Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια και πιθανότατα θα το κάνει κατά άλλες 50 μονάδες βάσης ή 0,50% στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου. Σημαίνει ότι θα δανείζει σε εμπορικές τράπεζες στην Ευρωζώνη με επιτόκια 2,50%, από το 2% που καθορίστηκε τον Οκτώβριο. Κατά συνέπεια, ολόκληρη η διάρθρωση των επιτοκίων στην αγορά θα ανέβει. Όμως, αν τους προηγούμενους μήνες μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου παρατηρήσαμε μια κοινή τάση για το Euribor και το IRS, αυτό δεν συμβαίνει εδώ και αρκετές εβδομάδες. Τα πρώτα συνεχίζουν να ανεβαίνουν, ενώ τα δεύτερα πέφτουν.
Τι είναι το ΙRS (Interest Rate Swap);
Μια ανταλλαγή επιτοκίου είναι μια συμφωνία μεταξύ δύο μερών για την ανταλλαγή μιας ροής πληρωμών τόκων με μια άλλη, για μια καθορισμένη χρονική περίοδο. Τα swap είναι συμβόλαια παραγώγων και συναλλαγές εξωχρηματιστηριακών.
Για πολλούς, αυτοί οι όροι δεν σημαίνουν τίποτα. Αντίθετα, οι κάτοχοι στεγαστικών δανείων θα πρέπει να τα γνωρίζουν. Το Euribor είναι το επιτόκιο με το οποίο συνδέονται τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια μεταβλητού επιτοκίου. Υπάρχουν πολλά, ανάλογα με τις προθεσμίες. Αυτά μπορούν να ανέλθουν έως και 12 μήνες το πολύ. Το IRS ή το Eurirs είναι τα επιτόκια με τα οποία συνδέονται τα στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου. Ξεκινούν από 1 έτος και φτάνουν μέχρι 50 ετών.
Αλλά τα πιο σημαντικά για την πιστωτική αγορά είναι μεταξύ 10 και 30 ετών.
Στις αρχές του τρέχοντος έτους, το Euribor 3 μηνών ήταν στο -0,57%. Αυτή την εβδομάδα έφτασε στο 2%. Καταλαβαίνετε ότι αυτό είναι μια εντυπωσιακή ανοδική κίνηση για τόσο σύντομο διάστημα. Στην πραγματικότητα, κάποιος πρέπει να γυρίσει πίσω στο 2009 για να βρει ένα τόσο υψηλό επίπεδο. Αντίθετα, το 10ετές IRS αυξήθηκε από το 3,37% που έφτασε τον Οκτώβριο στο 2,56%. Το 20ετές IRS μειώθηκε από 3,20% σε 2,34% την ίδια περίοδο. Και το IRS 25ετίας από 2,94% σε 2,12%.
Εuribor μέχρι πού;
Μπορούμε να σημειώσουμε δύο πράγματα: καθώς επιμηκύνονται οι λήξεις, η καμπύλη επιτοκίου αντιστρέφεται. Και ολόκληρη η δομή των μακροπρόθεσμων επιτοκίων πέφτει εδώ και μερικούς μήνες.
Τι σημαίνει και τι αντίκτυπο έχουν όλα αυτά στην πιστωτική αγορά; Το Euribor είναι ένα βραχυπρόθεσμο επιτόκιο που επηρεάζεται από τις νομισματικές συνθήκες. Εάν η ΕΚΤ αυξήσει τα επιτόκια, μπορεί μόνο να ανέβει. Το IRS είναι ένα μακροπρόθεσμο επιτόκιο και εξαρτάται ουσιαστικά από τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό. Φέτος έχουν «υπερθερμανθεί» λόγω της κατακόρυφης ανόδου των τιμών καταναλωτή μετά από χρόνια ισχυρής σταθερότητας. Αυτό έσπρωξε και το IRS ανάποδα.
Ωστόσο, τώρα που η ΕΚΤ λαμβάνει σοβαρά μέτρα για να επιδιώξει τη σταθερότητα των τιμών το συντομότερο δυνατό, οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα εξακολουθούν να στηρίζονται στον στόχο του 2%. Και αυτό οδηγεί το IRS να υποχωρήσει. Η τάση θα μπορούσε επίσης να εξηγηθεί από την πρόβλεψη για μια λιγότερο ζωηρή οικονομία στην Ευρωζώνη, ακριβώς μετά την άνοδο των επιτοκίων αφενός και τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης αφετέρου.
Οι συνέπειες για την πιστωτική αγορά δεν φαίνονται ουδέτερες. Ένα ακόμη υψηλότερο Euribor και χαμηλότερο IRS μπορούν να ωθήσουν τα νοικοκυριά να επιλέγουν όλο και περισσότερο στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου. Από την άλλη πλευρά, λίγοι είναι πλέον εκείνοι που επιλέγουν την επιλογή μεταβλητού ποσοστού σε μια φάση όπως αυτή.
Παρακολουθώντας τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης Euribor 3 μηνών, διαπιστώνουμε ότι η αγορά αναμένει ότι τα επιτόκια της ΕΚΤ θα αυξηθούν έως και 3% μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους. Επομένως, το Euribor θα έτεινε σε αυτό το επίπεδο. Μόνο οι εκπλήξεις προς τα πάνω ή προς τα κάτω θα εκτρέψουν την πορεία του. Όπως ακριβώς το IRS θα μπορούσε να ανέβει ξανά σε περίπτωση που η αγορά προεξοφλήσει επίμονο και υψηλότερο πληθωρισμό από αυτόν που αναμένεται επί του παρόντος για μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα.
