Τη στιγμή που η Άγκυρα «πασχίζει» για την απόκτηση νέων F-16 Block 70 Viper και τον εκσυγχρονισμό του υπάρχοντος στόλου της, η «ψήφος εμπιστοσύνης» του αμερικανικού Κογκρέσου προς την Αθήνα για την απόκτηση των μαχητικών 5ης γενιάς F-35 έρχεται να δώσει καθαρό ποιοτικό προβάδισμα στην αμυντική θωράκιση της Ελλάδας, σε συνδυασμό με τα γαλλικά Rafale F3 R και τα F-16 Viper με τα οποία ήδη «πετά» η Πολεμική Αεροπορία.
Με χρονικό ορίζοντα ανάμεσα στο 2028 και 2033 θα βρίσκονται «εν πτήσει» προς την Ελλάδα 20 υπερσύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη F-35A (με δυνατότητα μελλοντικής άφιξης άλλων 20).
Η τελευταία υπογραφή διά χειρός του Ρεπουμπλικανού αντιπροέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Τζιμ Ρις, σηματοδότησε την ολοκλήρωση της κρίσιμης διαδικασίας έγκρισης της πώλησης των F-35 στην Ελλάδα εκ μέρους του Κογκρέσου. Είχαν προηγηθεί οι υπογραφές του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Ρόμπερτ Μενέντεζ, του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, Ρεπουμπλικανού Μάικ Μακόλ, και του αντιπροέδρου Γκρέγκορι Μικς.
Επί της ουσίας η πώληση έχει εισέλθει στην τελική ευθεία· το αίτημα αγοράς των F-35 έχει «επιστρέψει» στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και θα ακολουθήσει προσεχώς η επίσημη ενημέρωση της κυβέρνησης Μπάιντεν προς το Κογκρέσο για να ανάψει το οριστικό «πράσινο φως», διαδικασία η οποία είναι πλήρως τυπική.
Η βαρύνουσα σημασία που αποδίδουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στη στρατηγική σχέση τους με την Ελλάδα έχει ήδη καταστεί σαφής τόσο μέσω της «ψήφου εμπιστοσύνης» του Κογκρέσου, όσο και διά στόματος του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος σημείωνε ήδη από τα μέσα Μαΐου αναφορικά με την πώληση των F-35 πως η αμυντική συνεργασία της Ουάσινγκτον με την Αθήνα βρίσκεται σε ιστορικό «υψηλό» και μαζί προωθούν τους κοινούς στόχους για την ειρήνη και την ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο, τα Δυτικά Βαλκάνια, την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και πέραν αυτής.
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει κάνει λόγο για μία εξαιρετικά σημαντική απόφαση εκ μέρους του Κογκρέσου των ΗΠΑ, το οποίο «απελευθέρωσε και τυπικά, έδωσε την έγκρισή του για την απόκτηση από την πατρίδα μας των υπερσύγχρονων αεροσκαφών F-35», επισημαίνοντας πως «τίποτα δεν έγινε τυχαία, αλλά με σκληρή δουλειά και αυτή πρέπει να συνεχιστεί».
Από πλευράς του, ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC), Έντι Ζεμενίδης, επισήμανε μέσω της συχνότητας της ΕΡΤ πως ο ίδιος δεν συνδέει το ζήτημα της αγοράς των F-16 που επιδιώκει η Τουρκία με τα F-35, σημειώνοντας πως πρέπει να ιδωθεί υπό το πρίσμα της επένδυσης των ΗΠΑ σε Αλεξανδρούπολη και Σούδα, και πρόκειται συνολικά για μία μεγάλη ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική εξωτερική πολιτική υπό τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη.
Τα «νέα» για τα F-35 ήλθαν σε χρονική συγκυρία κατά την οποία επαναχαράσσεται η δυναμική των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας κατόπιν της επανεκλογής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην προεδρία. Σε κάθε περίπτωση όμως, σύμφωνα με πηγές του Κογκρέσου, η ενίσχυση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων τα τελευταία έτη έχει προσλάβει τέτοια δυναμική που η πολιτική έναντι της Αθήνας διαμορφώνεται σε δικομματικό επίπεδο ανεξάρτητα από την τροχιά των σχέσεων Ουάσινγκτον-Άγκυρας, και του εάν και πόσο μπορεί να «δυσαρεστηθεί» η Τουρκία -η οποία και «εξοστρακίστηκε» από το πρόγραμμα των F-35 κατόπιν της αγοράς των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400.
Το πρώτο κρίσιμο «crash-test» στις σχέσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν με την Άγκυρα κατά τη νέα θητεία Ερντογάν είναι το ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και το βέτο που εξακολουθεί να κραδαίνει ο Τούρκος πρόεδρος προς εξασφάλιση ανταλλαγμάτων. Εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Συμμαχίας τον Ιούλιο στο Βίλνιους, αμφότερες οι πλευρές αναμένεται να «ανοίξουν τα χαρτιά» τους για όλα τα θέματα -από τα F-16 και τη Σουηδία, έως τη στήριξη των ΗΠΑ στους Κούρδους της Συρίας και τα εμπάργκο όπλων-, όπως αναφέρουν τα τουρκικά μέσα, διακρίνοντας επίσης κατόπιν των εξελίξεων με τα F-35 «κενό» στην ισορροπία δυνάμεων σε επίπεδο σύγχρονων μαχητικών που διαθέτουν υψηλή τεχνολογία.
Πρόκειται για ένα «κενό» που η Τουρκία θέλει να κλείσει, και παρόλο που επισήμως οι Ηνωμένες Πολιτείες -τόσο διά στόματος του Άντονι Μπλίνκεν, όσο και του εκπροσώπου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας Τζον Κίρμπι, αρνήθηκαν ότι F-16 και Σουηδία συνδέονται (στη σκιά των πληροφοριών για το επίμαχο τηλεφώνημα ανάμεσα σε Ερντογάν και Μπάιντεν), διασύνδεση προφανώς υφίσταται και είναι ακριβώς ο λόγος που οδήγησε σε νέα παρέμβαση του Μπομπ Μενέντεζ.
«Η Σουηδία είναι σκέλος της εξίσωσης. Μπορεί για κάποιους νομοθέτες η Σουηδία να είναι ο ένας και μοναδικός όρος, για εμένα όμως υπάρχουν και αλλά θέματα» τόνισε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, ο οποίος σταθερά προβάλει βέτο για τα 40 F-16 και σχεδόν 80 κιτ εκσυγχρονισμού που ζητά η Τουρκία. Ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν δηλώνει ότι υποστηρίζει την Τουρκία στο ζήτημα των F-16, ο Μπομπ Μενέντεζ διαμηνύει πως οποιαδήποτε πώληση «περνά» μέσα και από το πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και την απομάκρυνση της Άγκυρας από τις προκλήσεις και τον εμπρηστικό λόγο έναντι της Αθήνας.
Ο Μπομπ Μενέντεζ έχει εκφράσει ικανοποίηση για τα F-35 στην Ελλάδα· πρόκειται για «μια χώρα με την οποία έχουμε κοινές αξίες και υπάρχει επίσης ένα στρατηγικό συμφέρον», όπως ανέφερε κατόπιν της υπογραφής του για τη δρομολόγηση της πώλησης των υπερσύγχρονων μαχητικών 5ης γενιάς. Σε αντιδιαστολή, έχει υπογραμμίσει ότι έχει λάβει τη διαβεβαίωση του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άντονι Μπλίνκεν, ότι η κυβέρνηση δεν θα επιχειρήσει να παρακάμψει το βέτο για τα F-16 στην Τουρκία για να προσθέσει, πάντως, πως σε κάθε περίπτωση έχει διάθεσή του και άλλα «εργαλεία», αλλά δεν πιστεύει ότι θα τα χρειαστεί...
Διαβάστε επίσης
Τα F-35 αλλάζουν τη φιλοσοφία της μάχης
Τούρκοι αναλυτές για την προμήθεια της Ελλάδας με F-35: Υπάρχει «κενό» στην ισορροπία δυνάμεων
Στην τελική ευθεία η έγκριση για τα F-35 στην Ελλάδα - Ψήφος εμπιστοσύνης από ΗΠΑ
