Στον αέρα παραμένει η συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας και η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Άγκυρα, καθώς και μετά τη συνάντηση που είχαν στο περιθώριο της υπουργικής Συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες οι ΥΠΕΞ των δύο χωρών, δεν καθορίστηκε η ημερομηνία της αναμενόμενης από τον Ιανουάριο συνάντησης. Ελληνικές διπλωματικές πηγές αρκέστηκαν να δηλώσουν ότι η συνάντηση θα γίνει μετά το Πάσχα, σε ημερομηνία που θα εξευρεθεί σύμφωνα με το πρόγραμμα των δύο ηγετών. Πάντως, δεν αναφέρεται πλέον ως χρονοδιάγραμμα το τέλος Απριλίου, στο οποίο επέμενε πριν μερικές ημέρες διπλωματική πηγή.
Η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Π. Μαρινάκη, ότι η σημερινή κατάσταση στην Τουρκία προκαλεί «δυσχέρειες στην προετοιμασία για την άμεση συνεδρίαση του ΑΣΣ», έχει υπογραμμίσει τον προβληματισμό της Αθήνας για μια συνάντηση στην παρούσα φάση, όπου υπάρχει κίνδυνος, λόγω της εσωτερικής κρίσης στην Τουρκία, των περιφερειακών εξελίξεων, αλλά και της στάσης της Τουρκίας στο θέμα του καλωδίου και της άσκησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, να είναι τελικά αντιπαραγωγική.
Βεβαίως, το Ελληνικό ΥΠΕΞ, θέλοντας να δώσει την εικόνα ότι η διαδικασία προσέγγισης είναι ζωντανή, ανακοίνωσε ότι οι κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν συζήτησαν για τη διοργάνωση ελληνικής επιχειρηματικής αποστολής στην Κωνσταντινούπολη στις 8-9 Μαΐου και συμφώνησαν να ξανασυναντηθούν στις 14-15 Μαΐου στη Σύνοδο των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ.Οι δυσκολίες για τον καθορισμό της συνάντησης κορυφής Μητσοτάκη-Ερντογάν και της συνεδρίασης του ΑΣΣ στην Άγκυρα έχουν πολλαπλασιαστεί τις τελευταίες εβδομάδες.
Η Αθήνα αντιλαμβάνεται ότι πλέον δεν υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω και επί μακρόν αναβολής της συνέχισης των ερευνών για την πόντιση του καλωδίου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου, σε περιοχές που πλέον θα βρίσκονται εκτός των 6 ν.μ. και θα εκτείνονται, σε πρώτη φάση, στην οριοθετημένη Ελληνική ΑΟΖ.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η εταιρεία που έχει επιφορτιστεί με τις έρευνες έχει καταθέσει ήδη το αίτημά της, το οποίο, μετά την έγκρισή του από την αρμόδια διεύθυνση του ΥΠΕΞ, θα διαβιβασθεί στο Υπουργείο Άμυνας για την αποτύπωση επί χάρτου των συντεταγμένων των ερευνών από την Υδρογραφική Υπηρεσία, προκειμένου τελικά να εκδοθεί η σχετική NAVTEX.
Η Τουρκία δεν έχει δείξει κανένα σημάδι αλλαγής στάσης, που θα διευκόλυνε τις έρευνες χωρίς να υπάρξουν εντάσεις, καθώς επιμένει ότι πρέπει να έχει λόγο στις έρευνες, έστω και με «έμμεσο» τρόπο – δηλαδή μέσω της γνωστοποίησης των συντεταγμένων των ερευνών από το ερευνητικό πλοίο και προς τις τουρκικές αρχές. Τον περασμένο Ιούλιο στην Κάσο, η Τουρκία είχε σπεύσει, μετά τη γνωστοποίηση των ερευνών, να εκδώσει δική της NAVTEX, κάνοντας μάλιστα λόγο για «τουρκική υφαλοκρηπίδα», θέλοντας έτσι να κατοχυρώσει το τουρκολιβυκό Μνημόνιο.
Συγχρόνως, το ΥΠΕΞ έχει δεσμευτεί ότι μέχρι το τέλος Απριλίου θα δώσει το πράσινο φως για την κατάθεση στην Κομισιόν του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, καθώς λήγει και η προθεσμία που έχει θέσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μετά την καταδίκη της Ελλάδας, προκειμένου να συμμορφωθεί με την υποχρέωση υποβολής του ΘΧΣ.Η Τουρκία είχε αντιδράσει έντονα όταν είχαν δημοσιοποιηθεί οι πρώτοι χάρτες εργασίας από την Κομισιόν, επαναφέροντας τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών».
Όμως, το περιβάλλον στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έχει επιβαρυνθεί και από τις περιφερειακές εξελίξεις.
Η Τουρκία και τα τουρκικά ΜΜΕ ερμηνεύουν ως προσπάθεια «περικύκλωσης» της Τουρκίας τη συνέχιση και εμβάθυνση των σχέσεων της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ, με το οποίο πλέον βρίσκεται σε έναν επικίνδυνο περιφερειακό ανταγωνισμό με επίκεντρο τη Συρία.
Η τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ σε επίπεδο ΥΠΕΞ που έγινε στην Αθήνα, αλλά πολύ περισσότερο η επίσκεψη του Κυρ. Μητσοτάκη στο Ισραήλ και οι συνομιλίες που είχε εκεί με την ισραηλινή ηγεσία, ενόχλησαν ιδιαίτερα την τουρκική ηγεσία. Οι πληροφορίες μάλιστα ότι η Ελλάδα έχει αποταθεί στο Ισραήλ και έχει εξασφαλίσει συνεργασία, ώστε ο αμυντικός θόλος της χώρας μας να στηριχθεί κυρίως σε ισραηλινά, εξελιγμένα αντιαεροπορικά συστήματα, είναι ένας πρόσθετος λόγος ανησυχίας για την Άγκυρα. Η Τουρκία θα προτιμούσε η ελληνική αεράμυνα να παραμείνει ευάλωτη και εκτεθειμένη στα τουρκικής κατασκευής πυραυλικά συστήματα και drones.
Στην Τουρκία έχει προκαλέσει σάλο στα εθνικιστικά –και όχι μόνο– ΜΜΕ και η άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ που διεξάγεται στην Ελλάδα, καθώς έγινε γνωστό ότι η χώρα μας έφερε στην άσκηση αεροπορικές μονάδες από το Ισραήλ, αλλά και από το Κατάρ, το οποίο η Τουρκία θεωρεί ως προνομιακό συνομιλητή και εταίρο της στον Αραβικό κόσμο και συμπαραστάτη της στην αντιπαράθεση με το Ισραήλ.
Στην Άγκυρα παρακολουθούν επίσης με εντεινόμενη ενόχληση τις προσπάθειες που καταβάλλονται και από το ελληνικό λόμπι στις ΗΠΑ, αλλά και μέσω του Ισραήλ, ώστε να μην προχωρήσει η συζήτηση με την κυβέρνηση Τραμπ για την άρση των κυρώσεων CAATSA, που θα οδηγούσε στην επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35. Μια τέτοια εξέλιξη θα έδινε στην Τουρκία την ευκαιρία να ανατρέψει το πλεονέκτημα που επιδιώκει η Ελλάδα στον αέρα του Αιγαίου και συγχρόνως θα αποτελούσε ένα στρατηγικό αντίβαρο στην ισραηλινή υπεροπλία πάνω από τη Συρία.
Αλλά και στο μεγάλο θέμα της αναζήτησης νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη και την προσπάθεια της Τουρκίας όχι μόνο να εξασφαλίσει ρόλο, αλλά και ταυτόχρονα πρόσβαση των τουρκικών αμυντικών βιομηχανιών στον επανεξοπλισμό της Ευρώπης, προκύπτει ένα ακόμη πεδίο αντιπαράθεσης Αθήνας-Άγκυρας.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Δένδιας, στην παρέμβασή του στο Άτυπο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων & Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη συμμετοχή των υπουργών Άμυνας, το οποίο διοργάνωσε η πολωνική προεδρία στη Βαρσοβία, ήταν σαφής για τους όρους που θέτει η Ελλάδα:«Θα πρέπει να συζητήσουμε με μεγάλη σοβαρότητα το ποιες τρίτες χώρες θα συμμετάσχουν σε αυτό το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Διότι οι τρίτες χώρες που θα συμμετάσχουν θα πρέπει να προσυπογράφουν τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και βεβαίως, δεν νοείται να συμμετέχουν στο ευρωπαϊκό αμυντικό οικοδόμημα, με οποιονδήποτε τρόπο, χώρες οι οποίες απειλούν χώρες-μέλη της ΕΕ.».
Η Τουρκία έχει ξεκινήσει μια επίθεση «φιλίας» προς την Ευρώπη, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Άμυνα και ταυτόχρονα, εκμεταλλευόμενη την εικόνα αδυναμίας που δείχνει η ΕΕ, να την ανταλλάξει με σημαντικές παραχωρήσεις στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Την ίδια στιγμή, αναμένει τα πρώτα δείγματα γραφής του προέδρου Τραμπ για το μέλλον των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.
Η επιφυλακτικότητα της Αθήνας και τα προσεκτικά και διστακτικά βήματα αποτυπώνουν ακριβώς αυτή την εξαιρετικά ευαίσθητη και εύθραυστη ισορροπία στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, την οποία προς το παρόν δε φαίνεται ότι θα μπορούσε να υπηρετήσει μια συνάντηση Κορυφής ή η σύγκληση του ΑΣΣ.
