Με πάνω από το 40% των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας να είναι κατεστραμμένο, με σημαντικά και δυσεπίλυτα προβλήματα στην ηλεκτροδότηση, στην υδροδότηση αλλά και στη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου και με τα 2/3 των επιχειρήσεων να έχουν κλείσει μετά το συνεχιζόμενο ρωσικό μπαράζ πυραυλικών κυρίως αλλά και προσβολών με μη επανδρωμένα αεροχήματα και με την αεροπορία, ο πόλεμος βαδίζει στον ένατο μήνα και ο χειμώνας έχει ήδη φθάσει. Και γνωρίζουμε όλοι μας ότι o χειμώνας έχει παίξει το δικό του σημαντικό ρόλο στην στρατιωτική ιστορία των δύο αυτών σλαβικών συγγενών λαών!
Μετά τις αυταπάτες της για έναν ταχύ, νικηφόρο πόλεμο και χωρίς μεγάλο κόστος η Μόσχα υιοθετεί μία νέα Στρατηγική. Παράλληλα με την όποια διεξαγωγή περιορισμένων στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Ανατολική και Νότια Ουκρανία για να σταθεροποιήσει τα μέχρι τώρα εδαφικά της κέρδη έχει εντατικοποιήσει μετά την βομβιστική επίθεση στην γέφυρα του Κέρτς, τον πόλεμο κατατριβής με μαζική προσβολή στόχων σε όλο το φάσμα των ενεργειακών και των λοιπών κρισίμων υποδομών της Ουκρανίας. Οι Ρώσοι προσβάλλουν βάσει σχεδίου συγκεκριμένες εγκαταστάσεις ηλεκτροδότησης όπως εργοστάσια παραγωγής, υποσταθμούς και μετασχηματιστές, επιλεγμένους υδροηλεκτρικούς σταθμούς, όπως και τους λέβητες των θερμοηλεκτρικών σταθμών με πυραύλους Κρουζ μεγάλης ακρίβειας, τους οποίους δεν «τσιγκουνεύονται» παρά τα δημοσιεύματα των δυτικών ΜΜΕ ότι η Ρωσία «ξέμεινε από αυτούς».
Φαίνεται ότι γνωρίζουν επακριβώς τον ενεργειακό χάρτη και το δίκτυο κατανομής τόσο το κύριο όσο και αυτό των εκτάκτων αναγκών. Παρενθετικά να αναφέρουμε ότι η Ουκρανία έχει ένα εκτεταμένο δίκτυο 750 και 330 kV από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης και η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας βασίζεται σε ένα μείγμα πυρηνικών, υδροηλεκτρικών (κυρίως στον Δνείπερο και δευτερευόντως στον Δνείστερο) και θερμοηλεκτρικών σταθμών. Οι προσβολές γίνονται μάλιστα με συγκεκριμένο χρονικό πρόγραμμα με έμφαση στους υποσταθμούς και στους μετασχηματιστές των οποίων τα ανταλλακτικά υπάρχουν κυρίως στην …Ρωσία. Ένα τυπικό παράδειγμα είναι ότι αφού προσέβαλαν την Κυριακή ενεργειακές εγκαταστάσεις κοντά στο Κίεβο αμέσως μετά προσέβαλαν τον υδροηλεκτρικό σταθμό Κάνιβ στην περιοχή Τσερκάσι στον Δνείπερο, ο οποίος ήταν σχεδιασμένος να καλύψει το έλλειμμα ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή του Κιέβου και αμέσως μετά τους διαδοχικούς υποσταθμούς.
Χωρίς την αποφασιστική νίκη που θα της επέτρεπε να επιβάλλει τη θέληση της στο Κίεβο μέχρι τώρα, η Μόσχα στοχεύει στρατηγικά, να μειώσει την ανθεκτικότητα (resilience) της χώρας και να κάμψει τη θέληση της ουκρανικής πολιτικής ηγεσίας και του ίδιου του ουκρανικού λαού για περαιτέρω αντίσταση. Επιπροσθέτως επιχειρεί να μειώσει την ικανότητα της ουκρανικής ηγεσίας να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις των ουκρανικών δυνάμεων στα ανατολικά και νότια. Στο Κίεβο, πάνω από 350 χιλιάδες σπίτια βρίσκονται χωρίς ρεύμα, ενώ οι κάτοικοι παίρνουν νερό από κάποια σημεία υδροληψίας ή αναγκάζονται να πληρώνουν το πόσιμο νερό. Ανάλογες καταστάσεις υπάρχουν και σε πολλές άλλες μεγάλες και μικρές πόλεις της Ουκρανίας και το πρόβλημα διογκώνεται φέρνοντας τη χώρας στο χείλος της ενεργειακής κατάρρευσης. Η Ουκρανική Κυβέρνηση καλεί τους πρόσφυγες που βρίσκονται στη Δυτική Ευρώπη να μην επιστρέψουν καθόσον δεν μπορεί να τους εξασφαλίσει τα βασικά.
Μαζί με τη μείωση της θέλησης των Ουκρανών για αντίσταση και τη δημιουργία εσωτερικών τριβών, ο Πούτιν ποντάρει ότι στο επόμενο διάστημα θα αρχίσουν να φαίνονται τριγμοί στο λεγόμενο «αρραγές μέτωπο» της δυτικής συμμαχίας. Ταυτόχρονα με αφορμή τις κατηγορίες για τη «βρώμικη βόμβα» των Ουκρανών η Μόσχα έχει ενεργοποιήσει και πάλι τους διαύλους επικοινωνίας με ΗΠΑ, ΗΒ και Γαλλία ενώ έβαλε μέσα «στο παιχνίδι» και την Τουρκία.
Στο επιχειρησιακό πεδίο επιχειρείται επιβράδυνση των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Αυτό ευνοεί την Ρωσία επειδή έτσι κερδίζει χρόνο για να σταθεροποιεί αλλά και να ισχυροποιεί την αμυντική τοποθεσία προκειμένου να διατηρήσει τα καταληφθέντα ουκρανικά εδάφη τα οποία αποτελούν το 20% της επικράτειας της Ουκρανίας. Παράλληλα γίνεται αναδιοργάνωση και συμπλήρωση των κενών και ένταξη των επιστρατευμένων εφέδρων στις μονάδες που είναι πεπλεγμένες. Σύμφωνα με το ρωσικό ΥΠΑΜ έχουν ήδη αποσταλεί στην Ουκρανία περί τις 80 χιλιάδες με τους μισούς να εντάσσονται σε μάχιμες μονάδες και τους άλλους μισούς σε μονάδες λογιστικής υποστηρίξεως. Που και που βέβαια ο Πούτιν βάζει και το πρωτοπαλίκαρο του πρώην Πρόεδρο Μεντβέντεφ να «σκιάζει» την Δύση με απειλές για χρήση πυρηνικών.
Ο Ρώσος Διοικητής του Θεάτρου Επιχειρήσεων Στρατηγός Σεργκέι Σουροβίκιν ο οποίος τυγχάνει της πλήρους εμπιστοσύνης του Πούτιν φαίνεται ότι επέλεξε ενόψει του χειμώνα να μην προβεί σε κάποια επιθετική επιχείρηση, παρά μόνον όταν απαιτηθεί για βελτίωση της διατάξεως των δυνάμεων του ή στα πλαίσια αντεπιθέσεως μετά από επιθετικές ενέργειες του ουκρανικού στρατού που όμως όπως όλα δείχνουν έχει βαλτώσει στην προσπάθειά του να ανακαταλάβει την Χερσώνα.
Ουκρανός ΥΠΑΜ Ολέξι Ρεζνίκωφ δήλωσε πριν από 10 ημέρες ότι οι συνθήκες του εδάφους λόγω των βροχοπτώσεων δυσχεραίνουν τις ουκρανικές επιθετικές ενέργειες στην περιοχή. Για το πώς διαμορφώνεται το έδαφος στην Ουκρανία αυτήν την εποχή αλλά και τον Μάρτιο λόγω των εντόνων βροχοπτώσεων και το λιώσιμο του χιονιού και το φαινόμενο «Ρασπουτίτσα» έχουμε αναφερθεί σε άρθρο μας στο Liberal την 10 Οκτωβρίου «Κρίσιμες παράμετροι στον δίχως τέλος πόλεμο στην Ουκρανία» ενώ στρατιωτικά είναι εμφανές ότι ο Ουκρανικός Στρατός δεν έχει τις απαραίτητες εφεδρείες που θα του επιτρέψουν να εκμεταλλευτεί περαιτέρω οποιαδήποτε επιτυχία σε τοπικό-τακτικό επίπεδο.
Από την πλευρά του ο Ζελένσκι προσπαθεί με κάθε τρόπο να εμπλέξει το ΝΑΤΟ κάτι που έχει ενοχλήσει όχι μόνο κάποια κράτη – μέλη στην Ευρώπη αλλά και την ίδια την Αμερική. Μπορούμε να κατανοήσουμε τη δύσκολη θέση στην οποία ευρίσκεται ηγούμενος της χώρας του σε ένα αγώνα υπέρ της εδαφικής της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας της αλλά η επιτακτική εμμονή και η μερικές φορές αμετροέπεια του φαίνεται ότι εκλαμβάνεται αρνητικά ακόμα και στην Ουάσιγκτον και για αυτό διέρρευσε στο NBC η είδηση ότι ο επιτακτικός τρόπος που ζητούσε πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια πλέον αυτής που είχε δοθεί, σε συζήτηση που είχε το καλοκαίρι με τον Μπάιντεν έκανε έξαλλο τον Αμερικανό Πρόεδρο!
Πάντως στο θέμα της μειωμένης Αντιαεροπορικής Άμυνας (Α/Α) οι Ουκρανοί έχουν δίκιο να διαμαρτύρονται διότι εξ αρχής είχαν ζητήσει συγκεκριμένες δυνατότητες για ένα ολοκληρωμένο σύστημα Α/Α Άμυνας. Παρά τις υποσχέσεις των δυτικών η βοήθεια σε αυτά τα συστήματα δόθηκε αποσπασματικά και καθυστερημένα. Σήμερα υπάρχει πανσπερμία υλικού, χωρίς διαλειτουργικότητα, κακή αναλογία σε βραχέα, μέσα και μεγάλα βεληνεκή και δεν υπάρχει η δυνατότητα για μία κεντρική ανάθεση, αναγνώριση και στοχοποίηση έτσι ώστε αυτή να είναι αποτελεσματική.
Αντί επιλόγου θα επαναλάβουμε ότι εκτιμούμε ότι καμία πλευρά δεν μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της στην άλλη προς το παρόν αλλά και στο εγγύς μέλλον. Ούτε υπάρχουν ενδείξεις ότι θα μπορούσε τουλάχιστον να επιτευχθεί μία διέξοδος τύπου «Ανακωχή της Κορέας» το 1953, πάνω σε μία εδαφική γραμμή με αποστρατικοποιημένη ζώνη και μετά συνομιλίες που θα οδηγούσαν σε πολιτικό διακανονισμό. Ο πόλεμος παρατείνεται, η καταστροφή της Ουκρανίας συνεχίζεται και μεγαλώνει, πέρα από τις μόνιμες συνέπειες στις δυτικές κοινωνίες μας, οι οικονομίες μας πλήττονται όλο και περισσότερο και ο κίνδυνος κλιμάκωσης θα αυξάνεται με ότι σημαίνει αυτό. Η εξίσωση «να μην χάσει η Ουκρανία και να μην κερδίσει η Ρωσία» θα παραμείνει δισεπίλυτη! Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για έναν πόλεμο που όλοι θα …χάσουν!
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
