Πλησιάζει η ώρα του… λογαριασμού για τις παγκόσμιες αγορές, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ μετακόμισε στον Λευκό Οίκο και ετοιμάζεται να υπογράψει δεκάδες προεδρικά διατάγματα που θα ανατρέψουν σε πολλά πεδία τα καθιερωμένα. Η ελίτ του αμερικανικού – και όχι μόνο – επιχειρηματικού κόσμου (οι περισσότεροι παρευρέθηκαν στην ορκωμοσία), ελπίζει ότι ο Τραμπ θα φέρει… ούριο άνεμο, πολιτικές δηλαδή που θα ευνοήσουν τα εταιρικά κέρδη των εισηγμένων στη Wall.
Ο κορυφαίος δείκτης S&P 500 ολοκλήρωσε το 2024 στις 5.881,63 μονάδες και οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών τον τοποθετούν στις 6.600 μονάδες στο τέλος του 2025, που συνεπάγεται περιθώριο ανόδου 12,2% στο έτος και περίπου 9,5% από το χθεσινό κλείσιμο. Η πιο αισιόδοξη πρόβλεψη είναι της Oppenheimer Investment Management, σύμφωνα με την οποία ο S&P 500 θα φτάσει στις 7.100 μονάδες, καταγράφοντας συνολικά κέρδη 20,7% το 2025. Αν επιβεβαιωθεί η εν λόγω πρόβλεψη, τότε θα έχει συμβεί κάτι πολύ σπάνιο, να συμπληρώσει ο S&P 500 τρία συνεχόμενα έτη με κέρδη άνω του 20%.
Όμως αφενός, οι προβλέψεις συνήθως διαψεύδονται και αφετέρου τα ανοιχτά μέτωπα είναι αρκετά: Τι θα γίνει με τους δασμούς, τον πληθωρισμό, την ανεργία και τους ρυθμιστικούς κανόνες για τα crypto; Σε ποιο βαθμό η στροφή προς τον προστατευτισμό θα επιφέρει σοβαρές αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία και τις αγορές; Τι αλλάζει η παρουσία Τραμπ στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα;
Η επιδείνωση του επενδυτικού κλίματος εξαιτίας της αυξημένης αβεβαιότητας αποτελεί ένα ιδιαίτερα δυσμενές και διόλου απίθανο σενάριο, σε μία συγκυρία που τα χρηματιστήρια έχουν βάλει πλώρη για νέα υψηλά. Χθες, οι βασικοί δείκτες της Wall σημείωσαν άνοδο και πλέον ο S&P 500 απέχει μόλις 1% από το πρώτο ιστορικό υψηλό του 2025, ωστόσο οι αγορές παραμένουν ευάλωτες.
Ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος εξαιτίας των δασμών θα πυροδοτούσε αλυσιδωτές αντιδράσεις, ενώ μακροπρόθεσμα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και η στάση που θα κρατήσουν οι ΗΠΑ σε διάφορα ζητήματα, καθώς είναι πολύ πιθανό να διαταραχθούν οι ισορροπίες σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Ουάσιγκτον με παραδοσιακούς συμμάχους, όπως η Ευρώπη.
Οι δασμοί και η μεταρρύθμιση της μεταναστευτικής πολιτικής αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο των πρώτων «εντολών» του 47ου προέδρου των ΗΠΑ. Ήδη, ο Τραμπ δήλωσε ότι στόχος είναι, από την 1η Φεβρουαρίου, να επιβληθούν επιπλέον δασμοί 25% σε Καναδά και Μεξικό. Όμως, οι αποφάσεις για τη δημοσιονομική πολιτική είναι αυτές που θα διαμορφώσουν τις συνθήκες για το μέλλον. Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί μειώσεις φόρων και άλλες φιλικές προς την επιχειρηματικότητα περικοπές. Αν οι δασμοί και τα νέα έσοδα δεν αποδειχθούν αρκετά, τότε θα είναι μονόδρομος η διεύρυνση του δημοσιονομικού ελλείμματος, μία εξέλιξη που θα ασκήσει ανοδικές πιέσεις στα επιτόκια.
Η νέα θητεία Τραμπ, μπορεί να φέρει αλλαγές που θα δώσουν ώθηση στα χρηματιστήρια, ωστόσο, γενικότερα οι ανατροπές φέρνουν και ανακατατάξεις στις αγορές. Ένα θέμα, για παράδειγμα, είναι οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων, καθώς όσο παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, αποτελούν «ανταγωνιστή» των μετοχών και περιορίζουν τις επενδύσεις και τις κεφαλαιακές εισροές στα χρηματιστήρια. Η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς έφτασε στο 4,8% στις 14 Ιανουαρίου, που είναι από τα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί από το 2007, ενώ τις τελευταίες ημέρες έχει υποχωρήσει στο 4,57% με φόντο τα στοιχεία για τον πληθωρισμό.
Σε ό,τι αφορά τους δασμούς και με βάση τις δηλώσεις του Τραμπ, η Ουάσιγκτον θα επιβάλλει δασμούς 60% σε όλες τις εισαγωγές από την Κίνα, 25% σε Καναδά και Μεξικό και 10% σε όλες τις υπόλοιπες, αν και ενδεχομένως θα υπάρξουν εξαιρέσεις στο πεδίο της ενέργειας. Οι οικονομικές επιπτώσεις των δασμών θα εξαρτηθούν από μία σειρά παραγόντων, όπως το ύψος και το εύρος τους, ο βαθμός στον οποίο το δολάριο θα υποτιμηθεί αλλά και τα πιθανά αντίποινα. Έχει μεγάλη σημασία η αντίδραση των χωρών που πλήττονται και η Ευρώπη είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, αφού προχθές ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για τη Βιομηχανική Στρατηγική, Στεφάν Σεζουρνέ, δήλωσε ότι η ΕΕ θα προτείνει στον Τραμπ να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες προκειμένου να αποφευχθεί ο εμπορικός πόλεμος.
Στο μέτωπο του πληθωρισμού, τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Αν οι δασμοί εφαρμοστούν βάσει των προαναγγελιών του Τραμπ, οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ θα ξεπεράσει το 3% έως το τέλος του 2025. Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλα είναι ότι ο αντίκτυπος θα είναι προσωρινός και το φαινόμενο θα εξασθενήσει το 2026, όπως αναμένουν οι αναλυτές. Παρ’ όλα αυτά, για φέτος έστω, θα υπάρξουν επιπτώσεις για τις αγορές μέσω των ομολόγων καθώς η Fed θα αναγκαστεί είτε να παγώσει τις μειώσεις των επιτοκίων, είτε - ακόμα χειρότερα - να προχωρήσει σε αυξήσεις.
Και φτάνουμε στις μετοχές, όπου η εξίσωση έχει πολλούς αγνώστους και κατά συνέπεια είναι για… δυνατούς λύτες. Η πανηγυρική νίκη του Τραμπ προκάλεσε κύμα ενθουσιασμού, αλλά η αναμενόμενη αβεβαιότητα μπορεί να γυρίσει… αντίθετα τον άνεμο. Είναι νωπές οι μνήμες από τα κόκκινα ταμπλό στα χρηματιστήρια μέσα στο 2024 κάθε φορά που οι επενδυτές φοβόντουσαν ότι η Fed θα κρατήσει ψηλά τα επιτόκια. Το ράλι, εν τέλει, παρέμεινε άθικτο κυρίως λόγω της μανίας για την Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά αυτό δεν θα συμβαίνει πάντα. Επιπλέον, οι μετοχές προέρχονται από μία πολύ μεγάλη σε διάρκεια και εύρος ανοδική κίνηση και κάποια στιγμή θα είναι «υγιές» να διορθώσουν.
Το θέμα είναι αν ο Τραμπ θα επιβεβαιώσει την πεποίθηση που τον θέλει «ούριο άνεμο» για τις αγορές ή αν η ευρύτερη στρατηγική του προκαλέσει χάος διεθνώς. Διότι μπορεί η στρατηγική «Make America Great Again» να υπόσχεται ένα καλύτερο αύριο για τις αμερικανικές επιχειρήσεις αλλά υπάρχει πάντα ο κίνδυνος γενικότερων διεθνών αναταράξεων.
