Η πίεση στην αγορά των αμερικανικών ομολόγων μπορεί να έγινε πρωτοσέλιδο αυτές τις ημέρες όμως δεν είναι μια καινούργια εξέλιξη.
Από τον Σεπτέμβριο οι τιμές των αμερικανικών ομολόγων υφίστανται πιέσεις, καθώς η δυναμική της οικονομίας των ΗΠΑ μετρίασε τις προσδοκίες για μειώσεις επιτοκίων.
Από τον Νοέμβριο και μετά προστέθηκαν επιπλέον οι ανησυχίες για την εμπορική και τη δημοσιονομική πολιτική του προέδρου Τραμπ, οι οποίες αναμένεται να αναζωπυρώσουν τις πληθωριστικές πιέσεις, αναγκάζοντας τη Fed να επιβραδύνει ακόμα περισσότερο τις μειώσεις επιτοκίων.
Ο πληθωρισμός όμως είναι ο επενδυτικός «δολοφόνος» για τους ενασχολούμενους με την αγορά των ομολόγων. Βλέπετε, δεν έχει νόημα η επένδυση στα ομόλογα αν ο πληθωρισμός ροκανίζει τα κουπόνια μας. Οι αποδόσεις των ομολόγων λοιπόν κινούνται ανοδικά γιατί ανοδικά κινούνται και οι πληθωριστικές προσδοκίες.
Για αυτούς ακριβώς τους λόγους στο Οutlook του 2025 γράφαμε ότι «καθώς ξεκινά το 2025, οι αυξανόμενες αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων αποτελούν ίσως τη μεγαλύτερη πρόκληση για την ανοδική αγορά. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου των ΗΠΑ κινείται τις πρώτες ημέρες του έτους στο 4,6%, ένα από τα υψηλότερα επίπεδα από τον περσινό Μάιο».
Την Παρασκευή οι ισχυροί ρυθμοί που εμφάνισε η αγορά εργασίας των ΗΠΑ τον Δεκέμβριο- πρόσθεσαν 256.000 θέσεις εργασίας εκτός αγροτικού τομέα ενώ η μέση πρόβλεψη των αναλυτών σε έρευνα του Dow Jones αναφερόταν σε μόλις 155.000 νέα μισθολόγια – αύξησαν ακόμα περισσότερο την απόδοση της αμερικανικής δεκαετίας, σπρώχνοντας την πάνω από το 4,78%, ήτοι στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο.
Αν και γράφτηκε ευρέως λοιπόν ότι το πριμ κινδύνου έκανε την επανεμφάνιση του στις αγορές χρέους εν μέσω ανησυχιών για τα επιτόκια και τη δημοσιονομική πολιτική, στην ουσία αυτό το πριμ «ζει ανάμεσα μας» ήδη από τον Σεπτέμβριο.
Γιατί επομένως ξαφνικά όλοι ασχολούνται με τα δρώμενα στην αγορά των ομολόγων;
Γιατί τώρα αρκετοί διαχειριστές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Amundi- είναι ο μεγαλύτερος asset manager στην Ευρώπη γι’αυτό γίνεται ξεχωριστή μνεία- δηλώνουν ανοικτά ότι δεν αποκλείεται η απόδοση των αμερικανικών 10ετών ομολόγων να τεστάρει ξανά το επίπεδο του 5%, με αποτέλεσμα να έχει αρχίσει να δημιουργείται ένα επιπλέον στρες στην αγορά και πολλοί να αρχίζουν δειλά δειλά να αναρωτιούνται αν η πίεση από τις αποδόσεις των ομολόγων περάσει κάποια στιγμή στις μετοχές.
Το ερώτημα αυτό το θέσαμε στην ανάλυση μας για το Outlook της φετινής χρονιάς.
«Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να δώσουμε μια συγκεκριμένη απάντηση, καθώς δεν έχει αναδειχθεί τις τελευταίες δεκαετίες ένα «όριο» που αν το ξεπεράσει η απόδοση του 10ετούς προκαλεί αυτόματα τη διόρθωση των μετοχών.
Αυτό μπορεί πράγματι να συμβεί όταν οι αποτιμήσεις στις αγορές μετοχών είναι υψηλές, όπως για παράδειγμα ήταν το 1994 και το 2022. Όμως μπορεί να συμβεί και όταν οι αγορές των μετοχών δεν είναι στα υψηλά τους επίπεδα, όπως για παράδειγμα το 2018.
Όπως και να έχει, μια κίνηση πάνω από το 4,75% θα μπορούσε να προκαλέσει μια αύξηση του volatility στις μετοχές και πάνω από το 5% θα μπορούσε να είναι μια «απειλή» για την ανοδική αγορά».
Eδώ είμαστε λοιπόν. Η αμερικανική δεκαετία φλερτάρει ανοιχτά πλέον με το 4,75% και αρκετοί αναλυτές μας προετοιμάζουν για απόδοση πέριξ του 5%. Οι επενδυτές διατηρούν την ψυχραιμία τους στις αγορές των μετοχών όσο απέχουμε από το 5%, αλλά ένας προσεκτικός παρατηρητής θα έχει ήδη σημειώσει ότι ο δείκτης VIX έχει αρχίσει να «ενισχύεται» αθόρυβα αλλά σταθερά τις τελευταίες ημέρες, ενώ παρουσιάζει μεγάλες ενδοσυνεδριακές διακυμάνσεις. Τουτέστιν, οι επενδυτές είναι ψύχραιμοι μεν, πιο νευρικοί δε.
Ένας ακόμα δε πιο προσεκτικός παρατηρητής έχει ήδη εντοπίσει ότι οι πωλήσεις των insiders στη Wall Street για το τέταρτο τρίμηνο του 2024 βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο όλων των εποχών σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα. (σ.σ:Ο λόγος πωλήσεων προς αγορές διαμορφώθηκε στις 23,7 φορές στο δ’ τρίμηνο του 2024).
Οι πωλήσεις αυτές προφανώς και θα αυξηθούν αν οι διαχειριστές δεν ικανοποιηθούν από τα πρώτα δείγματα γραφής της κυβέρνησης Τραμπ όσον αφορά τη διαχείριση του δημοσιονομικού ελλείμματος των ΗΠΑ, το οποίο για το 2024 εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 1,7 τρις δολάρια, ήτοι πέριξ του 6,3% του ΑΕΠ.
Βλέπετε ναι μεν ο Μασκ έχει υποσχεθεί ότι θα μειώσει τις δαπάνες κατά 2 τρις δολάρια, όμως μια μείωση των δαπανών κατά το ένα τρίτο, ούτε εύκολη υπόθεση είναι, ούτε είναι εφικτό ν’ αφήσει άθικτους τους ρυθμούς ανάπτυξης.
Από την άλλη, αν οι δαπάνες δεν αρχίσουν να μειώνονται με έναν ικανοποιητικό ρυθμό, η αγορά θα «υποβάλλει» την ένστασή της επιβάλλοντας υψηλότερα επιτόκια.
Γιατί, τι αντικατοπτρίζουν στην ουσία οι αυξανόμενες αποδόσεις στην αγορά των ομολόγων; Eίτε υψηλότερες προσδοκίες πληθωρισμού, είτε επαναξιολόγηση του κινδύνου στις χρηματοπιστωτικές αγορές, είτε και τα δύο.
Τα δύσκολα λοιπόν για το δημοσιονομικό γίγνεσθαι των ΗΠΑ είναι μπροστά μας και επομένως και για τη Fed, την αγορά των ομολόγων και νομοτελειακά και των μετοχών, κυρίως για τις εταιρείες ανάπτυξης που είναι ευαίσθητες στην πορεία των επιτοκίων.
Για όλους αυτούς τους λόγους στο Οutlook του 2025 υπερθεματίσαμε ότι ειδικά τα μακροπρόθεσμα ομόλογα παραμένουν ευάλωτα σε ανησυχίες σχετικές με τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, ενώ γεωγραφικά, τα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα, ενώ προσφέρουν χαμηλότερες αποδόσεις, θα μπορούσαν να επωφεληθούν στο μέλλον από πιο έντονες μειώσεις επιτοκίων, προσφέροντας τη δυνατότητα για πρόσθετη ανατίμηση κεφαλαίου σε σχέση με τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ.
Σύννεφα και επί ευρωπαϊκού εδάφους
Το κόστος δανεισμού έχει αυξηθεί και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, καθώς τα ισχυρά οικονομικά στοιχεία και η προοπτική των αμερικανικών δασμών έχουν τροφοδοτήσει τους φόβους για τον πληθωρισμό όχι μόνο για τις ΗΠΑ αλλά και για την Ευρώπη.
Έτσι οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης την προηγούμενη εβδομάδα σημείωσαν νέα υψηλά πολλών μηνών, ενώ σε αυτό συνετέλεσε και η υψηλή προσφορά ομολόγων.
Η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου της Γερμανίας έκλεισε την Παρασκευή στο υψηλότερο επίπεδο από τις 10 Ιουλίου, στο 2,5675%, μετά από ενδοσυνεδριακό υψηλό στο 2,597%. Το 10ετές της Γαλλίας δε έκλεισε στο 3,424%, επίπεδα που είχε να δει από τον Οκτώβριο του 2023, ενώ και η ιταλική δεκαετία ξεπέρασε τα επίπεδα του περσινού Νοεμβρίου, ξεπερνώντας το 3,76%.
Τον μεγαλύτερο προβληματισμό όμως προκάλεσε το sell off στα βρετανικά ομόλογα, καθώς οι επενδυτές συνεχίζουν να έχουν εμφανείς ανησυχίες για την αύξηση του δανεισμού που ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του προϋπολογισμού τον Οκτώβριο η υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Ρέιτσελ Ριβς.
Τι κάνουν στην ουσία οι επενδυτές; «Υποβάλλουν» την ένσταση τους για τη διαχείριση των δημοσιονομικών, αυξάνοντας το πριμ κινδύνου για τα βρετανικά ομόλογα.
Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου «χτύπησε» την προηγούμενη εβδομάδα το υψηλότερο επίπεδο από το 2008-4,92%- ενώ την Παρασκευή έκλεισε στο 4,8350%. Την ίδια στιγμή η στερλίνα υποχώρησε στο πιο αδύναμο επίπεδο εδώ και πάνω από ένα χρόνο.
Πόσο μακριά είμαστε άραγε από μια αντίστοιχη επίθεση των αγορών στο αμερικανικό Treasury;
Ίσως όχι και τόσο, αν οι επενδυτές αρχίσουν να απαιτούν ολοένα και μεγαλύτερο term premium για τη διακράτηση μακροπρόθεσμων ομολόγων, κάτω από το βάρος της εκτίμησης ότι τα σχέδια του Τραμπ για υψηλότερους εμπορικούς δασμούς, μειώσεις φόρων και απορρύθμιση, θα ωθήσουν εν τέλει τον πληθωρισμό προς τα πάνω και θα επιβαρύνουν επικίνδυνα τη δημοσιονομική εικόνα των ΗΠΑ.
Σημειωτέον ότι 85% της αύξησης των αποδόσεων που έχουμε δει από τα μέσα Σεπτεμβρίου οφείλεται στο term premium, δηλαδή την πρόσθετη αποζημίωση που επιδιώκουν οι επενδυτές για τη διατήρηση μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων μέχρι τη λήξη τους.
Το term premium λοιπόν ξεπέρασε τις 50 μονάδες βάσης την εβδομάδα που μας πέρασε για πρώτη φορά από το 2014. Αυτό σημαίνει ότι οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων είναι υψηλότερες από ό,τι μπορεί να δικαιολογηθεί από τις προσδοκίες της πολιτικής της Fed.
Άλλη μια παρατήρηση είναι ότι το χάσμα της καμπύλης αποδόσεων 2 έως 30 ετών έφτασε στο μέγιστο από τότε που η Fed άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια τον Μάρτιο του 2022. (σ.σ:curve steepening).
Συμπερασματικά, η αγορά των ομολόγων εδώ και πέντε ολόκληρους μήνες μας λέει κάτι και είναι πολύ σημαντικό για τους επενδυτές να έχουν μια άποψη γιατί τα επιτόκια μακράς διάρκειας αυξάνονται, τη στιγμή που οι περισσότερες Κεντρικές Τράπεζες διανύουν έναν νέο κύκλο μείωσης επιτοκίων.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δε θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
Μαίρη Βενέτη
