Ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Ρόζεν Ζελιάζκοφ δήλωσε την Πέμπτη ότι η κυβέρνησή του επιδιώκει μια ενδιάμεση συμφωνία με την Ελλάδα για να τερματιστεί το αδιέξοδο σχετικά με μια συμφωνία - που έχει λήξει - για το νερό και έχει πυροδοτήσει διαμαρτυρίες από τους Έλληνες αγρότες.
Από το 1964, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας αποζημιώσεων για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μεταξύ των δύο κρατών, το νερό από τα βουνά της Βουλγαρίας ρέει ελεύθερα κατά μήκος του ποταμού Άρδα σε 50.000 στρέμματα της πεδιάδας του Έβρου στη βόρεια Ελλάδα.
Η συμφωνία έληξε τον περασμένο Ιούλιο, προκαλώντας ανησυχία τους Έλληνες αγρότες που εξαρτώνται από αυτήν για να κρατήσουν τις καλλιέργειές τους ζωντανές. Μάλιστα, έστησαν μπλόκα με τρακτέρ κοντά στις Καστανιές τις τελευταίες εβδομάδες απαιτώντας μια άμεση, μακροπρόθεσμη συμφωνία.
Η Ελλάδα και η εθνική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας της Βουλγαρίας ΝΕΚ υπέγραψαν ενδιάμεση συμφωνία για τη διασφάλιση του εφοδιασμού από τα μέσα Ιουλίου έως τον Σεπτέμβριο του 2024.
Σε μια έντονη κοινοβουλευτική συζήτηση στη Σόφια την Πέμπτη, εν μέσω ισχυρισμών της αντιπολίτευσης ότι η Βουλγαρία δίνει το νερό της δωρεάν, ο Ζελιάζκοφ είπε ότι η κυβέρνησή του επιδιώκει μια βραχυπρόθεσμη συμφωνία για αυτό το καλοκαίρι.
«Θα αναζητήσουμε μια προσωρινή λύση μέσα σε λίγους μήνες φέτος, ώστε να έχουμε την ευκαιρία να διαπραγματευτούμε μια συνολική συμφωνία», είπε, αρνούμενος να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για το τι θα περιλαμβάνει μια τέτοια συμφωνία.
Ο αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας Γκεόργκι Σαμάντοφ υπερασπίστηκε τη συμφωνία του περασμένου καλοκαιριού, λέγοντας ότι το νερό που απελευθερώνεται στην Ελλάδα μέσω του υδροηλεκτρικού φράγματος της Βουλγαρίας Ιβάιλοβγκραντ παρήγαγε 30.000 μεγαβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας για τις δικές της ανάγκες.
Σύμφωνα με τη συμφωνία των αποζημιώσεων, η Βουλγαρία απελευθέρωσε 186 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως από τα υδροηλεκτρικά φράγματα στον Έβρο, μια φτωχή περιοχή που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργία.
Το νερό παρεχόταν κάθε περίοδο άρδευσης από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο. Η Ελλάδα δεν έχει λειτουργικές δεξαμενές στην περιοχή για τη συγκράτηση του νερού.
Το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής
Η συμφωνία αναδεικνύει πόσο επισφαλείς έχουν γίνει οι υδάτινοι πόροι στη Μεσόγειο λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η Ελλάδα κατέγραψε το πιο ζεστό καλοκαίρι της πέρυσι και, όπως αλλού στη νότια Ευρώπη, για μήνες είχε λίγες βροχοπτώσεις και ξηρασία.
Πριν από τις διαπραγματεύσεις, το υπουργείο Γεωργίας της Βουλγαρίας είπε ότι η χώρα αξιολογεί πρώτα τις δικές της ανάγκες σε νερό.
Αξιωματούχοι του ελληνικού υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος, που συμμετέχουν στις συνομιλίες, δεν ήταν άμεσα διαθέσιμοι να σχολιάσουν τις δηλώσεις του Ζελιάζκοφ. Έχουν κατηγορήσει την έλλειψη προόδου στις συζητήσεις την πολιτική αστάθεια στη Βουλγαρία.
Το κεντροδεξιό κόμμα GERB του Ζελιάζκοφ κέρδισε πρόωρες εκλογές τον Οκτώβριο, τις έβδομες για τη βαλκανική χώρα τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Η κυβέρνησή του εγκρίθηκε τον Ιανουάριο μετά από μήνες διαπραγματεύσεων για τον συνασπισμό.
