Στο παραένα αποφεύχθηκε την περασμένη Τρίτη μια σοβαρή κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που θα μπορούσε να οδηγήσει και σε ματαίωση την τελευταία στιγμή της επίσκεψης του Αλέξη Τσίπρα στην Άγκυρα, καθώς η τουρκική προεδρία πρόβαλε ενστάσεις και αντιρρήσεις στο πρόγραμμα της επίσκεψης του πρωθυπουργού στην Κωνσταντινούπολη, κυρίως στο σκέλος που αφορούσε την ξενάγηση στην Αγία Σοφία.
Σύμφωνα με πληροφορίες του liberal.gr, λίγο πριν αναχωρήσει ο κ. Τσίπρας για την Άγκυρα οι επιφορτισμένοι με την προετοιμασία της επίσκεψης διπλωμάτες ενημερώθηκαν από το γραφείο του προέδρου Ερντογάν ότι θα έπρεπε να τροποποιηθεί το πρόγραμμα που προέβλεπε την επίσκεψη στην Αγία Σοφία.
Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε ένας διπλωματικός μαραθώνιος, καθώς η ελληνική πλευρά διαμήνυσε ότι οποιαδήποτε αλλαγή στο πρόγραμμα ή ακόμη περισσότερο η ακύρωση της επίσκεψης θα οδηγούσε υποχρεωτικά στη ματαίωσή της, με όσες συνέπειες θα είχε αυτό για τις διμερείς σχέσεις. Επισημάνθηκε μάλιστα στην τουρκική πλευρά ότι στη διάρκεια των τελευταίων ετών η Αθήνα δεν έθεσε ποτέ απαγορεύσεις είτε στον ίδιο τον κ. Ερντογάν είτε στους πρωθυπουργούς και υπουργούς του να επισκεφθούν ελεύθερα την Ελλάδα ενώ ο ίδιος το 2017 επισκέφθηκε για δεύτερη φορά την Θράκη, όπως είχε εκφράσει την επιθυμία.
Οι διαβουλεύσεις αυτές ήταν και ο λόγος της καθυστερημένης άφιξης του κ. Τσίπρα στην Τουρκία για τουλάχιστον ένα δίωρο. Τελικά ο Έλληνας πρωθυπουργός πήγε στην Κωσταντινούπολη και βρέθηκε το πρωί στην Αγία Σοφία για να τον ξεναγήσει ο στενός συνεργάτης του Ερντογάν και εκπρόσωπος της προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν, ο οποίος είχε κάνει και τις επιθετικές δηλώσεις εναντίον της Ελλάδας την παραμονή της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού. Ο κ. Καλίν μάλιστα θα συνοδεύσει τον πρωθυπουργό και κατά την επίσκεψή του στη Χάλκη στο πλαίσιο της συμβιβαστικής λύσης που βρέθηκε…
Όμως αλγεινή εντύπωση προκάλεσε και ο τρόπος που οργανώθηκε το δείπνο προς τιμήν του πρωθυπουργού καθώς ο κ. Ερντογάν το χρησιμοποίησε για να στείλει τα μηνύματά του. Στις πολυτελείς αίθουσες του προεδρικού Μεγάρου εκτός της επίσημης ελληνικής αντιπροσωπείας, στην οποία περιλαμβάνονταν η σύντροφος του πρωθυπουργού Περιστέρα Μπαζιάνα, οι υπουργοί Γ. Κατρούγκαλος και Στ. Πιτσιόρλας, ο γ.γ. του ΥΠΕΞ Δ. Παρασκευόπουλος, ο πρέσβης της χώρας στην Άγκυρα και μερικοί ακόμη υπηρεσιακοί παράγοντες, δεν είχε προσκληθεί μόνον ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και τρεις ομογενείς από την Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και την Σμύρνη, αλλά σχεδόν σαράντα ακόμη άτομα σε μια ετερόκλητη σύνθεση, που περιλάμβανε από τον καλαθοσφαιριστή Κώστας Σλούκα που παίζει στη Φενέρμπαχτσε, μέχρι και δημοσιογράφους και άλλους παράγοντες που συνδέονται με την Ελλάδα.
Η δυσάρεστη έκπληξή ήταν ότι στους προσκεκλημένους ήταν και ο γιος του Αχμέτ Σαδίκ, του συμβόλου του τουρκισμού στη Θράκη, Λεβέντ Σαδίκ, ο οποίος όχι μόνο δραστηριοποιείται στα μειονοτικά στη Θράκη αλλά έχει αναπτύξει με ισχυρή στήριξη πολυσχιδή επιχειρηματική δραστηριότητα με βάση την Τουρκία αλλά και με επενδύσεις κυρίως στη Ροδόπη. Μια πρόσκληση που έχει ξεκάθαρο συμβολισμό εκ μέρους του κ. Ερντογάν, ο οποίος νωρίτερα στη συνέντευξη Τύπου έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο μειονοτικό λέγοντας ότι έθεσε στον Α. Τσίπρα τα «προβλήματα των αδελφών του στην Ελλάδα».
Όμως και η συμπεριφορά έναντι του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου δεν ήταν η πρέπουσα, καθώς όχι μόνο δεν κάθισε στο ίδιο τραπέζι με τους δυο ηγέτες, τους υπουργούς και τους υπόλοιπους αξιωματούχους, αλλά σε ένα μικρότερο τραπέζι με τον υπεύθυνο του γραφείου Τύπου του κ. Ερντογάν, ο οποίος μάλιστα όταν έφθανε στην αίθουσα απέφυγε να πλησιάσει και να χαιρετίσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Στο τέλος του δείπνου μάλιστα έβγαλε φωτογραφία με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον μουφτή της Άγκυρας σε μια κίνηση που ουσιαστικά είχε στόχο να μειώσει το κύρος του θεσμού του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Εξάλλου στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου είχε φροντίσει να διαλυθούν οι ψευδαισθήσεις που δημιουργούνται κάθε τόσο στην Αθήνα, ότι ο Τούρκος ηγέτης θα ξεκινήσει τις... κινήσεις καλής θέλησης με την ανέξοδη για τον ίδιο επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής, καθώς με τρόπο απαράδεκτο έσπευσε ενώπιον του πρωθυπουργού να συνδέσει το θέμα της Θεολογικής Σχολής με την εκλογή των μουφτήδων στη Θράκη...
Παράλληλα, οι κ.κ. Τσίπρας και Ερντογάν κατέβαλαν μεγάλη προσπάθεια να καλύψουν το μεγάλο χάσμα που χωρίζει τις δυο χώρες σε κρίσιμα ζητήματα.
Η εμμονή του κ. Ερντογάν με την υπόθεση των οκτώ αξιωματικών, τον Αλέξη Τσίπρα να θέτει τα ζητήματα της έντασης στο Αιγαίο, των απειλών πολέμου και την ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου, αλλά και το Κυπριακό ήταν ζητήματα που οι διαφορές κάθε άλλο παρά γεφυρώθηκαν.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι ο κ. Ερντογάν δεν έκανε καμία απολύτως αναφορά σε θέματα Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου και μόνο στο Κυπριακό αρκέστηκε να δηλώσει ότι υποστηρίζει λύση που θα βασίζεται στην πολιτική ισότητα των δυο κοινοτήτων...
Εξάλλου την αναφορά στα ζητήματα αυτά είχαν αναλάβει να κάνουν τις προηγούμενες ημέρες οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας, Μ. Τσαβούσογλου και Χ. Ακάρ και μόλις την παραμονή της επίσκεψης το «δεξί χέρι» του Τούρκου προέδρου ο Ιμπραήμ Καλίν.
Οι κ.κ. Τσίπρας και Ερντογάν προσπάθησαν να δώσουν μηνύματα ενθαρρυντικά, με γενικές δηλώσεις περί επίλυσης των προβλημάτων με ειρηνικό τρόπο καθώς και για συνεργασία στη λεγομένη θετική ατζέντα. Όμως η καχυποψία που υπάρχει, ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας, η επιθετικότητά της δεν αντιμετωπίζονται μόνο με ευχολόγια ή μόνο με κάποιες συναντήσεις. Όσο χρήσιμες είναι, μπορεί να κρύβουν πολλά μυστικά. Μιας και οι κ.κ. Ερντογάν και Τσίπρας συναντήθηκαν εντελώς μόνοι, παρουσία μόνο ενός διερμηνέα.
