Θα ξεμείνει ο κόσμος από σοκολάτα ή θα φτάσουμε στο σημείο να αγοράζουμε σοκολάτες αντί για… χαβιάρι; Το αγαπημένο γλυκό προϊόν του πλανήτη, που βασίζεται στο κακάο, κινδυνεύει να επιστρέψει στην εποχή των Αζτέκων όταν οι καρποί των κακαόδεντρων ήταν τόσο σπάνιοι που άξιζαν όσο και ο χρυσός.
Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, όμως αν συνεχιστεί ή επιταχυνθεί η κλιματική αλλαγή, η ξηρασία ενδέχεται να καταστρέψει μεγάλο ποσοστό της παγκόσμιας παραγωγής κακάο. Ήδη, παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα στην καλλιέργεια των κακαόδεντρων, με αποτέλεσμα η τιμή του κακάο να έχει εκτιναχθεί σε ιστορικά υψηλά τελευταία, ξεπερνώντας τα 10.300 δολάρια ανά μετρικό τόνο στις αρχές Απριλίου.
Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα, που οι αναλυτές της JPMorgan εκτιμούν ότι στα επόμενα χρόνια η σοκολάτα θα αποτελεί είδος πολυτελείας. Έως ένα βαθμό, το ράλι στις τιμές οφείλεται στις ελλείψεις κακάο που παρατηρούνται παγκοσμίως. Η παρατεταμένη ξηρασία έχει καταστρέψει σημαντικό μέρος των καλλιεργειών στη Δυτική Αφρική, μία περιοχή που συνεισφέρει περίπου το 80% της παγκόσμιας παραγωγής κακάο. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Κακάο, η παγκόσμια προσφορά κακάο θα μειωθεί κατά σχεδόν 11% τη σεζόν 2023/2024.
Δεν είναι όμως μόνο η κλιματική αλλαγή και ο μεγαλύτερης έντασης Χαρματάν (ξηρός άνεμος με σκόνη που πνέει από τα τέλη Νοεμβρίου έως τα μέσα Μαρτίου από τη Σαχάρα). Η JPMorgan επισημαίνει ότι υπάρχουν βαθιά διαρθρωτικά ζητήματα, όπως το γεγονός ότι για πολλά χρόνια δεν γίνονται οι απαιτούμενες επενδύσεις σε καλλιέργειες κακαόδεντρων.
Ακόμη και σήμερα, η παραγωγή κακάο προέρχεται από μικροκαλλιεργητές οι οποίοι δυσκολεύονται οικονομικά, δεν διαθέτουν τα μέσα να επανεπενδύσουν στη γη τους κι έτσι η παραγωγή καλύπτει ολοένα και λιγότερο τη ζήτηση στην πάροδο του χρόνου.
Όπως σημειώνει η Τρέισι Άλεν, αναλύτρια αγροτικών εμπορευμάτων της JPMorgan, η αγορά του κακάο έχει το εξής χαρακτηριστικό: οι καλλιεργητές παράγουν ένα αγαθό υψηλής αξίας, αλλά λαμβάνουν πολύ χαμηλό μερίδιο της πραγματικής αλυσίδας αξίας. Αποτέλεσμα είναι τα ποσοστά αναφύτευσης να είναι πολύ χαμηλά και τα κακαόδεντρα να γερνούν.
Επιπλέον, το πρόβλημα με τις τιμές επιδεινώνεται από τις κερδοσκοπικές κινήσεις των επενδυτών οι οποίοι ποντάρουν με επιθετικό τρόπο στις ελλείψεις του μέλλοντος και «φουσκώνουν» το ράλι των τιμών. Σε αυτό συμβάλλει το γεγονός πως οι μη εμπορικοί επενδυτές κατέχουν πάνω από το 60% των «ανοιχτών» προθεσμιακών συμβολαίων κακάο στην αγορά της Νέας Υόρκης, που είναι ιστορικό υψηλό.
Σύμφωνα με την JPMorgan, οι καταναλωτές θα δουν τις τιμές των αγαπημένων τους προϊόντων σοκολάτας να αυξάνονται μέσα στην επόμενη διετία, καθώς οι μεγαλύτεροι παίκτες του χώρου, εταιρείες όπως η Hershey, η Mars και η Lindt, θα περάσουν το αυξημένο κόστος των τιμών του κακάο στους καταναλωτές.
Και με δεδομένο ότι οι πωλήσεις σοκολάτας έχουν ήδη δεχθεί πλήγμα από τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων δεκαετιών, η JPMorgan προειδοποιεί ότι οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεχτικές στις αυξήσεις στις οποίες θα προχωρήσουν. Ήδη, παρατηρείται στις ΗΠΑ μία μικρή στροφή των καταναλωτών προς άλλα προϊόντα καθώς ο πληθωρισμός ροκανίζει τα διαθέσιμα εισοδήματα.
Κάποιες εταιρείες προσπαθούν να καινοτομήσουν επιλέγοντας συνταγές που χρειάζονται λιγότερο κακάο, όπως για παράδειγμα σοκολάτες με περισσότερα φρούτα και ξηρούς καρπούς, ενώ άλλοι απλώς περιορίζουν το μέγεθος των προϊόντων τους. Όπως και να ‘χει, οι αναλυτές της JPMorgan πιστεύουν ότι τα προϊόντα σοκολάτας θα είναι ακριβότερα στο μέλλον.
Ο οίκος προβλέπει ότι ενώ οι τιμές του κακάο θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα μακροπρόθεσμα, αναμένεται να υποχωρήσουν ελαφρώς σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, περίπου στο επίπεδο των 6.000 δολαρίων ανά μετρικό τόνο.
Τέλος, η JPMorgan εκτιμά ότι υπάρχει… ελπίδα για τους λάτρεις της σοκολάτας, καθώς το παγκόσμιο κλιματικό μοτίβο θα οδηγήσει στην αύξηση της παραγωγής σε ορισμένες περιοχές που καλλιεργούνται κακαόδεντρα. Το φαινόμενο Ελ Νίνιο (κατά το οποίο τα κεντρικά και ανατολικά νερά του Ειρηνικού Ωκεανού κοντά στον Ισημερινό είναι θερμότερα από άλλες περιοχές έως και κατά 3 βαθμούς Κελσίου) σταδιακά εξασθενεί και μπορεί να δώσει τη θέση του σε ένα άλλο φαινόμενο, το Λα Νίνια που φέρνει πτώση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της θάλασσας το καλοκαίρι.
Σε αυτό το σενάριο οι περιοχές της Δυτικής Αφρικής και της Ασίας θα έχουν περισσότερες βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα να δεχθούν στήριξη περιοχές που ευθύνονται για το 80% της παγκόσμιας παραγωγής κακάο, όπως στην Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάνα.
