Επιστολή στον ΟΗΕ με την οποία καταγγέλλει την Τουρκία για την παράνομη NAVTEX με την οποία ανήγγειλε και πραγματοποίησε έρευνες σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας επιδόθηκε από την μόνιμη αντιπρόσωπο της χώρας Μ. Θεοφίλη στην οποία επισημαίνεται ότι «οι δραστηριότητες της Τουρκίας δεν έχουν καμία νομική συνέπεια για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας ούτε προδικάζει τα δικαιώματα αυτά με οποιονδήποτε τρόπο».
Μετά από όσα και δημοσίως συζητήθηκαν στην Ελλάδα τις προηγούμενες ημέρες για το εάν παραβιάζονται κυριαρχικά δικαιώματα σε περιοχή μη οριοθετημένης υφαλοκρηπίδας είναι ενδιαφέρον ότι η ελληνική επιστολή επισημαίνει ότι η τουρκική NAVTEX συνιστά σαφή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην υφαλοκρηπίδα της, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 77 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας» και επιπροσθέτως συνιστά παραβίαση και του «άρθρου 121 παράγραφος 2 της Σύμβασης, σύμφωνα με το οποίο τα νησιά δημιουργούν θαλάσσιες ζώνες (υφαλοκρηπίδα/αποκλειστική οικονομική ζώνη) πέραν των χωρικών τους υδάτων, όπως κάθε άλλη χερσαία επικράτεια».
Και η Ελλάδα επισημαίνει ακόμη ότι έχοντας ab initio και ipso facto κυριαρχικά δικαιώματα επί της υφαλοκρηπίδας της, οι δραστηριότητες της Τουρκίας «δεν έχουν καμία νομική συνέπεια για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας ούτε προδικάζουν τα δικαιώματα αυτά με οποιονδήποτε τρόπο». Η Αθήνα επαναβεβαιώνει τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας όπως προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία (νόμος Μανιάτη) βάσει της μέσης γραμμής και έχουν κατατεθεί στον ΟΗΕ..
Στην επιστολή περιγράφεται επίσης η διαδικασία που ξεκίνησε με την έκδοση των τουρκικών NAVTEX το καλοκαίρι, γίνεται λόγος για «πρωτόκολλο» που συμφωνήθηκε από τους συμβούλους των δυο ηγετών στο Βερολίνο και όσα ακολούθησαν με την υπαναχώρηση της Τουρκίας από την δέσμευση για έναρξη των διερευνητικών επαφών.
Η ελληνική πλευρά πάντως δηλώνει έτοιμη για « ουσιαστικό διάλογο με την Τουρκία με βάση τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και τις αρχές της καλής γειτονίας, αλλά σίγουρα όχι σε ένα επιθετικό περιβάλλον ή υπό απειλές για χρήση βίας».
Η επιστολή με ημερομηνία 14 Οκτωβρίου αφορά την πρώτη NAVTEX που εκδόθηκε από την Τουρκία και επικάλυπτε ελληνική υφαλοκρηπίδα μέχρι και 6,5 μίλια από το Καστελόριζο.
Η ελληνική επιστολή (A/75/513–S/2020/1015):
«Κατόπιν εντολής της κυβέρνησής μου, έχω την τιμή να επιστήσω την προσοχή σας σε μια νέα κλιμάκωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία προκλήθηκε από τουρκικές ενέργειες που παραβιάζουν κατάφωρα τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο, για άλλη μια φορά, την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, η Τουρκία εξέδωσε, στις 11 Οκτωβρίου 2020, μη εξουσιοδοτημένο μήνυμα NAVTEX (1262/20), με το οποίο αναγγέλλεται παράνομη σεισμική έρευνα από το ερευνητικό σκάφος Oruç Reis, από τις 12 έως τις 22 Οκτωβρίου 2020, σε περιοχή της οποίας εμπίπτει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, σε απόσταση 6,5 ναυτικών μιλίων από το νησιωτικό συγκρότημα του Καστελόριζου, κατά κατάφωρη παραβίαση του δικαίου της θάλασσας. Η ενέργεια της Τουρκίας που περιγράφεται παραπάνω ήταν η τελευταία από μια σειρά παράνομων και προκλητικών ενεργειών που ανέλαβε η χώρα τους τελευταίους μήνες, όπως αναφέρεται στην επιστολή μου προς εσάς με ημερομηνία 11 Αυγούστου 2020 (A/74/988-S/2020/795), καθώς και στην επιστολή του Έλληνα Πρωθυπουργού προς εσάς που επισυνάπτεται στην επιστολή μου προς τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας της 4ης Σεπτεμβρίου 2020 (S/2020/888).
Οι ενέργειες αυτές περιλαμβάνουν ,την προσπάθεια σφετερισμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων των παράκτιων κρατών υποστηρίζοντας ότι τα νησιά δεν δικαιούνται ΑΟΖ και υφαλοκρηπιδα, την έκδοση μη εξουσιοδοτημένων προειδοποιήσεων ναυσιπλοΐας και την ανακοίνωση δραστηριοτήτων εξερεύνησης στην υφαλοκρηπιδα άλλων χωρών. Σημειώνεται ότι το προαναφερθέν βήμα της Τουρκίας έγινε παρά το πρωτόκολλο που συμφωνήθηκε από τους συμβούλους εξωτερικής πολιτικής των ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας σχετικά με την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών και μόλις λίγες ημέρες μετά τη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας στην Μπρατισλάβα , ακολουθούμενη από επίσημες δηλώσεις της τουρκικής πλευράς ότι θα προτείνει ημερομηνίες για την επανάληψη αυτών των συνομιλιών. Υπενθυμίζεται επίσης ότι η επανέναρξη των ελληνοτουρκικών διερευνητικών συνομιλιών είχε συμφωνηθεί μετά από βραχύβιες κινήσεις αποκλιμάκωσης που πραγματοποίησε η Τουρκία, μετά από μια άνευ προηγουμένου κορύφωση των εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών λόγω των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας, που σημαδεύτηκαν επίσης από την παρουσία των δύο αντίστοιχων στόλων που βρέθηκαν αντιμέτωποι στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η νεα τουρκική NAVTEX καταδεικνύει σαφώς ότι η Τουρκία, σε αντίθεση με τις σχετικές δηλώσεις της, στέκεται θλιβερά ενάντια σε κάθε είδους διάλογο. Η εκ νέου αποστολή τουρκικού ερευνητικού/ερευνητικού σκάφους με σκοπό τη διεξαγωγή σεισμικών δραστηριοτήτων σε περιοχή που εμπίπτει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα συνιστά από μόνη της σαφή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην υφαλοκρηπίδα της, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 77 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, το οποίο αντικατοπτρίζει το εθιμικό διεθνές δίκαιο. Συνιστά επίσης κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 121 παράγραφος 2 της Σύμβασης, σύμφωνα με το οποίο τα νησιά δημιουργούν θαλάσσιες ζώνες (υφαλοκρηπίδα/αποκλειστική οικονομική ζώνη) πέραν των χωρικών τους υδάτων, όπως κάθε άλλη χερσαία επικράτεια. Δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει ab initio και ipso facto κυριαρχικά δικαιώματα επί της υφαλοκρηπίδας της, συμπεριλαμβανομένης της εξερεύνησης και εκμετάλλευσης των φυσικών της πόρων, οι παραπάνω δραστηριότητες από την Τουρκία δεν έχουν καμία νομική συνέπεια για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας ούτε προδικάζει τα δικαιώματα αυτά με οποιονδήποτε τρόπο. Από την άποψη αυτή, υπενθυμίζω τη ρηματική μας διακοίνωση της 8ης Μαΐου 2012, μέσω της οποίας καταχωρήθηκε στα Ηνωμένα Έθνη η ελληνική εθνική νομοθεσία που ορίζει τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (βλ. Δελτίο δικαίου της θάλασσας, τόμος 79, σ. 14). Η Τουρκία παραβιάζει συνεχώς το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας, και τις αρχές των σχέσεων καλής γειτονίας, αγνοώντας τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας να λάβει μέτρα προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Οι ενέργειες της Τουρκίας έρχονται σε εντυπωσιακή αντίθεση με τις προσπάθειες της Ελλάδας και άλλων γειτονικών χωρών για τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή. Η χώρα μου παραμένει προσηλωμένη σε αυτές τις προσπάθειες, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Από αυτή την άποψη, η Ελλάδα είναι έτοιμη, όπως πάντα, να ξεκινήσει έναν ουσιαστικό διάλογο με την Τουρκία με βάση τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και τις αρχές της καλής γειτονίας, αλλά σίγουρα όχι σε ένα επιθετικό περιβάλλον ή υπό απειλές για χρήση βίας. Θα σας ήμουν ευγνώμων αν μπορούσατε να έχετε κυκλοφορήσει την παρούσα επιστολή ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης, στο σημείο 76 (α) της ημερήσιας διάταξης και του Συμβουλίου Ασφαλείας και να την δημοσιεύσετε στον δικτυακό τόπο του Division for Ocean Affairs and the Law of the Sea, και στην επόμενη έκδοση του Law of the Sea Bulletin.
Μόνιμη Αντιπρόσωπος
Μαρία Θεοφίλη»
Ολόκληρη η επιστολή της Ελλάδας στον ΟΗΕ
