Του Νίκου Μελέτη
Την ανάδειξη της Κύπρου και της Ελλάδας σε στρατηγικό εταίρο της Ουάσιγκτον σε έναν νέο σχεδιασμό για την επιστροφή των ΗΠΑ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με την μετατροπή τους όμως σε χώρες πρώτης γραμμής έναντι της Ρωσίας και με δεσμεύσεις για αναβάθμιση και της ενεργειακής- αμυντικής συνεργασίας, προτείνει το νομοσχέδιο που κατέθεσαν δυο προβεβλημένοι Αμερικανοί γερουσιαστές.
Πρόκειται για τον δημοκρατικό του Νιού Τζέρσευ Ρόμπερτ Μενέντεζ κι τον ρεπουμπλικάνος της Φλόριντα Μάρκο Ρούμπιο, με το νομοσχέδιο να φέρει τον τίτλο «Νόμος για την εταιρική σχέση ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο».
Σε μια εντελώς ασυνήθιστη πρωτοβουλία λόγω και των συσχετισμών στην Γερουσία, οι δυο γερουσιαστές προτείνουν ουσιαστικά την διαμόρφωση μιας νέας αμερικανικής στρατηγικής για την περιοχή η οποία λαμβάνοντας υπόψη την «απειλή» της Ρωσίας αλλά και τις διαταραγμένες σχέσεις με την Τουρκία, προτείνει ως πυλώνες αυτής της στρατηγικής τις τρεις δημοκρατικές και σταθερές χώρες της περιοχής, την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ.
Τα πλεονεκτήματα και οι ευκαιρίες που διανοίγονται, εφόσον βεβαίως εγκριθεί αυτό το νομοσχέδιο θα είναι σημαντικά, αλλά απέχει κατά πολύ να θεωρηθεί ότι με το νομοσχέδιο αυτό αντιμετωπίζεται η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας ,που σήμερα αποτελεί και την βασική απειλή ασφάλειας για την Κύπρο και την Ελλάδα.
Με το νομοσχέδιο οι δυο γερουσιαστές και κυρίως ο κ. Μενέντεζ που διατηρεί σταθερά φιλική προς τα κυπριακά και ελληνικά συμφέροντα στάση, εντάσσει ένα πλαίσιο προτάσεων για στήριξη και εμβάθυνση των σχέσεων των ΗΠΑ με την Κύπρο και την Ελλάδα, προσαρμοσμένο στην αμερικανική στρατηγική ανάσχεσης της ρωσικής επιρροής στην ευρύτερη περιοχή και συγχρόνως για την αποστολή μηνυμάτων προς τον «ατίθασο» Ερντογάν.
Για την Κύπρο προβλέπεται η άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων και συγχρόνως υποχρέωση του Υπουργού Εξωτερικών να συντάσσει έκθεση με τις παραβιάσεις της κυπριακής κυριαρχίας εντός της ΑΟΖ.
Για την Ελλάδα προβλέπεται αντίστοιχη έκθεση με τις «παραβιάσεις της ελληνικής κυριαρχίας και κυρίως με τις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου».
Αυτή η πρόβλεψη αν και έγινε αρχικά δεκτή σχεδόν με ενθουσιασμό, είναι καταρχήν θετική εφόσον θα καταγράφονται και οι υπερπτήσεις ακόμη και κατοικημένων ελληνικών νησιών.
Όμως οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν τον ελληνικό εναέριο χώρο των 10 ν.μ. και όπως ακριβώς δηλώνει η Άγκυρα οι πτήσεις εντός της ζώνης των 6 έως 10 ν.μ., τις οποίες καταγραφεί η Αθήνα ως παραβιάσεις Εθνικού Εναερίου Χώρου, η Ουάσιγκτον θεωρεί ως πτήσεις σε διεθνή εναέριο χώρο και συνεπώς δεν δικαιολογούνται και οι αναχαιτίσεις.
Επίσης οι Αμερικανοί ήδη από την κρίση των Ιμίων δεν έχουν αναγνωρίσει την ελληνική κυριαρχία επί των συγκεκριμένων βραχονησίδων, αποφεύγοντας να πάρουν θέση για το σαφές καθεστώς του Αιγαίου αφήνοντας έτσι να αιωρείται η θεωρία των «γκρίζων ζωνών» ως «διαφιλονικούμενες νησίδες». Οι Αμερικανοί ακόμη φαίνεται να αποδέχονται την τουρκική θέση περί υποχρέωσης αποστρατιωτικοποίησης σειράς νησιών στο Αιγαίο, κάτι που περιπλέκει ακόμη περισσότερο και τις αμυντικές σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ αλλά και μια ενδεχόμενη μελλοντική καταγραφή της παράνομης τουρκικής δραστηριότητας στο Αιγαίο.
Όπως μετέδωσε το ΚΥΠΕ από την Νέα Υόρκη βάσει του νομοσχεδίου θα εγκριθούν 3.000.000 δολάρια βοήθειας για εξωτερική στρατιωτική χρηματοδότηση (FMF) στην Ελλάδα, 2,000,000 δολάρια βοήθεια Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (IMET) για την Ελλάδα και 2,000,000 δολάρια για την Κύπρο.
Στην νέα αμερικανική στρατηγική για την Ανατολική Μεσόγειο βασικό στοιχείο είναι οι ενεργειακές εξελίξεις στην περιοχή στο πλαίσιο βεβαίως και των συμφερόντων των αμερικανικών πετρελαϊκών εταιριών, αλλά και της προσπάθειας ανεύρεσης νέων πηγών και οδών μεταφοράς ενέργειας προς την Ευρώπη ,ως εναλλακτικές του ρωσικού φυσικού αερίου.
Η έκθεση η οποία σύμφωνα με το νομοσχέδιο θα πρέπει να υποβληθεί από το Υπουργείο Εξωτερικών πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής:
(1) Περιγραφή της συμμετοχής των Ηνωμένων Πολιτειών στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και της υποστήριξης τους.
(2) Αξιολόγηση όλων των πιθανών μηχανισμών μεταφοράς στην Ευρώπη, για ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
(3) Αξιολόγηση των προσπαθειών για την προστασία της υποδομής ενεργειακής εξερεύνησης στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών των Ηνωμένων Πολιτειών.
(4) Αξιολόγηση της ικανότητας της Κύπρου να φιλοξενήσει ένα Κέντρο Ενεργειακής Κρίσης στην περιοχή, το οποίο θα μπορούσε να παράσχει διευκολύνσεις ως βάση για την υποστήριξη προσπαθειών αναζήτησης και διάσωσης σε περίπτωση ατυχήματος.
(5) Αξιολόγηση του χρονοδιαγράμματος για την παράδοσης φυσικού αερίου στην περιοχή καθώς και αξιολόγηση των τελικών χωρών προορισμού για την παροχή φυσικού αερίου από την περιοχή.
(6) Σχέδιο συνεργασίας με τις επιχειρήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών που επιδιώκουν να επενδύσουν στην ενεργειακή εξερεύνηση, ανάπτυξη και συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο
Μεγάλο μέρος του Νομοσχεδίου όμως αναδεικνύει την στρατηγική αυτή των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο με βασικούς πυλώνες την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, στο πλαίσιο της αμερικανικής προσπάθειας για την ανάσχεση της Ρωσικής επιρροής. Η οποία είναι υπαρκτή στα Βαλκάνια και φυσικά στην Ελλάδα και περισσότερο στην Κύπρο, αλλά αποκτά πλέον και μόνιμο χαρακτήρα στην Συρία.
Έτσι προβλέπεται η καθιέρωση υποβολής εκθέσεων από τον Υπουργό Εξωτερικών για την κακόβουλη επιρροή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ, από την 1η Ιανουαρίου 2017.
Τα στοιχεία που ζητά να περιέχει η έκθεση είναι τα εξής:
(i) Αξιολόγηση των στόχων της κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ανατολική Μεσόγειο για την ασφάλεια, την πολιτική και την ενέργεια.
(ii) Περιγραφή ενεργειακών έργων της κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
(iii) Κατάλογο των ρωσικής ιδιοκτησίας μέσων μαζικής ενημέρωσης σε αυτές τις χώρες, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του μέσου, της τηλεθέασης και της αξιολόγησης του κατά πόσο αυτό προωθεί απόψεις υπέρ του Κρεμλίνου.
(iv) Αξιολόγηση της στρατιωτικής εμπλοκής της κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας στον τομέα της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της εμπλοκής μέσω στρατιωτικού εξοπλισμού και προσωπικού από συμβασιούχους.
(v) Αξιολόγηση των προσπαθειών που υποστηρίζει η κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας να επηρεάσει τις εκλογές στις τρεις χώρες, με τη χρήση επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, εκστρατειών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή άλλων τεχνικών κακοήθους επιρροής.
Φυσικά είναι σημαντικό ότι στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι δεν θα μπορεί η Τουρκία να έχει πρόσβαση στα F35 εφόσον τελικά προχωρήσει στην εγκατάσταση των S400 στο έδαφος της.
Και η αναβάθμιση της σχέσης των ΗΠΑ με την Ελλάδα και την Κύπρο, που προτείνεται με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, αποτελεί μια ακόμη προειδοποίηση προς τον κ. Ερντογάν.
Για τη διαμόρφωση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου εργάσθηκαν συντονισμένα δυο οργανώσεις: το Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) και η Αμερικανο-Εβραϊκή Επιτροπή (AJC) με επικεφαλής τους Έντι Ζεμενίδης και Ντειβιντ Χάρις, αποδεικνύοντας έτσι την αποτελεσματικότητα που μπορεί να έχει η δραστηριοποίησή του ελληνικού, κυρίως ελληνοκυπριακού λόμπι στην Ουάσιγκτον σε συνεργασία με τις εβραϊκές οργανώσεις μετά τους δρόμους που έχει ανοίξει η βελτίωση των ελληνοϊσραηλινών σχέσεων και οι Τριμερείς.
