδυτών και στο χαμηλό ενδιαφέρον από επενδυτές του εξωτερικού. Και είναι πρόβλημα διαχρονικό.
Δεν αφορά μόνο το 2022 που ήταν χρονιά πτωχή σε εισαγωγές εταιρειών σε όλα τα χρηματιστήρια του πλανήτη, λόγω της ρωσικής εισβολής στη Ουκρανία. Ούτε αφορά μόνο το 2021 που συντελείτο παγκόσμιο πάρτι στις δημόσιες εγγραφές, τόσο σε αριθμό όσο και σε ύψος κεφαλαίων που είχαν αντληθεί.
Σήμερα, που το ύψος των επιτοκίων έχει αυξηθεί και το κόστος δανεισμού είναι υψηλό, η προσφυγή στο Χρηματιστήριο και στο ευρύ επενδυτικό κοινό, προσφέρεται σαν σημαντική εναλλακτική φθηνή πηγή κεφαλαίων για μια σειρά από επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αναπτυξιακό οργασμό.
Επιχειρήσεις νοικοκυρεμένες, με ικανό management, με εξαγωγικό προσανατολισμό που θέλουν να αντλήσουν κεφάλαια. Διότι αν δεν είναι τώρα η ιδανική στιγμή να προσφύγουν στις αγορές κεφαλαίων, πότε θα είναι;
Η απογοήτευση των μικρομετόχων είναι μεγάλη, λόγω των αποχωρήσεων των μετοχών από το Χρηματιστήριο. Αισθάνονται προδομένοι που εμπιστεύτηκαν κάποιες εταιρείες και ταυτόχρονα αισθάνονται απροστάτευτοι απέναντι στις επιθυμίες των μεγαλομετόχων. Δυσαρεστημένοι αισθάνονται παράλληλα και οι επενδυτές από το εξωτερικό, για τις διαδικασίες που ακολουθούνται σχετικά με την αποχώρηση των μετοχών, από το ταμπλό.
Γι’ αυτό δεν βλέπουμε και κανένα fund εξειδικευμένο στον μετοχικό ακτιβισμό, να παρεμβαίνει σε αυτές τις διαδικασίες. Σε μια πιο ώριμη χρηματιστηριακή αγορά σίγουρα θα βλέπαμε κάποιο fund να «σκουπίζει τις μετοχές» της Πλαίσιο πάνω από τα 4,58 ευρώ με σκοπό να παρέμβει στην προαιρετική δημόσια πρόταση και να την μπλοκάρει. Ειδικά σε μια μετοχή με τόση σημαντική επιχειρηματική ουσία και ισχυρό επενδυτικό περιεχόμενο.
