Αν και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει μια επανεκκίνηση των σχέσεων με την Αίγυπτο και τις χώρες του Κόλπου, η διαδικασία αυτή δεν θα είναι καθόλου εύκολη υποστηρίζει δημοσίευμα της ιστοσελίδας Al Monitor.
«Τα ανοίγματα της Τουρκίας σηματοδοτούν μια απότομη στροφή», αναφέρει η ιστοσελίδα, προσθέτοντας ωστόσο ότι η πεποίθηση του Ερντογάν πως έχει την ηγεσία του μουσουλμανικού κόσμου είναι σαφώς εξασθενημένη και θυμίζει ότι τα προβλήματα για τον ίδιο ξεκίνησαν όταν η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ υποστήριξαν το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι το 2013, ηγετικό στέλεχος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Έτσι, όταν το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι υποστήριξαν το πραξικόπημα που ανέδειξε στην εξουσία τον μέχρι τότε επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων της Αιγύπτου, Φατάχ Αλ Σίσι, τα πράγματα άλλαξαν για τον Ερντογάν.
Οκτώ χρόνια μετά, αντιμετωπίζοντας ένα τέλμα στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας και έχοντας κακές σχέσεις με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, ο Ερντογάν προσπαθεί να μειώσει τις εντάσεις στην περιοχή, σημειώνει το Al Monitor, κάνοντας εκτενή μνεία στις συναντήσεις που έγιναν την εβδομάδα που πέρασε σε επίπεδο υφυπουργών στο Κάιρο και οι οποίες χαρακτηρίστηκαν από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών "ειλικρινείς και σε βάθος". Αντικείμενο των συναντήσερων, οι ενεργειακοί πόροι στην Ανατολική Μεσόγειο, η Λιβύη και, φυσικά, οι Μουσουλμάνοι Αδελφοί.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα, η Τουρκία προσπαθεί να διασφαλίσει αυτό που θεωρεί ως νόμιμη θαλάσσια οριοθέτηση και πρόσβαση στους ενεργειακούς πόρους στην ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ είναι κράτη ευθυγραμμισμένα με την Αίγυπτο, όπως έχει φανεί και από τις μέχρι τώρα συνεδριάσεις του East Med Gas Forum, που έχει λάβει χώρα στο Κάιρο. Από την πλευρά της η Τουρκία ισχυρίζεται ότι «η θαλάσσια ζώνη της Αιγύπτου στην ανατολική Μεσόγειο θα ήταν μεγαλύτερη των 11.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων (4.440 τετραγωνικά μίλια) εάν είχε συνάψει συμφωνία οριοθέτησης με την ίδια παρά με τους Ελληνοκύπριους, υπενθυμίζει η ιστοσελίδα.
Δεύτερο στοιχείο, αφορά την Λιβύη όπου η Τουρκία υποστήριξε την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση στον εμφύλιο πόλεμο. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια ειρηνευτική διαδικασία μεσολάβηση του ΟΗΕ και μια πορεία προς τις εκλογές η οποία όμως δείχνει εύθραυστη, τονίζεται χαρακτηριστικά, ενώ τα Ηνωμένα Έθνη θέλουν να αποχωρήσουν οι ξένοι μαχητές, ειδικά εκείνοι που υποστηρίζονται από την Τουρκία και τη Ρωσία.
Ωστόσο, καμία από τις δύο πλευρές δεν βιάζεται να εγκαταλείψει τις θέσεις της. Ο Μουράτ Μερκαν, πρεσβευτής της Τουρκίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, δήλωσε σε ένα podcast του Al-Monitor τον περασμένο μήνα ότι ενώ η Αγκυρα υποστηρίζει τη διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών, η σταθερότητα και η ασφάλεια είναι έννοιες εύθραυστες - υπονοώντας ότι η χώρα δεν είναι έτοιμη να διατάξει την αποχώρηση τους.
Τρίτο στοιχείο, αφορά την Μουσουλμανική Αδελφότητα. Ο Σίσι θα ήθελε να αποβληθούν από την Τουρκία και να κλείσουν οι επιχειρήσεις των μέσων ενημέρωσης που προωθούν τις απόψεις τους. Ο Ερντογάν θέλει όμως μια "λύση στη μέση" που δεν θα απαιτούσε την οριστική τους απομάκρυνση, τονίζει το Al Monitor.
Το χάσμα Ριάντ- Αγκυρας
Το χάσμα μεταξύ Ριάντ και Άγκυρας είναι βαθύτερο και ο Ερντογάν εργάζεται σκληρά για να το γεφυρώσει, αναφέρει η ανάλυση του Al Monitor. Στην λογική αυτή, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Καβούσογλου σχεδιάζει να επισκεφθεί τη Σαουδική Αραβία στις 11 Μαΐου, σύμφωνα με το Bloomberg, την πρώτη τέτοια επίσκεψη σε τρία χρόνια, μετά από πρόσκληση του Βασιλιά Σαλμάν νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα.
Οι σχέσεις των δύο χωρών διαταράχθηκαν όταν τα ΗΑΕ, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και το Μπαχρέιν επέβαλαν εμπορικό και ταξιδιωτικό εμπάργκο στο Κατάρ το 2017. Η Τουρκία από τη πλευρά της έστειλε γρήγορα στρατεύματα προς υποστήριξη του συμμάχου της και ίδρυσε εκεί μια στρατιωτική βάση. Το επόμενο έτος τα πράγματα πήραν άσχημη τροπή μετά τη δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασογκι στη Κωνσταντινούπολη για την οποία η Τουρκία ύψωσε τους τόνους, κατηγορώντας τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν.
Και πριν από ένα μήνα, ο Ιμπραήμ Καλίν στενός σύμβουλος του Ερντογάν ανέφερε ότι «θα αναζητήσουμε τρόπους για να επιδιορθώσουμε τη σχέση με μια πιο θετική ατζέντα με τη Σαουδική Αραβία επίσης όπως και με την Αίγυπτο», προσθέτοντας ότι ελπίζει ότι το βασίλειο θα άρει το μποϊκοτάζ για τα τουρκικά προϊόντα.
Προ ημερών πάντως το Ριάντ έκλεισε, χωρίς να αναφέρει, το λόγο, πολλά τουρκικά σχολεία που εδρεύουν στη Σαουδική Αραβία. Η τουρκική στρατιωτική βάση στο Κατάρ, η υποστήριξη για την Αδελφότητα, η τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Σομαλία, τη Λιβύη, τη Συρία και το Ιράκ, ο πόλεμος των μέσων ενημέρωσης μεταξύ των δύο χωρών και η ενίσχυση των δεσμών μεταξύ Τουρκίας και Πακιστάν είναι οι πηγές δυσαρέσκειας για την Σαουδική Αραβία, καταλήγει η ιστοσελίδα Al Monitor.
