Ενώπιος ενωπίω Κυριάκος Μητσοτάκης και Μπενιαμίν Νετανιάχου σήμερα στην Ιερουσαλήμ σε κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία που έρχεται να προσδώσει πρόσθετη βαρύτητα στη στρατηγική σχέση Ελλάδας-Ισραήλ, ενόσω η Αθήνα κινείται μεθοδικά προς ισχυροποίηση της θέσης και του διπλωματικού της αποτυπώματος στη διεθνή «σκακιέρα» που αναμορφώνεται επί προεδρίας Τραμπ προτάσσοντας το ρόλο της ως πυλώνας σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το πλήρες φάσμα των διμερών σχέσεων θα τεθεί επί τάπητος κατά τις συνομιλίες του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ισραηλινό ομόλογό του Μπενιαμίν Νετανιάχου. Σε πρώτο πλάνο, η διμερής αμυντική συνεργασία με αιχμή του δόρατος την εμπλοκή του Ισραήλ στον ελληνικό αντιαεροπορικό θόλο «Ασπίδα του Αχιλλέα», η ενεργειακή σκακιέρα και το project της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου και τελικώς Ισραήλ, καθώς και συνολικά οι περιφερειακές εξελίξεις με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία.
Η συναντίληψη ως προς τις εξελίξεις και το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στη περιοχή καθιστά τη στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ καίριας σημασίας ως προς την εδραίωση των ελληνικών θέσεων στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στο πλαίσιο συντονισμένων κινήσεων της ελληνικής διπλωματίας σε όλα τα επίπεδα και προς πολλές κατευθύνσεις προς διασφάλιση των συμφερόντων της χώρας και απόκρουσης κάθε απόπειρας αμφισβήτησης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Υπό αυτό το πρίσμα, και ενόσω οι περιφερειακές εξελίξεις «τρέχουν» και ταυτόχρονα επιχειρείται από τουρκικής πλευράς επαναπροσέγγιση με την Ουάσινγκτον, η ελληνική διπλωματία επενδύει στην εδραίωση τριγώνου Ελλάδας-Ισραήλ-ΗΠΑ, με αναλυτές και διπλωμάτες να «βλέπουν» στην ειδική σχέση που διατηρεί ο Μπενιαμίν Νετανιάχου με τον Ντόναλντ Τραμπ έναν δυνάμει «δίαυλο» για μεγαλύτερη πρόσβαση της ελληνικής πλευράς στον Λευκό Οίκο.
Όπως άλλωστε επιδιώκεται και η αναθέρμανση του Σχήματος «3+1», Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ-Ηνωμένες Πολιτείες, που είχε εγκαινιαστεί επί πρώτης θητείας Τραμπ με αιχμή την ενέργεια. Επί του θέματος, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, είχε δηλώσει κατόπιν της τριμερούς Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ την 15η Μαρτίου πως οι τρεις χώρες κατέστησαν ξεκάθαρο πως προσβλέπουν στην επανενεργοποίηση του σχήματος, επισημαίνοντας πως είναι κάτι που και ο ίδιος έθεσε κατά τη συνάντησή του με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, και είχε «καταρχήν θετική ανταπόκριση».
Το ζήτημα όμως που προβάλλει πιο άμεσα, και στο οποίο το Ισραήλ μπορεί να έχει καίριο ρόλο και λόγο, είναι αυτό των F-35, όπου το τοπίο ήταν και παραμένει ρευστό μετά και την πρόσφατη «επίσημη πρώτη» του Χακάν Φιντάν στην Ουάσινγκτον και τη συνάντησή του με τον Μάρκο Ρούμπιο, στο πλαίσιο αγωνιωδών κινήσεων του Ερντογάν για «reset» στις σχέσεις με τις ΗΠΑ και εξασφάλισης μίας συνάντησής του με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Καθώς η Τουρκία επιθυμεί διακαώς την άρση των κυρώσεων στην αμυντική βιομηχανία της μέσω του νόμου CAATSA και την επάνοδο στο πρόγραμμα των F-35, ο πιο καθοριστικός παράγοντας που θα κληθεί να σταθμίσει ο Ντόναλντ Τραμπ στις όποιες αποφάσεις του θεωρείται το Ισραήλ, το οποίο και βλέπει σε ενδεχόμενη προοπτική πώλησης των μαχητικών πέμπτης γενιάς στην Άγκυρα να εγείρονται για το ίδιο ζητήματα εθνικής ασφάλειας, αφότου απέκτησε «κοινά σύνορα» με μία αναθεωρητική Τουρκία, μετά το «πόδι» που εκείνη πάτησε στη μετά Άσαντ Συρία.
Σε κάθε περίπτωση, ενδεχόμενη επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 -υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν φθάσει οι δύο πλευρές σε συμφωνία που θα θέτει εκτός επιχειρησιακής λειτουργίας το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400- απαιτεί το «πράσινο φως» των αρμόδιων επιτροπών Εξωτερικών Υποθέσεων του Κογκρέσου, εξ ου και οι «στοχευμένες» επαφές που πραγματοποίησε ο Γιώργος Γεραπετρίτης κατά την επίσκεψή του στα τέλη Φεβρουαρίου στην Ουάσινγκτον με τους επικεφαλής της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας και δημοκρατικής μειοψηφίας των αρμόδιων επιτροπών στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία.
Η Αθήνα προτάσσει σταθερά το ρόλο της ως δυναμικό πυλώνα για την προώθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή, καθώς και αξιόπιστο σύμμαχο της Δύσης και των Ηνωμένων Πολιτειών και στο σκέλος που αφορά τα αμερικανικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως ήλθε να αποτυπωθεί και στο ενδιαφέρον που εκδήλωσε ο αμερικανικός κολοσσός Chevron για έρευνες υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης, γεγονός που λαμβάνει τη μορφή έμπρακτης αναγνώρισης της ελληνικής ΑΟΖ στην περιοχή και αποδυνάμωσης του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Στην Ελλάδα και την Κύπρο ως παράγοντες σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο αναφέρθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης την Παρασκευή από το Παρίσι, όπου πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο των Ηλυσίων η πρώτη τετραμερής Ελλάδας-Γαλλίας-Κύπρου-Λιβάνου και μάλιστα σε επίπεδο κορυφής, με επίκεντρο τις τρέχουσες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, καθώς και ζητήματα ασφάλειας, μετανάστευσης και ενέργειας. Για απόλυτη ευθυγράμμιση συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή έκανε λόγο ο πρωθυπουργός μετά τις συνομιλίες με τους Εμανουέλ Μακρόν, Νίκο Χριστοδουλίδη και Ζοζέφ Αούν. Μίλησε για ένα σχήμα που θα έχει συνέχεια και βάθος χρονικό και υπογράμμισε πόση βαρύτητα έχει το γεγονός ότι η Γαλλία είναι ενεργά παρούσα στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μέσω τηλεδιάσκεψης μετείχε στη συνάντηση και ο ντε φάκτο ηγέτης της Συρίας Αχμέντ αλ-Σάραα (Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι ως ήταν γνωστός), με τον πρωθυπουργό να του μεταφέρει την πάγια ελληνική θέση για μία συμπεριληπτική πολιτική διαδικασία που θα προστατεύει όλες τις θρησκευτικές και εθνοτικές κοινότητες.
«Είχα για πρώτη φορά την ευκαιρία να συνομιλήσω με τον νέο πρόεδρο της Συρίας και του μετέφερα χωρίς περιστροφές, όχι απλά το έντονο ενδιαφέρον της Ελλάδος για τους ορθόδοξους χριστιανικούς πληθυσμούς στη χώρα του, αλλά και τον αποτροπιασμό μου για τα εγκλήματα, για τις σφαγές που διεξήχθησαν πριν από λίγες εβδομάδες. […] Επανέλαβα, επίσης, ότι η Ελλάδα μπορεί να συμφωνήσει στην περαιτέρω άρση κυρώσεων μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει απόλυτη εξασφάλιση της συμπεριληπτικότητας της πολιτικής διαδικασίας και της προστασίας όλων των μειονοτήτων» δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Η Συρία, όπου Ισραήλ και Τουρκία βρίσκονται σε έναν ανταγωνισμό επιδιώξεων και συμφερόντων, βρίσκεται στην ατζέντα της σημερινής συνάντησης των Κυριάκου Μητσοτάκη και Μπενιαμίν Νετανιάχου. Ο πρωθυπουργός πρόκειται να έχει επίσης συνομιλίες με τον Ισραηλινό πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ.
